Википедија

Milorad Dodik

босанскохерцеговачки политичар и политиколог

Milorad Dodik (Banja Luka, 12. mart 1959) srpski je političar i politikolog. Trenutni je predsjednik Republike Srpske i predsjednik Saveza nezavisnih socijaldemokrata (SNSD). Bivši je srpski član Predsjedništva Bosne i Hercegovine i predsjednik Vlade Republike Srpske.

Milorad Dodik
Milorad Dodik (2024)
Lični podaci
Datum rođenja(1959-03-12)12. mart 1959. (65 god.)
Mjesto rođenjaBanja Luka, NR BiH, FNR Jugoslavija
DržavljanstvoRepublika Srpska, BiH
Srbija[1]
UniverzitetUniverzitet u Beogradu
ProfesijaPolitikolog
Porodica
SupružnikSnježana Dodik
Djeca2
Politička karijera
Politička
stranka		Savez nezavisnih socijaldemokrata (1996—)
Nestranački političar
(1991—1996)
Savez reformskih snaga Jugoslavije
(1990—1991)
Savez komunista Jugoslavije
(do 1990)
Trenutna funkcija
Funkciju obavlja od 15. novembra 2022.
IzboriIzbori 2022.
PotpredsjednikĆamil Duraković
Davor Pranjić
PrethodnikŽeljka Cvijanović
20. novembra 2018. — 15. novembra 2022.
IzboriIzbori 2018.
PrethodnikMladen Ivanić
NasljednikŽeljka Cvijanović
28. novembar 2006. — 15. novembar 2010.
IzboriIzbori za narodne poslanike Republike Srpske 2006.
PrethodnikPero Bukejlović
NasljednikAleksandar Džombić
18. januar 1998. — 12. januar 2001.
IzboriIzbori za narodne poslanike Republike Srpske 1997.
Reizbor(i)Izbori za narodne poslanike Republike Srpske 1998.
PrethodnikGojko Kličković
NasljednikMladen Ivanić
Potpis

Diplomirao je na Fakultetu političkih nauka u Beogradu. Počasni je predsjednik KK Partizan. Dobitnik je više priznanja i odlikovanja, kao što je nagrada Fonda jedinstva pravoslavnih naroda iz ruku ruskog patrijarha, Sveti krst čuvara Hristovog groba od strane jerusalimskog patrijarha, Ordena Svetog Save prvog reda koji dodjeljuje Srpska pravoslavna crkva, Ordena Nemanjića, Ordena Republike Srpske na lenti i Orden Republike Srbije na velikoj ogrlici.[2]

Djetinjstvo i obrazovanje

Milorad Dodik je rođen 12. marta 1959. godine u Banjoj Luci, kao sin Bogoljuba i Mire Dodik. Živio je u Laktašima, gdje je pohađao osnovnu školu. Godine 1978, završio je Poljoprivrednu srednju školu u Banjoj Luci; poslije ovoga se upisao na FPN Univerziteta u Beogradu, na kojem je diplomirao 1983. godine.[3]

Politička karijera

Od 1986. do 1990. bio je predsjednik Izvršnog odbora Skupštine opštine Laktaši. Godine 1990. na prvim višestranačkim izborima u SR Bosni i Hercegovini izabran je za srpskog poslanika Skupštine SR BiH, kao kandidat Saveza reformskih snaga. Tokom rata u BiH, bio je poslanik Narodne skupštine Republike Srpske. U to vrijeme, osnovao je Klub nezavisnih poslanika u Narodnoj skupštini Republike Srpske, čiji su članovi bili opozicija Srpske demokratske stranke — koja je imala većinsku vlast u Narodnoj skupštini Republike Srpske.

Godine 1996, poslije Dejtonskog sporazuma, iz kluba je proizašla Stranka nezavisnih socijaldemokrata i Dodik je postao njen prvi predsjednik. Stranka se kasnije ujedinila sa Demokratskom socijalističkom partijom kako bi se oformio Savez nezavisnih socijaldemokrata, čiji je Dodik i danas predsjednik.

