Edi Marfi

Edvard „Edi“ Regan Marfi (engl. Edward "Eddie" Regan Murphy; Bruklin, 3. april 1961) je američki glumac i komičar, dobitnik Zlatnog Globusa (Golden Globe), Gremi nagrade (Grammy Award), nagrade Skrin Aktors Gild (Screen Actors Guild) (na srpskom, Nagrada esnafa filmskih glumaca), a bio je nominovan i za nagradu Oskar, Američke filmske akademije. Edi Marfi, okušao se takođe i kao pevač, ali bez nekog većeg uspeha. Edi je započeo svoju karijeru u Ruzveltovom centru mladih (Roosevelt Youth Center), u Njujorku na Long Ajlendu, gde je i odrastao. U 19. godini on postaje izvođač u NBC-ovom šou programu “Subotom uveče uživo” (Saturday Night Live), nedugo pošto je maturirao u Ruzveltovoj junior-senior srednjoj školi (Roosevelt Junior-Senior High School). U njegove uloge bile su uključene: parodija Bakveta (Buckwheat) iz Malog Raskala (Little Rascals) i crnački-geto verzija (inner-city black version) Fred Rodžersa (Fred Rogers) poznata kao “Mister Robinson” ("Mr. Robinson"). Bivši “SNL” (SNL) pisac Margaret Humpert (Margaret Humphert) izjavila je da su Edi Marfi i Bil Mari (Bill Murray) dva najtalentovanije čoveka u istoriji šou biznisa. Marfi napušta šou sredinom sezone 1983–1984, pojavljujući se u ostatku te sezone samo u filmovanim skečevima.

Edi Marfi
Edi Marfi 2010. godine
Lični podaci
Puno ime	Edvard Regan Marfi
Datum rođenja	(1961-04-03)3. april 1961.
Mesto rođenja	Bruklin, Njujork, SAD
Porodica
Supružnik	Nikol Mičel Marfi (1993—2006)
Veza do IMDb-a
Nagrade Oskar Nominovan: Najbolji sporedni glumac 2006 Devojke iz snova Gremi Best Comedy Album 1984 Eddie Murphy: Comedian Zlatni globus Najbolji sporedni glumac 2006 Devojke iz snova Saga Najbolji sporedni glumac 2006 Devojke iz snova

Marfi je kasnije glumio u mnogim komedijama uključujući u to i seriju filmova “Policajac sa Beverli hilsa” (“Beverly Hills Cop”), postajući tako jedan od najviše plaćenih glumaca u Holivudu. Bio je počastvovan nominacijama za Godlen Globus (Zlatni globus) nagradu za najboljeg glumca u komedijama i mjuziklima, za njegove uloge u filmovima “Policajac sa Beverli Hilsa” (Beverly Hills Cop), “Berza” (“Trading Places”) (kod nas prikazivan takođe pod nazivom "Kolo sreće") i “Otkačeni profesor” ("The Nutty Professor"). U 2007. godini dobio je nagradu Zlatni globus za ulogu u filmu “Devojke iz snova” (“Девојке из снова”).

On je dobro poznat i kao “pozajmljivač glasa” (voice actor) za uloge Pi-Džeja i Magarca u serijalu “Šrek” (“Shrek”) i ulogu kineskog zmaja Mušu u Diznijevom “Mulanu” (“Mulan”), u produkciji Kompanije Volta Diznija. Merfi je učinio značajan otklon od ostalih i po tome što je glumio u više filmskih serijala nego bilo koji drugi glumac u Holivudu. U ove njegove filmove ubrajaju se “Policajac sa Beverli Hilsa II” (1987) “Novih 48 sati” (Another 48 Hrs) (1990), “Policajac sa beverli hilsa III” (1994), “Doktor Dulitl 2” (2001), “Otkačeni profesor II” (2000), “Šrek” (2001), “Šrek 2” (2004), “Šrek 3” (2007) i “Šrek srećan zauvek” (2010).

U nekim od svojih filmova on je igrao višestruke uloge kao dodatak njegovom glavnom liku, kao u filmovima, “Dolazak u Ameriku” ("Coming to America"), gde igra četiri radikalno različita karaktera, zatim “Otkačeni profesor”, gde je odglumio većinu članova Klamps klana, i u filmu koji treba da se prikaže 2007. pod nazivom Norbit (“Norbit”). Još jedan zaštitni znak Edija Marfija je njegov duboki, zarazni i u značajnoj meri šašavi smeh (“eHeHeH” - smejanje u „rikverc"). U anketi iz 2005. godine vezanoj za izbor “Komedijskog Komičara” (“The Comedian's Comedian”) on je izabran u vrh top-liste među 50 najboljih uloga u komedijama ikada odigranih, i to od strane svojih kolega komičara i drugih učesnika komedija. stariji brat Edija Marfija, Čarli Marfi, je takođe glumac, od skora najviše poznat zahvaljujući njegovom pojavljianju u “Čapelovom šou” (“Chappelle's Show”)

