Opština Petrovo
Opština Petrovo je opština u Republici Srpskoj, BiH. Sjedište opštine je naseljeno mjesto Petrovo. Prema podacima Agencije za statistiku Bosne i Hercegovine na popisu stanovništva 2013. godine, u opštini je popisano 6.474 lica.[4]
| Petrovo | |
|---|---|
| |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Bosna i Hercegovina
|
| Entitet |  Republika Srpska
|
| Sjedište | Petrovo |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo |  5.993[1] 6.317[2]7.387[3] (2017 2013 1996) |
| Geografske karakteristike | |
| Površina | 118,24 km2 |
|
| |
| Ostali podaci | |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Načelnik opštine | Ozren Petković (SNSD) |
| Pozivni broj | 53 |
| Veb-sajt | Opština Petrovo |
Geografski položaj uredi
Površina opštine Petrovo je 118,24 km² i ima 6.474 stanovnika, odnosno 44,98 st/km². Opština se nalazi u sjeverozapadnom dijelu Republike Srpske.
Opština se graniči sa gradom Doboj (Republika Srpska), te opštinama Doboj Istok, Gračanica, Maglaj i Lukavac u FBiH. Područje ili granice opštine označene su najvišim vrhovima Ozrena Kraljica 883 metara, Krstata ploča 893 metara i Ostravica 918 metara nadmorske visina na jugozapadu, te koritom rijeke Spreče na severoistoku i jugoistoku selom Krtova koje dijelom pripada ovoj opštini, a dijelom opštini Lukavac u FBiH kao i na severozapadu sa gradom Doboj, granicom naseljenog mesta Boljanić. U pogledu reljefa 65% teritorije opštine čine brdsko-planinsko područje koje se blago podiže iz ravničarskog 35% dela teritorije sprečkog polja i završava najvišim planinskim vrhovima Ozrena.
Kroz opštinu protiče rijeka Spreča.
Naseljena mjesta uredi
Područje opštine Petrovo čine naseljena mjesta: Kakmuž, Kaluđerica (ranije Vasiljevci i Stupari), Karanovac, Krtova (dio), Petrovo, Porječina i Sočkovac.
Petrovo je jedino naseljeno mesto gradskog karaktera, a u svih sedam naseljenih mesta konstituisane su mjesne zajednice. MZ Kakmuž, MZ Kaluđerica, MZ Karanovac, MZ Krtova, MZ Petrovo, MZ Porječina, MZ Sočkovac.
Naseljena mjesta 1991. uredi
U sastav opštine Petrovo u Republici Srpskoj ušla su sljedeća naseljena mjesta prijeratnih opština:
Istorija opštine Petrovo uredi
Formiranje opštine uredi
Opština Petrovo je ukinuta 1962. godine, a ponovo je osnovana 12. oktobra 1991. odlukom privremene Skupštine opštine, što je kasnije ozakonjeno u Narodnoj skupštini Republike Srpske.[5] Zvanično proglašenje opštine Petrovo utvrđeno je Zakonom o srpskim opštinama u SR Bosni i Hercegovini, SFRJ prilikom formiranja Republike Srpske 9. januara 1992. godine, koji zbog izbijanja ratnih dejstava nije nikada objavljen u službenom glasniku. Ponovno potvrđivanje opštine Petrovo obavljeno je na sednici Narodne Skupštine Republike Srpske 21. jula 1993. godine zakonom koji je objavljen u „Službenom glasniku Republike Srpske“ broj 12/93, istim zakonom se menja dotadašnje ime naselja „Bosansko Petrovo Selo“ u današnji naziv „Petrovo“ i određuje se naziv novog naselja Kaluđerica na teritoriji opštine. Prije toga naselja opštine Petrovo pripadali su opštinama Gračanica i Lukavac.
Grb opštine Petrovo uredi
Grb opštine Petrovo ustanovljen je odlukom Skupštine opštine Petrovo na sednici održanoj 20. februara 1998. godine. Grb opštine sastoji se od štita koji obavija krila dvoglavog orla sa krunom iznad. Na štitu su uneseni znaci koji simbolizuju prirodna bogatstva Opštine (rudna i žitna polja, termo-mineralne vode i šumska bogatstva) u donjem delu, a u srednjem dijelu je označena slika manastira sa dve srpske trobojke na kojima je natpis „PETROVO“ na gornjoj trobojci, koja obavija grb Republike Srpske, i natpis „OZREN ZEMLjA NEMANjIĆA“ na donjoj trobojci.