Premijerski mandati

Milorad Dodik je obavljao funkciju predsjednika Vlade Republike Srpske u tri mandata.

Dana 18. januara 1998. godine Narodna skupština Republike Srpske je izabrala Vladu Republike Srpske na čijem čelu se našao Milorad Dodik, na predlog tadašnjeg predsjednika Republike Srpske Biljane Plavšić. Dodikova stranka je na parlamentarnim izborima 1998. osvojila tek 6 mandata, daleko iza SDS-a koji je osvojio 19 mandata. Ipak, Visoki predstavnik za BiH Karlos Vestendorp i zapadne sile su željeli da Dodik ostane na mjestu predsjednika vlade, uslovljavajući dalju finansijsku pomoć Republici Srpskoj njegovim reizborom.[4] Dodik je na mjestu premijera Republike Srpske ostao do 12. januara 2001. godine.

Dvadeset i osmog februara 2006. godine, Narodna skupština Republike Srpske je izabrala Vladu Republike Srpske na čijem čelu se našao Milorad Dodik, na predlog tadašnjeg predsjednika Republike Srpske Dragana Čavića.

Nakon Opštih izbora u Bosni i Hercegovini, održanih 1. oktobra 2006, stranka Milorada Dodika — Savez nezavisnih socijaldemokrata — osvojila je 43,31% glasova birača za izbor poslanika za Narodnu skupštinu RS — odnosno 41 mjesto u skupštini, kao i pobjedu svog kandidata za predsjednika Republike Srpske — dr Milana Jelića. Nakon toga, stekli su se svi uslovi da Milorad Dodik, na predlog Milana Jelića, bez problema bude ponovo izabran za premijera RS. Nova, dvanaesta vlada RS izabrana je na sjednici NSRS održanoj 29. novembra 2006. godine.

Predsjednički mandati

Milorad Dodik je pobijedio na izborima za predsjednika Republike Srpske 2010. sa dobijenih 51% glasova. Dana 15. novembra 2010. godine zvanično je stupio na dužnost predsjednika Republike Srpske, položivši zakletvu pred Narodnom skupštinom Republike Srpske. Vjerski obred inauguracije je obavljen 15. novembra 2010. godine u Sabornom hramu Hrista Spasitelja u Banjoj Luci. Prilikom obreda inauguracije, predsjednik RS Milorad Dodik je položio zakletvu.

Bio je tužen zbog izjava i stavova po pitaunj pojedinih ratnih zločina na teritoriji Bosne i Hercegovine.[5]

Na izborima održanim 12. oktobra 2014. sa dobijenih 45,39% glasova po drugi put je pobijedio Ognjena Tadića koji je dobio podršku 44,28% glasova, i mandat mu se produžio do 2018. godine.[6]

Dodik je više puta verbalno napadao novinare različitih medijskih kuća,[7][8] a novinarima Alternativne televizije je zabranjeno prisustvo u izbornom štabu SNSD poslije izbora u oktobru iste godine.[9][10]

Najveća izborna pobjeda (2018)

Na Opštim izborima u BiH 2018. zbog ustavnog ograničenja mogućnosti tri uzastopna mandata na mjestu predsjednika Republike Srpske, po prvi put se kandidovao, i odnio najubjedljiviju pobjedu za mjesto srpskog člana Predsjedništva BiH, sa ostvarenih 368.210 glasova; to je ujedno, ne računajući prve poslijeratne izbore, i najveći pojedinačni broj glasova za poziciju u Predsjedništvu BiH od svih dotadašnjih članova i iz svih naroda.[11]

Krajem septembra 2023. jednoglasno je reizabran za predsjednika SNSD.[12]

