1860-e
деценија
(preusmereno sa 1860е)
| Milenijum: | 2. milenijum |
| Vekovi: | |
| Decenije: | |
| Godine: |
Događaji i trendovi uredi
- 1860. — umro Miloš Obrenović, srpski knez.
- 1861. — započeo je Američki građanski rat između Unije i otcijepljene Konfederacije.
- 1861. — u Rusiji je liberalnom reformom ukinuto kmetstvo.
- 1861. — skupština u Torinu proglasila Viktora Emanuela II za kralja ujedinjene Kraljevine Italije.
- 1861. — započeo je Francusko-meksički rat.
- 1861. — u Sremskim Karlovcima sastao se Blagoveštenski sabor.
- 1863. — osnovan Crveni krst, koji godinu dana poslije usvaja Prvu ženevsku konvenciju.
- 1863. — započeo je Poljski ustanak protiv Ruske Imperije, koji je ugušen dvije godine kasnije.
- 1864. — započeo je Špansko-južnoamerički rat, španski pokušaj da povrati bivše kolonije, koji je završio nakon dvije godine španskim neuspjehom.
- 1864. — započeo je Paragvajski rat.
- 1865. — završen Američki građanski rat i ubijen je predsjednik SAD Abraham Linkoln.
- 1865. — započela je Rekonstrukcija u SAD-u.
- 1866. — uspješno su uspostavljene prekookeanske telegrafske veze nakon prvog neuspjeha 1858.
- 1866. — Austrijsko-pruski rat se završava raspadom Nemačke konfederacije i stvaranjem Severnonemačke konfederacije.
- 1866. — u Austrijsko-pruskom ratu, u kojem je Italija bila na strani Prusije, Austrijanci kod ostrva Vis uništavaju italijansku flotu. Poginulo više od 600 ljudi.
- 1866. — pod dinastijom Meidži, Japan započinje sa programom brze modernizacije.
- 1867. — završio se Francusko-meksički rat
- 1867. — SAD kupuje Aljasku od Rusije.
- 1867. — formira se moderna Kanada proglašenjem Britanskog akta o Sjevernoj Americi (British North America Act).
- 1867. — posljednje osmanske trupe napuštaju Srbiju, a knez Mihailo Obrenović dobija ključeve većih srpskih gradova, čime država postaje de facto nezavisna.
- 1867. — potpisivanjem Austro-ugarske nagodbe stvorena je Austrougarska.
- 1868. — potpisana je Hrvatsko-ugarska nagodba, prema članku 66. tzv. Riječkom krpicom, Rijeka na prevaru postaje dio Ugarske.
- 1868. — atentat na kneza Mihaila.
- 1869. — puštena je u promet prva transkontinentalna željeznička pruga u SAD
- 1869. — pušten u promet Suecki kanal.
- 1869. — donijet Namjesnički ustav, koji će omogućiti prvi prodor parlamentarizma u Srbiju.
- 1869. — osnovano Đurđevo.
Nauka uredi
- 1865. — Gregor Mendel postavlja osnovne zakone genetike — Mendelovi zakoni.
- 1866. — Alfred Nobel izumio dinamit.
- 1867. — rođena fizičarka Marija Kiri.
- 1869. — konstruisana prva moderna podmornica.
- 1865. — Dmitrij Mendeljejev postavlja novi periodni sistem elemenata.
Kultura uredi
- 1860. — rođen Anton Pavlovič Čehov, ruski pisac.
- 1861. — rođen Đorđe Jovanović, srpski vajar.
- 1861. — rođena Ivana Kobilica, slovenačka slikarka.
- 1864. — rođen Rihard Štraus, nemački kompozitor.
- 1864. — umro Vuk Stefanović Karadžić.
- 1865. — Luis Kerol objavljuje Alisu u zemlji čudesa.
- 1866. — Fjodor Mihajlovič Dostojevski je napisao Zločin i kaznu.
- 1866. — rođen Herbert Džordž Vels, engleski književnik.
- 1867. — umro Šarl Bodler, francuski pesnik.
- 1869. — Lav Nikolajevič Tolstoj je napisao Rat i mir.