Dan i krsna slava opštine uredi
Dan i Krsna slava opštine je Miholjdan[5], 12. oktobar, kada je 1991. godine zvanično i na svečan način izvršeno proglašenje opštine Petrovo.[5]
Svake godine, o Miholjdanu, 12. oktobra, obeležava se Dan opštine i Krsna slava Opštine kada se podseća na vraćanje i formiranje sadašnje opštine Petrovo, i daje pomen svim žrtvama odbrambeno-otadžbinskog rata. Ovaj dan obeležava se i brojnim kulturnim i sportskim manifestacijama, a sa razvojem privrede u narednim godinama ovaj dan obeležavaće se i privrednim manifestacijama.
Političko uređenje uredi
Opštinska administracija uredi
Načelnik opštine predstavlja i zastupa opštinu i vrši izvršnu funkciju u Petrovu. Izbor načelnika se vrši u skladu sa izbornim Zakonom Republike Srpske i izbornim Zakonom BiH. Opštinsku administraciju, pored načelnika, čini i skupština opštine. Institucionalni centar opštine Petrovo je naselje Petrovo, gdje su smješteni svi opštinski organi.
Načelnik opštine Petrovo je Ozren Petković ispred SNSD, koji je na tu funkciju stupio nakon lokalnih izbora u Bosni i Hercegovini 2020. godine. Sastav skupštine opštine Petrovo je prikazan u tabeli.[6]
Stanovništvo uredi
Prema popisu iz 1991. godine naselja Petrovo, Kakmuž, Karanovac, Porječina i Sočkovac imala su 8.403 stanovnika, od čega 7.899 ili 94% Srba, 80 ili 0,95% Muslimana, 44 ili 0,52% Hrvata i 380 ili 4,5% ostalih. Stanovništvo opštine Petrovo do 1992. godine najvećim delom bilo je radničko sa dodatnim bavljenjem poljoprivredne delatnosti. Do ovog perioda najveći broj stanovnika bio je zaposlen u industrijski razvijenom tuzlanskom bazenu, a i na području sadašnje opštine Petrovo u preduzećima za iskorišćavanje i preradu azbesta u Petrovu, proizvodnju ciglarskih proizvoda u Sočkovcu, iskorišćavanje i preradu drveta u Petrovu i Karanovcu, korišćenje termo-mineralnih voda i proizvodnju tečnog ugljen-dioksida u Kakmužu, proizvodnju građevinskih konstrukcija i elemenata u Petrovu, proizvodnju duvane ambalaže od plastike u Kakmužu, kao i peradarskim farmama u Karanovcu i Porječini.
Posledice raspada Jugoslavije uredi
Tokom raspada Jugoslavije, u ratu u Bosni i Hercegovini, poginulo je 226 stanovnika opštine Petrovo. Spomen pano žrtvama rata nalazi se na ulazu u zgradu opštine. U centru Opštine i naseljenom mestu Kakmuž izgrađeni su i spomenici poginulim borcima rata, a u ostalim naseljenim mestima vrše se pripreme za izgradnju tih spomenika.
Kroz Petrovo i naseljena mesta ove opštine tokom ratnih dejstava prošlo je preko 30.000 izbeglog stanovništva kao mesta prihvata i zbrinjavanja nesrećnih ljudi sa šireg područja Ozrena, od kojeg broja se oko hiljadu ljudi zadržalo na ovom području nalazeći privremeni smeštaj za povratak i ostanak, dok je ostali deo nalazilo svoje zbrinjavanje širom Republike Srpske.
Nacionalni sastav 2013. (konačni rezultati BHAS) uredi
Kultura uredi
U opštini Petrovo razvijen je rad sa mladima, naročito organizacije i udruženja građana koje okupljaju mlade i predstavljaju Opštinu u široj društvenoj zajednici. Posebno je razvijena aktivnost fudbalskog i džudo kluba „Ozren“, Kulturno-Umjetničkog društva „Milovan Gajić“, Odreda izviđača „Sveti Nikola“ i Crvenog krsta. Takođe, kao omladinska organizacija u opštini Petrovo djeluje i Organizacija za razvoj kreativne aktivnosti mladih i drugi klubovi mladih.
