Jefto Šašić
Jeftimije Jefto Šašić (Novska, 17. avgust 1917 — Beograd, 26. novembar 1998), učesnik Narodnooslobodilačke borbe, general-pukovnik JNA, društveno-politički radnik SFR Jugoslavije i SR Hrvatske i narodni heroj Jugoslavije.
| jefto šašić | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Jeftimije — Jefto Šašić | |||||||||
| Lični podaci | |||||||||
| Datum rođenja | 17. avgust 1917. | ||||||||
| Mesto rođenja | Novska, Austrougarska | ||||||||
| Datum smrti | 26. novembar 1998. (81 god.) | ||||||||
| Mesto smrti | Beograd, Srbija, SR Jugoslavija | ||||||||
| Profesija | vojno lice | ||||||||
| Porodica | |||||||||
| Supružnik | Gordana Šašić | ||||||||
| Delovanje | |||||||||
| Član KPJ od | 1939. | ||||||||
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | ||||||||
| Služba | NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija 1941 — 1977. | ||||||||
| Čin | general-pukovnik | ||||||||
| Heroj | |||||||||
| Narodni heroj od | 27. novembra 1953. | ||||||||
| Odlikovanja |
| ||||||||
Biografija uredi
Rođen je 17. avgusta 1917. godine u Novskoj. Dok je pohađao gimnaziju u rodnom gradu, školske godine 1934/'35. postao je član Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ). Kao rukovodilac SKOJ-a, bio je uključen u rad Mesnog komiteta KPJ u Novoj Gradiški i učestvovao u organizaciji štrajka drvodeljskih radnika u fabrici „Kruljac“, u leto 1935. godine.
Nakon završetka gimnazije, upisao je Poljoprivredno-šumarski fakultet u Zagrebu. To je bilo vreme kada su frankovci na Zagrebačkom univerzitetu prešli na otvoreni teror prema komunistima. Kao odgovor na napade frankovaca, komunisti su formirali odbrambene grupe. Jedan od organizatora i rukovodilaca tih grupa bio je i Jefto Šašić. Učestvovao je u borbama povodom pogibije Krste Ljubičića i na njegovoj sahrani. Sa Ivom Lolom Ribarom išao je na pregovore sa omladinom Hrvatske seljačke stranke (HSS) radi stvaranja jedinstvenog omladinskog fronta, što je Vlatko Maček odbio.
Nakon osnivanja „Seljačkog kola“, Šašić je bio zadužen za rad u toj masovnoj organizaciji i kao član partijske frakcije u okviru Samostalne demokratske stranke (SDS) sve do 1939, kada je uključen na rad na Univerzitetu. Godine 1939. postao je član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Uoči izbijanja rata na tlu Jugoslavije, sa Radom Končarom je učestvovao u radu Okružnog komiteta KPH za Novu Gradišku.
Narodnooslobodilačka borba uredi
Prilikom napada sila Osovine na Jugoslaviju 1941, Šašić se vratio u rodni kraj. Bio je poslat i na preki sud u Slavonskoj Požegi. U Beogradu je po direktivi KPJ pokušao ubediti Adama Pribićevića da se uključi u Narodnooslobodilački pokret (NOP), ali je ovaj to odbio prihvativši politiku pomirenja Srba sa fašizmom.
Po povratku u Slavoniju, Jefto Šašić je do decembra 1942. bio sekretar Kotarskog komiteta KPH u Novskoj, te član i sekretar Okružnog komiteta KPH za Novu Gradišku. Nakon toga je postavljen za političkog komesara Dvanaeste slavonske divizije, s kojom je učestvovao u mnogim velikim bitkama na području Slavonije.
Od juna 1943, bio je član Oblasnog komiteta KPH za Slavoniju, a potom je prešao u Glavni štab NOV i PO Hrvatske. Od februara 1944, bio je na dužnosti pomoćnika i načelnika u Vrhovnom štabu NOV i PO Jugoslavije. Od osnivanja Odeljenja za zaštitu naroda (OZN), 13. maja 1944, Šašić je bio jedan od njenih rukovodilaca, konkretno načelnik Trećeg odseka. Izvršavao je zadatke po nalogu Vrhovnog štaba u Srbiji, Makedoniji, pred oslobođenje Sarajeva, Zagreba i Slavonije.
U toku rata bio je većnik Zemaljskog antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Hrvatske (ZAVNOH) i delegat na Drugom zasedanju Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ).
Posleratni period uredi
Kao general-potpukovnik i zatim general-pukovnik JNA, bio je načelnik Uprave bezbednosti i načelnik Uprave za moralno-političko vaspitanje Državnog sekretarijata za narodnu odbranu (DSNO), te pomoćnik Državnog sekretara za poslove narodne odbrane SFRJ za političko-pravni sektor. Godine 1957, završio je Višu vojnu akademiju JNA u Beogradu. Od osnivanja Opunomoćstva CK SKJ za JNA, 10. januara 1949, bio je član njegovog Biroa. Od Osmog kongresa SKJ, kao član Centralnog komiteta SKJ, bio je jedan od njegovih sekretara. Bio je poslanik u Ustavotvornoj skupštini DF Jugoslavije i narodni zastupnik u Saboru NR Hrvatske. Penzionisan je u činu general-pukovnika JNA, 1977. godine.
Objavio je veći broj članaka i rasprava u nizu časopisa.
Umro je 26. novembra 1998. godine u Beogradu i sahranjen je na beogradskom Novom groblju.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i više jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden ratne zastave, Orden zasluga za narod sa zlatnom zvezdom, Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem, Orden partizanske zvezde sa srebrnim vencem i Orden za hrabrost. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 27. novembra 1953. godine.
Literatura uredi
- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.
- Vojna enciklopedija (knjiga deveta). Beograd 1975. godina, 485. str.
