Gimnazija „Svetozar Marković” Novi Sad

Gimnazija „Svetozar Marković“ je jedna od četiri gimnazije u Novom Sadu. Nosi naziv jednog od od najznačajnijih srpskih publicista, socijalista i političara 19. veka, Svetozara Markovića. Gimnazija „Svetozar Marković“ je gimnazija opšteg smera. Školu pohađa 1.103 učenika, koji su raspoređeni u 36 odeljenja. Nastava se izvodi na srpskom i mađarskom jeziku.

Gimnazija „Svetozar Marković“
Gimnazija „Svetozar Marković“
Tip	državna
Osnovana	27. jula 1963.
Lokacija	Njegoševa 22 Novi Sad
Država	Srbija
Veb-sajt	www.s-markovic.edu.rs

Istorija

Začetak Gimnazije

Istorijat Gimnazije „Svetozar Marković“ neraskidivo je povezan sa ostalim novosadskim gimnazijama. Tri gimnazije otvorene su 28. februara 1945. godine: Muška realna gimnazija (smeštena u zgradi „Platoneuma“); Ženska realna gimnazija koja je otpočela sa radom u zgradi bivše Srpske građanske škole (muške i ženske) u Njegoševoj 22, a odmah preko puta u Njegoševoj 9 u zgradu katoličkog samostana „Kloster“ (današnja Osnovna i Srednja muzička škola „Isidor Bajić“), gde je jedno vreme radila Mađarska građanska škola uselila se Mešovita realna gimnazija. U Futoškoj ulici (u zgradi današnje Elektrotehničke škole „Mihajlo Pupin“) radila je još i Gimnazija „Đuro Daničić“ na srpskom nastavnom jeziku i „Pap Pavle“ na mađarskom nastavnom jeziku, koje su od 1957. godine objedinjene pod jednim imenom „Moša Pijade“.

Kako je proklamovano načelo odvojenosti crkve od države i pošto je crkva postala samo jedna od društvenih organizacija, a ispovedanje vere privatna stvar, školska nastava postaje svetovna, zasnovana na naučnim osnovama, bez religioznih primesa i uticaja.

Nakon oslobođenja svih mesta u Vojvodini i ukudanja Vojne uprave, započela je nova etapa u razvoju vaspitanja i obrazovanja, čije su osnove osmišljene još u toku NOR-a i revolucije i protezaće se uglavnom do 1957. godine. Ovaj naredni period je imao raznolike faze sve do prve velike školske reforme početkom šezdesetih godina. Sam početak karakteriše ekspanzija i težnja da što više građana stekne obrazovanje. Tako je bilo i u Novom Sadu, i u Višoj mešovitoj gimnaziji, gde je tih prvih godina nakon oslobođenja u svojih osam razreda imala više od hiljadu učenika.

Reforme i dobijanje naziva

Uskoro je usledilo preseljavanje, iznalaženje novih, većih i prikladnijih prostorija. Mešovita gimnazija se seli 30. juna 1945. iz „Klostera“ u zgradu Srpske velike pravoslavne gimnazije (današnja Gimnazija „Jovan Jovanović Zmaj“), iz koje je konačno otišla bugarska vojska, a Muška se iz „Platoneuma“ preselila u Ulicu JNA br. 77 (zgrada današnje Elektrotehničke škole).

Status „realki“ izgubile su gimnazije 1948. godine. Muška je dosledno ostala „muška“ do 1950, ali je Mešovita 1949. godine postala Potpuna mešovita gimnazija. Obe su 1951. postale Više mešovite gimnazije jer su Muška i Ženska gimnazija spojene. Uskoro su obe, i Prva i Druga mešovita gimnazija preseljene u staru gimnazijsku zgradu kod Saborne crkve.

Godine 1952. usledila je nova reorganizacija. Te godine su iz svih gimnazija izdvojeni niži razredi (od prvog do četvrtog) i pripojeni osnovnim školama, tako da su gimnazije postale više srednje četvorogodišnje škole.

Iste te godine formirane su Prva viša mešovita gimnazija „Svetozar Marković“ i Druga viša mešovita gimnazija „Jovan Jovanović Zmaj“. Ovim potezom se, između ostalog, postiglo i to da je većina glavnih predmeta u gimnaziji bila stručno zastupljena. Školsku 1952./53. godinu upisalo je 112 učenika u Prvoj višoj mešovitoj gimnaziji „Svetozar Marković“, koji su bili podeljeni u tri odeljenja. Prvi direktor je bio Novak Radović.

Godine 1960. NR Srbija se opredelila za uvođenje dvosmernih gimnazija - uveden je prirodno-matematički i društveno-jezički smer. U školskoj 1959./60. godini došlo je do spajanja gimnazija „Svetozar Marković“ i „Jovan Jovanović Zmaj“ u jednu školu, koju je te školske godine pohađalo 787 učenika.