Stanovništvo opštine Petrovo posebno razvija tradiciju ozrenskog područja pjevanjem izvornih pjesama, poznatim ozrenskim igrama, ozrenskim nošnjama i održavanjem velikim narodnih sabora za Ognjenu Marinu 31. jula u Kakmužu i Veliku Gospojinu 28. avgusta kod manastira na Ozrenu. Jedan od najpoznatijih običaja u opštini Petrovo je poznata Ozrenska nošnja koju nose sve kulturne grupe koje postoje u opštini.
Narodna biblioteka Petrovo je javna i centralna biblioteka opštine Petrovo. Biblioteka vrši stručni nadzor i organizuje rad u bibliotekama Osnovne i Srednje škole. Knjižni fond je bogat i raznovrstan, a čini ga oko 15.000 jedinica bibliotečke građe.
Manastir Svetog Nikole uredi
Manastir Ozren nastao je krajem 13. vijeka i od tada pa do danas manastir je centar vjerskog života pravoslavnih Srba na Ozrenu a i šire. Manastir je sagradio srpski kralj Dragutin iz loze Nemanjića, koji je u to vrijeme vladao područjem Usore i Soli (dijelovi današnje sjeverne Bosne).
Turizam uredi
U prošlosti je na području sadašnje opštine Petrovo bio razvijen turizam u prelepim predelima Ozrena u čijem je centru, sada naselju Kaluđerica[7], smešten manastir Svetog Nikole na Ozrenu iz 13. veka kao i izgrađeni ugostiteljsko-turistički objekti.
Privreda uredi
Zahvaljujući povoljnom geografskom položaju i velikom prirodnom bogatstvu bližeg okruženja, Petrovo je, naročito u poslednjih nekoliko decenija, doživjelo intenzivan rast i razvoj. Ekonomska osnova stalno je unapređivana izgradnjom novih privrendih i infrastrukturnih objekata, povećanjem proizvodnje i izvoza. U ravničarskom dijelu opštine najčešće se uzgajaju kukuruz, pšenica, ječam, zob, raž i dr. Na brežuljkastim dijelovima razvijena je voćarska proizvodnja, stočarstvo, peradarstvo itd.
Dominantnu granu privrede čini drvoprerada. U poslednje vrijeme sve više se otvaraju firme za preradu plastike. Uporedo sa ovim djelatnostima su se razvile i druge privredne djelatnosti građevinarstvo, saobraćaj, trgovina, zanatstvo, ugostiteljstvo i druge privredne djelatnosti. Od privrednih resursa najpoznatiji je nakadašnji rudnik azbesta i fabrika tečnih gasova Tehnogas Kakmuž.
Iako opština Petrovo spada u red izrazito nerazvijenih opština u Republici Srpskoj, njeno područje bogato je raznim mineralnim sirovinama kao što su: azbest, kaolin, ciglarska glina, termo-mineralne i alkalne vode, kao i nekim plemenitim, još uvek nedovoljno istraženim metalima.
Političko uređenje uredi
Predstavnički organ opštine je načelnik opštine Petrovo koji rukovodi radom opštinske uprave, a od organa opštinske uprave u skladu sa zakonskim propisima obrazovani su odeljenje za opštu upravu i odeljenje za privredu, finansije i društvene delatnosti.
Poznate ličnosti uredi
Galerija uredi
-
Ozren, Prenja -
Ozren, Prenja -
Ozren, Prenja -
Manastir Svetog Nikole na Ozrenu, unutrašnjost
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Procjena broja stanovnika 2017.”
- ^ „Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Republici Srpskoj 2013, REZULTATI POPISA”
- ^ „Procjena broja stanovnika 1996.”
- ^ a b „Popis stanovništva u BiH 2013.” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 30. 06. 2016. g. Pristupljeno 28. 10. 2016.
- ^ a b v „Petrovo: Najviše priznanje predsedniku Srpske”. Radio-televizija Republike Srpske. 11. 10. 2011. Pristupljeno 12. 10. 2011.
- ^ „Petrovo”. izbori.ba. Pristupljeno 27. 6. 2021.
- ^ RTRS: Počelo Ozrensko dragovanje, 17. 4. 2010., Pristupljeno 14. 2. 2013.
Spoljašnje veze uredi
- Zvanična stranica opštine Petrovo (jezik: srpski)
- Sajt o planini Ozren (jezik: srpski)
- Ozrenski planinarski maraton Arhivirano na sajtu Wayback Machine (18. april 2017) (jezik: srpski)