Biografija

Rani dani

Edi Marfi je rođen u Bruklinu, Njujork. Njegov otac, Čarls Marfi (Charles Q. Murphy), po zanimanju policajac i uz to još i komičar amater, napustio je porodicu kada je Edi imao tri godine, da bi kasnije bio izboden do smrti, u vreme kada je Ediju bilo osam godina.. Edi i njegov brat Čarli i polubrat Vernon Linč, junior, (Vernon Lynch, Jr.) odrastali su uz njihovu majku Lilijen Marfi (Lillian Murphy), službenicu telefonske kompanije, i njihovog poočima Vernona Linča (Vernon Lynch), koji je bio poslovođa u Brejersovoj (Breyers) fabrici sladoleda. Marfija su smatrali za izvanredno pametno i bistro dete, ali umesto da se oproba u nekim od programa predviđenih za mlade talente, on je najveći deo vremena trošio na izvođenje imitacija i pričanje viceva pred publikom, zapostavljajući tako „školovanje“ svoga talenta. Negde u uzrastu od 15 godina, on je počeo da piše i izvodi svoje sopstvene programe zajedno sa njegovim partnerom, komičarem Mičelom Kiserom (Mitchell Kyser), u omladinskim centrima i lokalnim klubovima, jednako kao i u pred publikom Ruzveltove srednje škole. Ovi programi bili su pod velikim uticajem Bila Kozbija i Ričarda Prajora. Prema rečima njegovog bivšeg menadžera, Ujime (Ujima), koji je prvi put upoznao Marfija kada su se on i Kiser prijavili na audiciju za šou talenata koji je održan jula meseca, 1977, "Edi bi tada, svakome ko bi hteo da ga sluša, rekao da će njegovo ime ući u „svakodnevnu upotrebu“ do vremena kada mu bude 19. godina, i da je to upravo ono što će se tačno desiti."

Filmografija

Uloge Edija Marfija
Godina	Srpski naziv	Izvorni naziv	Uloga	Napomena
1982.	48 sati	48 Hrs.	Redži Hamond
1983.	Berza	Trading Places	Bili Rej Valentajn
1983.		Eddie Murphy Delirious	sebe
1984.	Najbolja odbrana	Best Defense	poručnik T. M. Lendri
1984.	Policajac sa Beverli Hilsa	Beverly Hills Cop	Aksel Foli
1986.	Zlatno dete	The Golden Child	Čendler Džarel
1987.	Policajac sa Beverli Hilsa 2	Beverly Hills Cop II	Aksel Foli
1987.		Eddie Murphy Raw	sebe
1988.	Princ otkriva Ameriku	Coming to America	princ Akim
1989.	Harlemske noći	Harlem Nights	Kvik
1990.	Još 48 sati	Another 48 Hrs.	Redži Hamond
1992.	Bumerang	Boomerang	Markus Grejem
1992.	Uvaženi gospodin	The Distinguished Gentleman	Tomas Džeferson Džonson
1994.	Policajac sa Beverli Hilsa 3	Beverly Hills Cop III	Aksel Foli
1995.	Vampir u Bruklinu	Vampire in Brooklyn	Maksimilijan
1996.	Otkačeni profesor	Nutty Professor	Šerman Klamp
1997.	Metro	Metro	Skot Roper
1998.	Mulan	Mulan	kineski zmaj Mušu
1998.	Doktor Dulitl	Doctor Dolittle	doktor Džon Dulitl
1998.	Sveti čovek	Holy Man	G.
1999.	Doživotna robija	Life	Rejford Gibson
1999.	Boufinger	Bowfinger	Kit Remzi
2000.	Otkačeni profesor 2: Klampovi	Nutty Professor II: The Klumps	Šerman Klamp
2001.	Šrek	Shrek	Magarac
2001.	Doktor Dulitl 2	Dr. Dolittle 2	doktor Džon Dulitl
2002.	Šoutajm	Showtime	Trej Selars
2002.	Avanture Pluto Neša	The Adventures of Pluto Nash	Pluto Neš
2002.	Ja špijun	I Spy	Keli Robinson
2003.	Tatino obdanište	Daddy Day Care	Čarli Hinton
2003.	Ukleto imanje	The Haunted Mansion	Džim Evers
2004.	Šrek 2	Shrek 2	Magarac
2006.	Devojke iz snova	Dreamgirls	Džejms 'Tander' Erli
2007.	Norbit	Norbit	Norbit Rajs
2007.	Šrek 3	Shrek the Third	Magarac
2008.	Sve o Dejvu	Meet Dave	Dejv/kapetan
2010.	Šrek srećan zauvek	Shrek Forever After	Magarac
2021.	Princ otkriva Ameriku 2	Coming 2 America	princ/kralj Akim

Spoljašnje veze

• Edi Marfi na sajtu IMDb (jezik: engleski)