Prvo reosnivanje Gimnazije

Gimnazija „Svetozar Marković“ ponovo je osnovana 1963. godine. Sa radom je počela u zgradi tadašnje Elektrotehničke škole kod zgrade Pošte. Elektrotehnička škola zauzimala je prizemlje i prvi sprat, a Gimnazija drugi sprat.

Pripreme za rad vršene su u Gimnaziji „Jovan Jovanović Zmaj“ i Gimnaziji „Moša Pijade“. U Gimnaziji „Jovan Jovanović Zmaj“ prethodne 1962./63. godine radila su dva odeljenja drugog razreda (jedno društveno-jezičkog i drugo prirodno-matematičkog smera) i četiri odeljenja prvog razreda, pripremana da pređu u novu Gimnaziju. Ta odeljenja čak nisu radila u zgradi „Zmaj Jovine“ gimnazije nego u zgradi Osnovne škole „Đorđe Natošević“. Jedan broj profesora prešao je iz Gimnazije „J. Jovanović Zmaj“ i Gimnazije „Moša Pijade“.

Nakon 1966. godine Gimnazija „Svetozar Marković“ zvanično je izabrana od strane republičkog Zavoda za osnovno obrazovanje i obrazovanje nastavnika za „eksperimentalnu“, u kojoj će biti sprovedene Teze programa o vaspitnom radu učenika.

Od 1971. godine gimazija se nalazi u zgradi u kojoj je danas smeštena. Godina 1970ih u školi se predavalo po programu zajedničkog srednjeg obrazovanja. Ovakav tip nastave je trajao do 1983. godine.

Reorganizacija i promena namene

Godine 1983. Gimnazija je reorganizovana i menja ime u Pedagoška akademija OOUR srednja škola „Svetozar Marković“, od kada se pored zajedničkih osnova uvodi i usmerenje prosvetne struke. Škola je registrovana kao Radna organizacija Pedagoška akademija sa dva OOUR-a: OOUR Srednja škola „Svetozar Marković“ i Viša škola „Moša Pijade“. 1985./86. upisana je prva generacija prosvetne struke čije je stručno obrazovanje trajalo četiri godine. Nastava je organizovana na srpskohrvatskom i mađarskom nastavnom jeziku.

Drugo reosnivanje

Gimnazija „Svetozar Marković“ je ponovo osnovana 1990. godine kao gimnazija opšteg tipa.

Hronologija i nazivi škole

• Od 1952. godine Prva viša mešovita gimnazija dobija naziv Prva viša mešovita gimnazija „Svetozar Marković“
• Od 1960. godine dolazi do spajanja Prve više mešovite gimnazije „Svetozar Marković“ i Druge više mešovite gimnazije „Jovan Jovanović Zmaj“ u Gimnaziju „Jovan Jovanović Zmaj“
• Od 1963. godine se Gimnazija „Svetozar Marković“ izdvaja iz Gimnazije „Jovan Jovanović Zmaj“
• Od 1971. godine Gimnazija se seli u Njegoševu 22, gde ostaje do današnjih dana
• Od 1983. godine Gimnazija je reorganizovana i postaje Pedagoška akademija, sa dva ogranka - Srednja škola „Svetozar Marković“ i Viša škola „Moša Pijade“
• Od 1990. godine Gimnazija „Svetozar Marković“ je ponovo osnovana, kao gimnazija opšteg tipa
• Od 1996. godine Gimnazija je proširena, dodata je zgrada na Telepu, ul. Laze Lazarevića 1
• Od 1997. godine osniva se Gimnazija „Laza Kostić“, koju čine odeljenja Gimnazije „Svetozar Marković“ koja su pohađala nastavu u zgradi na Telepu, gde se novootvorena gimnazija i danas nalazi

Direktori gimnazije

• Svetozar Grujić, 1963–1964
• Milan Vranić, 1964–1971
• Bogdan Vlajković, 1972–1978
• Branislav Ćeranić, 1979–1983
• Dušanka Sivački, 1983–1990
• Radomir Marović, 1990–2001
• Olga Krstić–Šešelja, 2001–2006
• dr Tatjana Vukadinović, 2006–

Vannastavne aktivnosti

• novinarska sekcija
• informatičko-računarska sekcija
• prevodilačka sekcija
• debatna sekcija
• dramska sekcija
• hor
• sportska sekcija (košarka, odbojka, stoni-tenis)

Vidi još

• Ulica Njegoševa (Novi Sad)

Spoljašnje veze

• Mediji vezani za članak Gimnazija „Svetozar Marković” Novi Sad na Vikimedijinoj ostavi
• Zvanični veb-sajt (jezik: srpski)