Jablanica (pritoka Južne Morave)
Jablanica je reka na jugu Srbije, leva pritoka Južne Morave. Nastaje spajanjem Tularske i Golemobanjske reke, koje se formiraju na padinama Goljaka (1073 m) i njegovih ogranaka. Od sastava izvorišnih krakova (kod sela Maćedonci) do ušća u Južnu Moravu u Leskovačkoj kotlini (kod sela Pečenjevce), dužina joj iznosi 84,5 km. Reke od kojih nastaje teku planinskim zamljištem i imaju veliki pad, klisuraste doline i brojne brzake. Sličnih je osobina i sama Jablanica u toku do Lebana odnosno do ulaska u Leskovačku kotlinu. U gornjem i srednjem toku nazivaju je i Medveđa[1], a tek nizvodno od sela Šilova, na dužini od oko 50 km, samo Jablanica. U Leskovačkoj kotlini teče širokom i plitkom dolinom, ima mali pad i mnoge meandre, neposredno uz sam grad Leskovac. Površina sliva joj iznosi 896 km²[2], a prosečni protok na ušću je 5 m³/s. Najznačajniju pritoku Šumansku reku, prima sa desne strane kod Lebana. Značajnije leve pritoke su Lapaštica i Gazdarska reka.
| Jablanica | |
|---|---|
 Jablanica | |
 | |
| Opšte informacije | |
| Dužina | 84,5 km |
| Basen | 896 km2 |
| Pr. protok | 5 m3⁄s |
| Sliv | crnomorski |
| Plovnost | ne |
| Vodotok | |
| Izvor | Goljak planina spajanjem Tularske i Golemobanjske reke |
| Ušće | Južna Morava kod sela Pečenjevce |
| Geografske karakteristike | |
| Država/e |  Srbija |
| Oblast | Gornja Jablanica, Leskovačka kotlina |
| Naselja | Medveđa, Lebane |
| Pritoke | Šumanska reka |
| Reka na Vikimedijinoj ostavi | |
Jablanica je bujičava, nosi ogromnu količinu materijala, ranije se često izlivala iz korita (svakih 10 godina 1986, 1976, 1966,... tzv. „desetogodišnja voda“; najveća poplava desila se 1976. g.), plavila obradive površine, odnosila saobraćajnice, mostove i pričinjavala druge štete.
Jablanica je najveća sušica (potpuno presušuje u toku leta i zime) u Srbiji i jedna od najvećih u Evropi.[3]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ dr Tomislav Rakičević un. prof, PMF Beograd, u Enciklopediji Jugoslavije JLZ Zagreb 1988. tom V pp. 697
- ^ Jablanica
- ^ Rakićević, T. L. (1972). Jablanica - najveća sušica u Srbiji, Zbornik radova Geografskog fakulteta, Beograd
Literatura uredi
- Mala enciklopedija Prosveta (3 izd.). Beograd: Prosveta. 1985. ISBN 978-86-07-00001-2. Nedostaje ili je prazan parametar
|title=(pomoć) - Marković, Jovan Đ. (1990). Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije. Sarajevo: Svjetlost. ISBN 978-86-01-02651-3.
