Jugoslovenska muslimanska organizacija
Jugoslovenska muslimanska organizacija (Jugoslovenska muslimanska organizacija) je bila stranka jugoslovenskih muslimana u Kraljevini SHS i Jugoslaviji. Osnovana je u Sarajevu 16. februara 1919, a njen najznačajniji lider je bio Mehmed Spaho.[1]
Jugoslovenska muslimanska organizacija Jugoslovenska muslimanska organizacija | |
|---|---|
| Osnivač | Mehmed Spaho |
| Osnovana | 16. februara 1919. |
| Raspuštena | 1941. (22 god.) |
| Sedište |  Kraljevina Jugoslavija |
| Ideologija | Odbrana prava muslimana |
| Nacionalno članstvo | Jugoslovenska radikalna zajednica (1935-1941) |
Stranka je imala značajan uticaj u islamskim verskim institucijama i dominirala je političkom životu u Bosni. Stranka je apelovala na muslimane širom Jugoslavije, pozivajući ih da ne migriraju u Tursku. JMO nije mnogo naglašavala nacionalnu svest nego više versku pripadnost muslimanskog elementa u Jugoslaviji.
JMO je 1921. pristupio vladajućim srpskim strankama. Podrška JMO je bila važna radi donošenja novog Ustava. Vrlo brzo JMO napušta tu koaliciju i prelazi u opoziciju.[1]
JMO je radi toga stupio u kratkotrajni savez sa Slovenačkom narodnom strankom i Hrvatskom seljačkom strankom, međutim 1925. i taj savez se raspao.
Godine 1927. JMO je stupio u koaliciju sa Jugoslovenskom demokratskom strankom pod nazivom "Demokratska zajednica". Na izborima 1927. doživeli su neuspeh. Posle izbora JMO se priklonio vladajućim strankama.
Sa šestojanuarskom diktaturom JMO je zvanično ukinuta i njeno vodstvo mahom hapšeno. Posle smrti kralja Aleksandra i povratka političkih sloboda, JMO je reorganizovana a Spaho se opredelio za ulazak u Jugoslovensku radikalnu zajednicu, sa srpskim radikalima i Slovenačkom narodnom strankom. JMO je kao član JRZ učestvovala u vladi Milana Stojadinovića a posle izbora 1938. i u vladi Dragiše Cvetkovića. Jugoslovenska muslimanska organizacija je prekinula sve aktivnosti nakon Aprilskog rata 1941.
Literatura
uredi- Dimić, Ljubodrag (2001). Istorija srpske državnosti. 3. Novi Sad: Ogranak SANU.
- Petranović, Branko (1980). Istorija Jugoslavije 1918-1978. Beograd: Nolit.
- Petranović, Branko (1988). Istorija Jugoslavije 1918-1988. 1. Beograd: Nolit.
- Radojević, Mira (1994). „Bosna i Hercegovina u raspravama o državnom uređenju Kraljevine (SHS) Jugoslavije 1918-1941. godine”. Istorija 20. veka: Časopis Instituta za savremenu istoriju. 12 (1): 7—41.
- Tomasevich, Jozo (2002). War and Revolution in Yugoslavia, 1941-1945: Occupation and Collaboration. Stanford: Stanford University Press.
- Hrabak, Bogumil (1995). „Jugoslovenska muslimanska organizacija prema muslimanima Sandžaka, Kosmeta i Makedonije 1919-1929. godine”. Novopazarski zbornik. 19: 155—178. Arhivirano iz originala 10. 06. 2020. g. Pristupljeno 10. 04. 2019.