Mafija
Mafija je tip organizovanog kriminala čija je primarna djelatnost zaštita reketa, arbitraža sporova između kriminalaca, kao i organizovanje i nadzor ilegalnih ugovora i transakcija. Sekundarne djelatnosti su kockanje, zelenaštvo, trgovina drogom i prevare.
Termin se prvobitno odnosio na sicilijansku mafiju, ali se od tada značenje proširilo i na druge organizacije sa sličnim metodama i svrhama, npr. „ruska mafija” ili „japanska mafija”. Termin je neformalno korišten od strane novina i javnosti, iako su organizacije imale svoje nazive (npr. originalna sicilijanska i italo-američka mafija se nazivala Koza nostra, meksička mafija La Eme, japanska mafija Jakuza, kineska mafija Trijada i ruska mafija Bratva).
Kada se koristi bez ikakvih kvalifikacija, „Mafija” se odnosi ili na sicilijansku ili američka mafiju, a ponekad se odnosi i na italijanski organizovani kriminal uopšte.
Etimologija uredi
Riječ „mafija” je nastala na Siciliji, ali je njeno porijeklo nesigurno. Sicilijanski pridjev mafiusu, bukvalno preveden, znači „šepuriti se”, ali može biti preveden i kao „smjelost, razmetanje hrabrošću”. U odnosu na muškarca, značenje riječi mafiusu je na Siciliji u 19. vijeku prema naučniku Dijegu Gambetu bilo dvosmisleno, označavajući nasilnika, arogantnu osobu ali i neustrašivu, preduzimljivu i ponosanu osobu.[1] U odnosu na ženu, međutim, riječ mafiusu je osnačavala lijepu i privlačnu osobu. Sicilijanska riječ mafie odnosi se na pećinu u blizini Trapanija i Marsala,[2] koje su često korištene kao skrovište za izbjeglice i kriminalace.
Sicilija je jedno vrijeme bila islamski emirat, pa s tim riječ mafia možda ima arapske korijene. Mogući arapski korijeni riječi su:
- mahyas (arap. مهياص) — agresivno hvalisanje, razmetanje;
- marfud (arap. مرفوض) — odbijen;
- mu'afa — bezbjednost, zaštita[3] i
- Ma àfir — naziv arapskog plemena[4] koje je vladalo Palermom.[5]
Godine 1865. policija na Siciliji koristila je izraz "mafija", posebno izraz "delitto de Mafia" (zločin mafije) da opiše čovjeka koji planira zločine i plaća drugima da ih izvedu.[6]
Drugo tumačenje je pomalo bajkovito. Prema legendi, porijeklo ove riječi potiče iz 1282. godine, kada je na Siciliji počela pobuna poznata pod nazivom "Sicilijanska večernja". Poklič koji je predstavljao početak pobune glasio je "Morte Alla Francia Italia Anela!", što bi se moglo prevesti kao "Smrt Francuzima je italijanski krik!",[6] odnosno "Morte Ai Francesi Indipendenza Anela" (ili "Italia Avanti"), što ima sličan prevod. Akronim izveden iz ovog poklika glasi upravo M. A. F. I. A.[7]
Organizacije uredi
Međunarodno uredi
Italija uredi
- Kamora, djeluje u području Kampanje;
- Ndrangeta, područje Kalabrije;
- Sakra korona unita, područje Apulije i
- Stida i Koza nostra na Siciliji.
Ostale zemlje uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Vidi još uredi
- Leticija Batalja, fotografkinja poznata po delima o mafiji
Reference uredi
- ^ This etymology is based on the books Mafioso by Gaia Servadio; The Sicilian Mafia by Diego Gambetta; and Cosa Nostra by John Dickie (see Books below).
- ^ Gambetta (1993)
- ^ Gambetta, The Sicilian Mafia. pp. 259-261.
- ^ Follain, John (8. 6. 2009). The Last Godfathers. Hachette UK. ISBN 9781848942493. „Even the origin of the word 'mafia' remains obscure. Some believe its roots lie in the Arab domination of Sicily from 827 to 1061 and the Arabic word mahias (daring) or Ma àfir (the name of a Saracen tribe).”
- ^ Hess, Henner (1998). Mafia & Mafiosi: Origin, Power and Myth. NYU Press. str. 1. ISBN 9781863331432. Pristupljeno 28. 12. 2014.
- ^ a b „Do you know the history behind the infamous word 'mafia'?”. The EconomicTimes. 17. 4. 2018. Pristupljeno 10. 2. 2019.
- ^ Antilibano, Marco. „Da dove viene il termine "MAFIA"?”. Sintesi Dialettica. Associazione SINTESI DIALETTICA – Per l’identità democratica. Arhivirano iz originala 17. 01. 2019. g. Pristupljeno 10. 2. 2019.