Jonska ostrva
Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Jonska ostrva (grč. "Ιόνια νησιά" /Ionia Nisia) ili Sedam ostrva (gr: grč. Επτάνησα - Eptanisa), kako ih još nazivaju u Grčkoj, su skupina od sedam većih i više manjih ostrva duž istočne obale Jonskog mora. Većina njih pripada istoimenoj periferiji Grčke.
 Položaj Jonskih ostrva | |
| Geografija | |
|---|---|
| Koordinate | 38° 30′ 00″ S; 20° 30′ 00″ I / 38.500° S; 20.500° I |
| Administracija | |
Prirodni uslovi uredi
Skupinu Jonskih ostva čine (od severa ka jugu):
- Krf (gr:grč. Κέρκυρα)
- Paksos (gr:grč. Παξοί)
- Lefkada (gr:grč. Λευκάδα)
- Itaka (gr:grč. Ιθάκη)
- Kefalonija (gr:grč. Κεφαλλονιά)
- Zakintos (gr:grč. Ζάκυνθος)
- Kitira (gr:grč. Κύθηρα)
Manja jonska ostrva su:
- Antipaksos (grč. Αντιπαξος)
Prvih šest ostrva nalaze se u okviru periferije Jonska ostrva, dok Kitira, koja se nalazi jugoistočno od Peloponeskog poluostrva, pripada periferiji Atika.
Poreklo naziva uredi
Naziv ostrvlja upućuje na vezu sa drevnom Jonijom u Maloj Aziji. Međutim, veza je slučajna i ne treba je mešati.
Kako su Mleci dugo vladali ostrvima tako danas postoje „dvojni“ nazivi za ostrva, grčka i italijanska/engleska. Npr.:
Istorija uredi
Jonska ostrva naselili su drevni Grci još u vreme praistorije (oko 1200. p. n. e.). Tokom razdoblja stare Grčke ostrva su bila pod nadzorom Korinta, ali zbog rubnog položaja bez značajnije uloge u dešavanjima među grčkim polisima. 146. godine p. n. e. ostrva, kao i veći deo Grčke, potpada pod vlast Rimljana. U vreme Rimljana i, kasnije, Vizantije ostrva vekovima ostaju bez značajnih dešavanja i prevrata.[1]
Od kraja 11. veka Jonska ostrva počinju napadati prvo Saraceni, a potom i Normani i Mlečani. 1185. godine sva ostrva osim Krfa prelaze u ruke Normana sa Sicilije. Mlečani osvajaju Krf i Kiteru u Četvrtom krstaškom ratu 1204. godine. Mlečani su proširili vlast i na ostala ostrva do kraja kraja 15. veka, učinivši ih svojim ispostava za trgovinu sa Istokom. Tako su Jonska ostrva ostala jedini deo grčkog sveta koji je ostao izvan osmanske vlasti, pa su odigrala važnu ulogu u kasnije razvoju grčke narodne svesti.
Tokom sledećih vekova plemstvo sa ostrva se u potpunosti italijaniziralo i primilo rimokatoličanstvo, ali je obično stanovništvo ostalo odano pravoslavlju i grčkom jeziku i kulturi. Tokom 18. veka ono je postalo „iskra“ buđenja grčke nacionalne svesti, pa su stoga tu stekli mnogobrojni grčki kulturni i politički poslenici.
1797. godine propašću Mletačke republike pod Francuskom Napoleona Bonaparte počinje metež na ostrvima, koja su sledeće tri decenije primale vlast prvo Francuske, potom Rusije i Osmanskog carstva, potom ponovo Francuske, da bi konačno 1815. godine ostrva dobija autonomiju pod britanskim nadzorom. Tokom pola veka britanske vlasti privreda Jonskih ostrva je veoma napredovala. Međutim, želja mesnih Grka za priključenjem matici, novoosnovanoj Grčkoj, bila je velika, pa su Jonska ostrva konačno priključena matici 1864. godine. Britanci su zadržali prava korišćenja luke grada Krfa za potrebe svoje mornarice.
Propašću Grčke tokom Drugog svetskog rata 1941. godine sva Jonska ostrva sem Kitere dolaze pod vlast fašističke Italije koja se tokom 3-godišnje okupacije trudila da ponovo „italijanizuje“ ostrva, ali bez većih uspeha. 1944. godine ostrva su oslobođenja od strane Britanaca. Iako Drugi svetski rat nije doneo mnogo razaranja, 1953. godine desio se jak zemljotres, koji je posebno naštetio Kefaloniji i Zakintosu. Tokom sledećih godina ostrva su obnavljana, ali to nije sprečilo masovno iseljavanje mesnog stanovništva u velike gradove Grčke ili u emigraciju. Poslednjih decenija na Jonskim ostrvima se razvija turizam, koji je danas okosnica razvoja ostrvske privrede, pa poslednjih 20-ak godina ostrva ponovo imaju porast stanovništva i standard iznad proseka države.
Vidi još uredi
Literatura uredi
- Dajč, Haris E. (2015). Jonska ostrva: 1774 — 1815. Beograd: Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu.
Spoljašnje veze uredi
- ^ Radovanović, Miodrag (1959). „Jonska ostrva”. Zemlja i ljudi. 9 (Srpsko geografsko društvo): 28—38.