Slavko Rodić
Radoslav Slavko Rodić (Sredice, kod Ključa, 11. maj 1918 — Beograd, 29. april 1949) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, general-potpukovnik Jugoslovenske armije i narodni heroj Jugoslavije.
| slavko rodić | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Radoslav Slavko Rodić | |||||||||
| Lični podaci | |||||||||
| Datum rođenja | 11. maj 1918. | ||||||||
| Mesto rođenja | Sredice, kod Ključa, Austrougarska | ||||||||
| Datum smrti | 29. april 1949. (30 god.) | ||||||||
| Mesto smrti | Beograd, NR Srbija, FNR Jugoslavija | ||||||||
| Profesija | vojno lice | ||||||||
| Delovanje | |||||||||
| Član KPJ od | 1941. | ||||||||
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | ||||||||
| Služba | NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska armija 1941—1949. | ||||||||
| Čin | general-potpukovnik | ||||||||
| Heroj | |||||||||
| Narodni heroj od | 14. decembra 1949. | ||||||||
| Odlikovanja |
| ||||||||
Biografija uredi
Rođen je 11. maja 1918. godine u selu Sredice, kod Gornjeg Ribnika, blizu Ključa. Osnovnu školu završio je u Drvaru, a Građansku školu u Bosanskom Petrovcu. Godine 1939. odlazi u Beograd, gde završava Srednjotehničku školu. Iste godine zaposlio se, kao geometar, u Vojnoj zadruzi u Vršcu.[1]
Uoči rata postao je član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Posle Aprilskog rata 1941. godine, vratio se u rodni kraj. Aktivno je učestvovao u organizovanju ustanka u Bosanskoj krajini. U napadu na Drvar, 27. jula 1941. godine rukovodio je ustaničkim odredom „Javorje“. Tokom leta 1941. godine, kao operativni oficir, rukovodi pojedinim frontovima Drvarske brigade.
U prvoj ofanzivi ustaško-domobranskih snaga, 24. avgusta 1941. godine, na Oštrelju, kada je izgledalo da će položaj ustanika biti razbijen, Slavko je poveo borce na juriš, i višestruko jačem neprijatelju naneo velike gubitke i naterao ga na povlačenje. Oktobra 1941. godine izvojevao je pobedu na Ripaču. Radio je na učvršćivanju partizanskih snaga na sektorima Bosanskog Petrovca, Drvara i Bihaća.
Kada je, januara 1942. godine, formiran Peti krajiški partizanski odred, za njegovog komandanta postavljen je Slavko Rodić. Posle velike akcije na Koluniću, maja 1942. godine, postavljen je za zamenika komandanta Operativnog štaba NOP-a za Bosansku krajinu.
Slavko je 9. novembra 1942. godine postavljen na dužnost komandanta Pete krajiške divizije. Naročito se istakao u početnoj fazi operacije "Vajs", januara-februara 1943. godine. Kada je njegova divizija prikovala za sebe nemačke snage gotovo mesec dana za ovo područje, ne dozvolivši im da od Sanskog Mosta, preko Ključa i Paunovca, prođu u Bosanski Petrovac i onemoguće povlačenje Centralne partizanske bolnice iz Grmeča.
Maja 1943. postavljen je za komandanta Drugog bosanskog korpusa, koji je od oktobra 1943. godine nosio naziv Peti bosanski (krajiški) udarni korpus. Mnoge pobede ovog korpusa vezane su za njegovo ime, krajem 1943. godine, sa samo 25 godina dobio je čin general-majora NOVJ.
Jedna od najboljih Slavkovih operacija bio je napad na Banju Luku, decembra 1943. uoči Nove godine, koju je branio dobro utvrđeni nemačko-ustaški garnizon. Pored komandantske veštine, Slavko je bio poznat kao izuzetno hrabar borac. Ni u višednevnim uličnim borbama u Banjoj Luci nije mu bilo teško da se, u uniformi generala, pojavi među borcima u prvom streljačkom stroju. Tu, u prvom borbenom redu, bio je ranjen.
Čin general-lajtnanta je dobio krajem 1944. godine. Od tada, pa sve do kraja rata, general Rodić učestvuje u svim važnim operacijama Jugoslovenske armije (JA).
Posleratni period uredi
Posle oslobođenja Jugoslavije, Slavko je bio komandant Pete armije JA, načelnik Prve uprave Generalštaba i zamenik Načelnika Generalštaba JA, general-pukovnika Koče Popovića.
Na Osnivačkom kongresu Komunističke partije Bosne i Hercegovine, izabran je za člana Centralnog komiteta. Bio je narodni poslanik Narodne skupštine Narodne Republike Bosne i Hercegovine i član Saveznog odbora Narodnog fronta Jugoslavije. Kao jedan od sposobnijih komandanata, poslat je na Višu vojnu akademiju „Vorošilov“ u Sovjetskom Savezu. Godine 1949. objavio je studiju „Protivdesantna odbrana armije na planinskom zemljištu“.
Godine 1948. godine, posle Rezolucije Informbiroa i pogibije general-pukovnika Arse Jovanovića, Slavko Rodić imenovan je za zamenika Načelnika Generalštaba JA, u činu general-potpukovnika JA. Umro je od upale pluća, 29. aprila 1949, sahranjen uz visoke vojne i državne svečanosti u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu, a nakon njegove smrti proglašena je dvodnevna žalost u celoj zemlji.[2]
Početkom devedesetih godina, posle raspada SFRJ, oko smrti generala Rodića počele su da kruže razne spekulacije, a jedna od njih je da se početkom 1949. godine izjasnio za Rezoluciju Informbiroa, i da je potom izveden pred Vojni sud, i na tajnom suđenju kao sovjetski agent NKVD-a osuđen na kaznu smrti streljanjem. Nijedna spekulacija oko njegove smrti nije prihvaćena u krugovima ozbiljnih istoričara, a general Rodić ostao je upamćen kao najmlađi general u Jugoslovenskoj armiji (JA) — sa svojih 27 godina imao je čin general-majora NOVJ.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden partizanske zvezde prvog reda, Orden zasluga za narod prvog reda, Orden bratstva i jedinstva prvog reda, Orden partizanske zvezde drugog reda i Orden za hrabrost. Ordenom narodnog heroja posthumno je odlikovan 14. decembra 1949. Ukazom 328/49 Prezidijuma Narodne skupštine FNRJ.[3] Odlikovan je i sovjetskim Ordenom Kutuzova drugog stepena.
Reference uredi
- ^ „Narodni heroji i pali borci geometri iz Bosne i Hercegovine (Geodetski glasnik, br. 19)” (PDF). Pristupljeno 28. april 2021.
- ^ Drago Karasijević „Slavko Rodić — životni put i revolucionarno djelo“. „Dečje novine“, Gornji Milanovac 1980. godina
- ^ „Službeni vesnik Prezidijuma Narodne skupštine FNRJ 1/I” (PDF). www.sistory.si. 1. 7. 1950.
Literatura uredi
- Vojna enciklopedija (knjiga osma), Beograd 1974. godina.
- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.
- Drago Karasijević Slavko Rodić — životni put i revolucionarno djelo. „Dečje novine“, Gornji Milanovac 1980. godina
