Vlado Černozemski
Veličko Dimitrov Kerin (selo Kamenica, 19. oktobar 1897 — Marselj, 9. oktobar 1934), poznatiji pod pseudonimom Vlado Georgijev Černozemski, je bio bugarski[1][2][3][4][5][6][7][8][9] terorista, pripadnik VMRO-a, koji je 9. oktobra 1934. u Marseju ubio jugoslovenskog kralja Aleksandra I i ministra spoljnih poslova Francuske Luja Bartua. Prilikom atentata Veličko Kerin je i sam usmrćen.
Vlado Černozemski | |
|---|---|
 U ustaškoj uniformi 1934. godine. | |
| Puno ime | Veličko Dimitrov Kerin |
| Datum rođenja | 19. oktobar 1897. |
| Mesto rođenja | selo Kamenica kod Velingrada, Kneževina Bugarska |
| Datum smrti | 9. oktobar 1934. (36 god.) |
| Mesto smrti | Marselj, Francuska |
Kod atentatora je pronađen pasoš na ime Petr Kelemen izdat od generalnog konzulata Republike Čehoslovačke u Zagrebu. Ubica je imao više lažnih imena: Vlado šofer, Rudolf Suk, Vladimir Dimitrov, Stjepan Dimitrov, Georgi Stojanov, Vlado Georgijev Černozemski, Veličko Stojanov, Veličko Georgijev.
Na listi zlodela imao je i ubistva dvojice bugarskih narodnih poslanika.[10]
Biografija uredi
Kerin je rođen u selu Kamenica (danas deo grada Velingrada). U VMRO je stupio 1922. Nakon ubistva Dima Hadžidimova, bugarskog narodnog poslanika iz redova Bugarske komunističke partije 1924, osuđen je na smrt 1928, ali je amnestiran 1932. Takođe je ubio člana VMRO-a 1930.
Krajem avgusta 1934. godine, na poziv Anta Pavelića, Černozemski vrši obuku ustaša za atentat na kralja Aleksandra u logoru Janka Pusta i Nađ Kanjiža. Nakon obuke izbrana su još trojica atentatora: Mijo Kralj, Ivan Rajić i Zvonimir Pospišil, koji su sa lažnim pasošima ušli u Francusku, dana 9. oktobra 1934. u Marselju[11]
Marseljski atentat uredi
Veličko Kerin je ubio jugoslovenskog kralja Aleksandra I i smrtno ranio ministra spoljnih poslova Francuske Luja Bartua. U gužvi koja je usledila, Kerina je mačem oborio francuski poručnik Žil Piole, a zatim su ga pogođenog sa više metaka u telo na smrt pretukli okupljeni građani. Prebačen je u kancelariju marseljske službe bezbednosti, gde je i umro, ne izgovorivši ni jednu reč. Kod njega je pronađen čehoslovački pasoš na ime Petar Keleman, dva pištolja, mauzer C96 kalibra 7,62 mm i valter, dve bombe, busola i 1.700 franaka. Pasoš je izdao čehoslovački konzulat u Zagrebu. Kerin je imao na desnoj ruci istetoviranu mrtvačku glavu i dve ukrštene kosti, a iznad četiri slova, ćirilicom, ВМРО.
Tajno je sahranjen na nepoznatom mestu.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ * Istoricheski pregled, Books 1-6, Bŭlgarsko istorichesko druzhestvo, Institut za istoria (Bŭlgarska akademia na naukite), (1987). str. 49.
- Velingrad - online, publikuvano na 12 oktomvri 2010 g. V pamet na Vlado Černozemski. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (2. jun 2023)
- Atentatъt v Marsiliя, Vlado Černozemski. Život, otdaden na Makedoniя, Mitre Stamenov, (Izdanie na VMRO-SMD, Sofiя, 1993)[1]
- Request of the Yugoslav government under article 11, paragraph 2, of the Covenant: Communication from the Hungarian government, Hungary - Yugoslavia, League of Nations, Tibor Eckhardt, Publisher League of Nations, (1934). str. 8.
- Stefan Troebst,"Historical Politics and Historical “Masterpieces” in Macedonia before and after 1991 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (10. januar 2004)", New Balkan Politics, Issue 6, 2003: "... the suicide-assassin from VMRO, Vlado Cernozemski, who, on orders from Mihajlov and his ethno-national VMRO, which was defined as Bulgarian, killed the Yugoslav king Alexander I Karadzordzevic and the French Minister of Foreign Affairs Louis Bareau in Marseilles in 1934."
- ^ Banac 1988, str. 326.
- ^ Groueff 1987.
- ^ Kosta, Todorov (mart 2007). Balkan Firebrand - The Autobiography of a Rebel Soldier and Statesman. Read Books. str. 261. ISBN 978-1-4067-5375-2.
- ^ Maza, Sarah (2011). Violette Nozière: A Story of Murder in 1930s Paris. University of California Press. str. 230. ISBN 978-0-520-94873-0.
- ^ Kurapovna, Marcia (2009). Shadows on the Mountain: The Allies, the Resistance, and the Rivalries that Doomed WWII Yugoslavia. Wiley. str. 107. ISBN 978-0-470-61566-9.
- ^ Udovički, Jasminka; Ridgeway, James (1995). Yugoslavia's ethnic nightmare: the inside story of Europe's unfolding ordeal. Lawrence Hill Books. ISBN 978-1-55652-215-4.
- ^ Kostov, Chris (2010). Contested Ethnic Identity: The Case of Macedonian Immigrants in Toronto, 1900-1996. Peter Lang. str. 139. ISBN 978-3-0343-0196-1.
- ^ Ridgeway, James (2000). Burn This House: The Making and Unmaking of Yugoslavia. Duke University Press. str. 35. ISBN 978-0-8223-2590-1.
- ^ „Aleksandar prvi - kralj Jugoslavije : 1918-1934 / autor izložbe i kataloga Mitar Todorović. - Beograd : Arhiv Srbije i Crne Gore, 2006”. Arhivirano iz originala 27. 06. 2019. g. Pristupljeno 02. 07. 2017.
- ^ Rothschild 1959, str. 277–278.
Literatura uredi
- Kosta, Todorov (mart 2007). Balkan Firebrand - The Autobiography of a Rebel Soldier and Statesman. Read Books. str. 261. ISBN 978-1-4067-5375-2.
- Groueff, Stéphane (1987). Crown of Thorns. Madison Books. ISBN 978-0-8191-5778-2.
- Banac, Ivo (1988). The National Question in Yugoslavia: Origins, History, Politics. Cornell University Press. str. 326. ISBN 978-0-8014-9493-2.
- Rothschild, Joseph (1959). The Communist Party of Bulgaria; Origins and Development, 1883-1936. Columbia University Press.
- Basta, Milan (1986). Rat je završen 7 dana kasnije (5 izd.). Beograd: Privredni pregled.
Spoljašnje veze uredi
- Ustaške aktivnosti i veze Ante Pavelića sa VMRO između dva rata (jezik: srpski)
- Odluka o atentatu i pokušaj u Zagrebu (jezik: srpski)
- Atentat (jezik: srpski)
- Suđenje (jezik: srpski)
- Posledice neslavnog prekida suđenja (jezik: srpski)
- Drugi dan suđenja (6. februar 1936) (jezik: srpski)
- Četvrta sednica (6. februar, posle podne) (jezik: srpski)
- Treći dan suđenja (jezik: srpski)
- Četvrti dan suđenja (jezik: srpski)
- Poslednji dan suđenja (jezik: srpski)
- Sudbine atentatora i saučesnika atentata u Marselju (jezik: srpski)