Angažman u sportu

U mlađim danima se bavi aktivno košarkom igrajući u KK Potkozarje, a kasnije i u KK Polet. Milorad Dodik je više od deset godina bio predsjednik KK „Igokea“ Aleksandrovac čiji je jedan od osnivača, a KK „Partizan“ Beograd mu je dodijelio titulu počasnog predsjednika kluba.[13] Nerijetko ga se može vidjeti na sportskim manifestacijama u Srbiji[14] i Republici Srpskoj a u funkciji predsjednika RS inicirao je i nekoliko projekata saradnje između različitih granskih sportskih saveza Srbije i Republike Srpske.[15] Iako je mnogo puta sa različitih pozicija vlasti u Republici Srpskoj pomagao novčanim donacijama klubove iz sportske porodice Borac, u junu 2019. po prvi put se iz prostorija fudbalskog kluba Borac obratio medijima i javno stao iza projekta „Evropski Borac”, najavljujući u periodu od šest mjeseci čišćenje svih višedecenijskih dugovanja koja su opterećivala ovaj klub, i stvaranje kluba sposobnog da se ponovo bori za trofeje i igra evropska takmičenja. [16] Iste godine, na kraju polusezone predsjednik Borca Vico Zeljković konstatovao je da je očišćeno 90% duga, a Borac je godinu završio na diobi drugog mjesta u Premijer ligi BiH. [17]

Privatni život

Oženjen je Snježanom s kojom ima dvoje djece, sina i ćerku.[3]

Priznanja

  • Orden Nemanjića[18]
  • Povodom osveštenja Sabornog hrama Hrista Spasitelja u Banjoj Luci 29. maja 2009. godine, kao jednom od kumova hrama, tada predsjedniku Vlade Republike Srpske, Miloradu Dodiku je dodijeljen Orden Svetog Save prvog reda, najviše odlikovanje Srpske pravoslavne crkve.[19]
  • Odlukom Nacionalnog savjeta bezbjednosti Rusije je 6. novembra 2011. odlikovan je „Ordenom Prvog stepena za zasluge pred otadžbinom i kozaštvom“.[20]
  • Ukazom predsjednika Ruske Federacije Dmitrija Medvedeva od 22. novembra 2011, odlikovan je „Ordenom družbe“ za razvoj saradnje između Ruske Federacije i Bosne i Hercegovine.[21] Orden mu je uručen 9. januara 2012, na Dan i Krsnu slavu Republike Srpske.[22]
  • Spomenica Srpskog prosvjetnog i kulturnog društva „Prosvjeta“ na kojoj piše: „U znak poštovanja i zahvalnosti za zalaganje i doprinos njegovanju prosvjete, kulture i duhovnosti srpske“; Bileća, 28. juni 2012.
  • Odlikovanje Fonda jedinstva pravoslavnih naroda, za istaknutu djelatnost na jačanju jedinstva pravoslavnih naroda i unapređenje i jačanje hrišćanskih vrijednosti u društvu; 11. mart 2014.
  • Patrijarh moskovski i sve Rusije Kiril uručio je predsjedniku Republike Srpske Miloradu Dodiku nagradu međunarodnog Fonda jedinstva pravoslavnih naroda za 2013. godinu, a koje se dodjeljuje u koordinaciji Ruske pravoslavne crkve i Kabineta predsjednika Ruske Federacije, radi odavanja priznanja za istaknutu djelatnost na jačanju jedinstva pravoslavnih naroda i unapređenje i jačanje hrišćanskih vrijednosti u društvu.[2]
  • Orden Svetog vladike Nikolaja Eparhije valjevske, 3. maj 2015. godine.[23]
  • Orden Svetog Simeona Mirotočivog Srpske pravoslavne crkve dobio je 8. oktobra 2019.[24][25][26]

Galerija

  •  
    Dodik (2007)
  •  
    Dodik govori na konvenciji u Beogradu, 2012.
  •  
    Dodik ljubi zastavu Srpske za Dan Republike, 2018.
  •  
    Milorad Dodik i Vladimir Putin 2023.

