Jirži Mencl
Jirži Mencl (češ. Jiří Menzel; Prag, 23. februar 1938 — Prag, 5. septembar 2020)[1] bio je češki filmski i pozorišni reditelj, glumac i scenarista. Njegovi filmovi često su kombinovali humanističke vrednosti sa jezikom sarkazma i provokativne kinematografije. Adaptirao je u film i neke od dela poznatih čeških pisaca kao što su Bohumil Hrabar i Vladislav Vančura. Jedan je od pokretača češkog novog talasa u kinematografiji.[2]
Jirži Mencl | |
|---|---|
 Potret Jiržija Mencla | |
| Datum rođenja | 23. februar 1938. |
| Mesto rođenja | Prag Čehoslovačka |
| Datum smrti | 5. septembar 2020. (82 god.) |
| Mesto smrti | Prag Češka republika |
| Zanimanje | Reditelj |
| Aktivni period | 1961—2013 |
| Značajni radovi | "Strogo kontrolisani vozovi" . "Ševe na žici". |
| Nagrade | Oskar, Zlatni medved |
Biografija uredi
Mencl je rođen u Pragu, od oca Jozefa Mencla, novinara, prevodioca i pisca dečijih knjiga i majke Božene Mencl (devojačko: Jidrihova). Studirao je režiju na Akademiji primenjenih umetnosti, pod mentorstvom Otakara Varve.
Mencl, kao član češkog Novog talasa, postao je poznat u svetskoj kinematografiji 1967. godine, kada je njegov film "Strogo kontrolisani vozovi", adaptacija romana Bogumila Hrabra, osvojio Oskara za najbolji film na stranom jeziku. Njegov sledeći film, "Ševe na žici", snimljen je 1969. godine, ali je bio zabranjen od strane čehoslovačke komunističke vlade. Nakon pada komunističkog režima, konačno je objavljen 1990. godine i iste godine osvaja Zlatnog medveda na 40. Berlinskom internacionalnom filmskom festivalu.[3]
Mencl je bio nominovan za još jednog Oskara za najbolji film na stranom jeziku 1986. godine sa svojim crnokomedijaškim filmom "Selo moje malo" . Bio je član žirija na 37.Berlinskom internacionalnom filmskom festivalu, 1987. godine, a dva puta član žirija na Internacionalnom filmskom festivalu u Moskvi. Dobio je Nagradu za životno delo Indijske internacionalne filmske Akademije 2013. godine.[4]
Preminuo je 5. septembra 2020. usled srčanih problema.[5]
Filmografija kao reditelj uredi
| Godina | Srpski naziv | Originalni naziv | Zabeleške |
|---|---|---|---|
| 1960 | Montažne kuće | Domy z panelů | školski film |
| 1963 | Naš gospodin Foerster je umro | Umřel nám pan Foerster | školski film |
| 1965 | Koncert '65 | Koncert 65 | Kratki dokumentarac |
| 1965 | Zločin u ženskoj školi | Zločin v dívčí škole | |
| 1966 | Biseri dubine | Perličky na dně | |
| 1966 | Strogo kontrolisani vozovi | Ostře sledované vlaky | Oskar |
| 1968 | Zločin u koncertnoj dvorani | Zločin v šantánu | |
| 1968 | Kapriciozno leto | Rozmarné léto | |
| 1969 | Ševe na žici | Skřivánci na niti | Zabranjen sve do 1990. godine |
| 1974 | Izmenjeni krajolici | Proměny krajiny | kratki dokumentarac |
| 1974 | Ko traži zlato | Kdo hledá zlaté dno | |
| 1976 | Osama blizu šume | Na samotě u lesa | |
| 1978 | Ti divni filmski osobenjaci | Báječní muži s klikou | |
| 1980 | Skraćivati | Postřižiny | |
| 1981 | Tři v tom | Televizijska drama | |
| 1982 | Krasosmutnění | ||
| 1982 | Dr. Johann Faust, Praha II., Karlovo nám. 40 | Televizijska drama | |
| 1983 | Lepi pozdravi sa planete Zemlje | Srdečný pozdrav ze zeměkoule | |
| 1984 | Festival snežnih pahulja | Slavnosti sněženek | |
| 1985 | Selo moje malo | Vesničko má středisková | Nominovan za Oskara |
| 1986 | Čokoladni policajac | Die Schokoladenschnüffler | |
| 1989 | Završnica starih vremena | Konec starých časů | |
| 1991 | |Audience | ||
| 1991 | Opera za prosjake | Žebrácká opera | |
| 1993 | Život i neobične avanture
redova Ivana Čonkina |
Život a neobyčejná dobrodružství vojáka Ivana Čonkina | 8 nominacija za češku filmsku nagradu |
| 1998 | Jacobowski a plukovník | ||
| 2002 | Ten minutes older | ||
| 2006 | Služio sam kralja Engleske | Obsluhoval jsem anglického krále | 11 nominacija za češku filmsku nagradu, osvojeno 5. |
| 2013 | Don Žuani | Donšajni | |
TV serije uredi
- Hospoda (Pab) (1996) - sitkom u kojem lično Mencl glumi psihijatra, koji svaki dan posećuje isti praški pab.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Jiri Menzel: Oscar winning Czech director dies at 82”. BBC News (na jeziku: engleski). 2020-09-07. Pristupljeno 2020-09-07.
- ^ „Jiří Menzel: a daring, defiant beacon of European cinema”. the Guardian (na jeziku: engleski). 2020-09-07. Pristupljeno 2020-09-07.
- ^ 40th Berlin International Film Festival (na jeziku: engleski), 2020-06-15, Pristupljeno 2020-09-07
- ^ „Jiří Menzel | CineFest” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2020-09-07.
- ^ „Preminuo proslavljeni češki reditelj i oskarovac Jirži Mencl”. RTS. 5. 9. 2020.
Spoljašnje veze uredi
- Jirži Mencl na sajtu IMDb (jezik: engleski)