Vidi još

Reference

  1. ^ eNovosti.info. „Dodik: državljanin Srpske, prije svega”. Arhivirano iz originala 26. 08. 2014. g. Pristupljeno 23. 12. 2010. 
  2. ^ a b v Patrijarh Kiril nagradio Dodika za promociju hrišćanskih vrijednosti — BiH — Nezavisne novine
  3. ^ a b „Milorad Dodik: Biografija”. CIN. Pristupljeno 29. 8. 2017. 
  4. ^ Bideleux & Jeffries 2007, str. 375.
  5. ^ Krivična prijava protiv Dodika. Radio-televizija Srbije, 6. oktobar 2009., Pristupljeno 6. 10. 2009.
  6. ^ Dodik osvojio 45,39, a Tadić 44,28 posto glasova
  7. ^ B92: „Protest zbog Dodikovih uvreda“, Pristupljeno 24. 12. 2010.
  8. ^ Dojče vele: „Sunovrat novinarstva — prijetnja novinaru FTV“, Pristupljeno 24. 12. 2010.
  9. ^ Frontal:„SNSD zabranio Alternativnoj televiziji prisustvo u izbornom štabu“], Pristupljeno 24. 12. 2010.
  10. ^ Press Now: „Dodik ontzegt laatste onafhankelijk televisiestation in Republika Srpska toegang tot verkiezingsinformatie“[mrtva veza], Pristupljeno 24. 12. 2010.
  11. ^ CIK BiH, Najveća pobjeda.
  12. ^ „Dodik jednoglasno reizabran za predsednika SNSD”. Politika Online. Pristupljeno 2023-09-30. 
  13. ^ „BIOGRAFIJA”. Arhivirano iz originala 23. 03. 2016. g. Pristupljeno 04. 05. 2016. 
  14. ^ prijemi
  15. ^ prijemi MD
  16. ^ Evropski Borac, Dodik.
  17. ^ Oslobođenje, Očišćen dug Borca.
  18. ^ Rogač, Milijana. „Milorad Dodik”. Istinomer (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-08-31. 
  19. ^ „Osveštan Hram Hrista Spasitelja u Banjaluci”. Arhivirano iz originala 23. 10. 2012. g. Pristupljeno 08. 11. 2011. 
  20. ^ „Predsedniku Republike Srpske orden prvog stepena”. Radio-televizija Republike Srpske. 6. 11. 2011. Pristupljeno 7. 11. 2011. 
  21. ^ УКАЗ Президента РФ от 22.11.2011 N 1517 „О НАГРАЖДЕНИИ ОРДЕНОМ ДРУЖБЫ ДОДИКА М." Arhivirano na sajtu Wayback Machine (26. avgust 2014), Pristupljeno 13. 4. 2013.
  22. ^ Uručena odlikovanja povodom Dana Republike (foto), Pristupljeno 13. 4. 2013.
  23. ^ Dodiku uručen orden (B92, 3. maj 2015)
  24. ^ „Orden Svetog Save patrijarhu Irineju i Vučiću – Dodiku Orden Svetog Simeona Mirotočivog”. Politika. 8. 10. 2019. Pristupljeno 12. 10. 2019. 
  25. ^ „Zavet Svetog Save: Svečanom akademijom u Centru „Sava“ proslavljena 800-godišnjica autokefalnosti Srpske pravoslavne crkve”. SPC. 9. 10. 2019. Arhivirano iz originala 12. 10. 2019. g. Pristupljeno 12. 10. 2019. 
  26. ^ „Blagosloveno svetosavsko jedinstvo Srpske pravoslavne crkve, Republike Srbije i Republike Srpske”. SPC. 9. 10. 2019. Arhivirano iz originala 12. 10. 2019. g. Pristupljeno 12. 10. 2019. 
  27. ^ „Vučić uručio odlikovanja povodom Vidovdana”. Politika Online. Pristupljeno 2021-06-29. 
  28. ^ „Dodik odlikovan Ordenom Eparhije temišvarske”. Dnevnik (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-08-31. 

Literatura

Spoljašnje veze

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Милорад_Додик&oldid=27541179”