Džek Nikolson
Džon Džozef „Džek“ Nikolson (engl. John Joseph "Jack" Nicholson; Neptun Siti, 22. april 1937) američki je filmski glumac, režiser, scenarista i producent.[1]
U početku je glumio u niskobudžetnim, uglavnom horor filmovima. Iz anonimnosti izlazi 1969. godine nakon uloge provincijskog advokata u filmu Goli u sedlu. Ubrzo se nameće nizom značajnih uloga tipičnih antagonista i neurotičnih autsajdera, te najuvjerljivije tumači buntovne, neprilagođene i asocijalne osobe. Džek Nikolson je inače poznat i kao veliki borac protiv nasilja na filmu.[2]
Biografija uredi
Mladost uredi
Nikolson je rođen 22. aprila 1937. godine u mestu Neptun Siti u Nju Džerziju.[3][4][5] Njegova majka, Džun Francis Nikolson (1918—1963),[6][7] bila je plesačica u lokalnom pozorištu, koja je čvrsto verovala da će pod umetničkim imenom Džun Nilson postići značajnu karijeru. Njeni planovi su se poremetili kad je ostala trudna i zbog toga se 16. 10. 1936. godine udala za kolegu s posla, Donalda Fursila (1909—1997).[8][9] Međutim, njihov brak je ubrzo poništen, jer je Donald Fursilo već bio oženjen. Premda je on priznao dete i obavezao se da će o njemu voditi brigu, umešala se Etel Nikolson (1898—1970), baka s majčine strane, zahtevajući da se ona nastavi da brine o unuku. Tako će se, obrazložila je, njena kći moći posvetiti karijeri od koje su svi mnogo očekivali. Džon Džozef Nikolson (1898—1955), deda slavnog glumca, potomak holandskih doseljenika, radio je u robnoj kući, i vraćao se sa posla uglavnom pijan. Roditelji tek rođenog dečaka složili su se s Etel Nikolson, pa je Džek dobio prezime svoje majke i nastavio s njom da živi u kući dede i babe. Kako se u tom okruženju nikada više nije spominjalo ime Donalda Fursila, Džek Nikolson je odrastao u uverenju kako su mu deda i baka roditelji, a majka — sestra.
Da paradoks bude veći, tek je novinar nedeljnika Tajms, koji je 1974. godine pisao veliki članak o tada mladom glumcu u usponu, otkrio da mu je žena za koju je verovao da mu je sestra — zapravo majka.[10] Kako su baka i majka umrle mnogo pre toga (1970. i 1963), više niko nije mogao da svedoči o tome, a Nikolson nije želio da razgovara s novinarom.
Kako je postajao slavniji, tako je pitanje o njegovom ocu pobuđivalo sve više zanimanja. U raznim nagađanjima najdalje je otišao Patrik Makgiligan, koji je 1995. godine objavio knjigu „Džekov život”. On je postavio tezu da je otac slavnog glumca mogao biti i Edi King (imigrant iz Letonije, rođen kao Edgar A. Kiršfeld), upravnik pozorišta u kojem je radila Nikolsonova majka.[11] Donald Fursilo odmah je energično otklonio takvu mogućnost, te priznao kako je brakom s Džun, doduše počinio bigamiju, ali da očinstvo nikada nije poricao. Iako je u vreme izlaska knjige postojala mogućnost da se očinstvo s velikom sigurnošću utvrdi DNK analizom, i time izbegnu sva daljnja nagađanja, Nikolson je to kategorično odbio. „Otac je osoba koja ti pomaže dok odrastaš, a ne neko ko ima iste spirale u genskom kodu”, objasnio je.
Nagrade uredi
Osvojene nagrade uredi
- Nagrađen Oskarom kao najbolji glavni glumac u filmu Let iznad kukavičjeg gnezda, 1975. godine
- Nagrađen Oskarom kao najbolji glavni glumac u filmu Dobro da bolje ne može biti, 1997. godine
- Nagrađen Oskarom kao najbolji sporedni glumac u filmu Vreme nežnosti, 1983. godine
- Nagrađen Zlatnim globusom u kategoriji drame, kao najbolji glavni glumac u filmu Kineska četvrt, 1975. godine
- Nagrađen Zlatnim globusom u kategoriji drame, kao najbolji glavni glumac u filmu Let iznad kukavičjeg gnezda, 1976. godine
- Nagrađen Zlatnim globusom u kategoriji drame, kao najbolji glavni glumac u filmu Sve o Šmitu, 2003. godine
- Nagrađen Zlatnim globusom u kategoriji mjuzikl ili komedija, kao najbolji glavni glumac u filmu Čast Pricijevih, 1985. godine
- Nagrađen Zlatnim globusom u kategoriji mjuzikl ili komedija, kao najbolji glavni glumac u filmu Dobro da bolje ne može biti, 1997. godine
- Nagrađen Zlatnim globusom kao najbolji sporedni glumac u filmu Vreme nežnosti, 1984. godine
- Nagrađen BAFTA nagradom, kao najbolji glavni glumac u filmu Let iznad kukavičjeg gnezda, 1976. godine
- Nagrađen BAFTA nagradom, kao najbolji glavni glumac u filmu Kineska četvrt, 1974. godine
- Nagrađen BAFTA nagradom, kao najbolji glavni glumac u filmu The Last Detail, 1974. godine
- Nagrađen BAFTA nagradom, kao najbolji sporedni glumac u filmu Reds, 1982. godine
Nominacije uredi
- Nominovan za Oskara kao najbolji sporedni glumac u filmu Easy Rider, 1969. godine
- Nominovan za Oskara kao najbolji glavni glumac u filmu Five Easy Pieces, 1970. godine
- Nominovan za Oskara kao najbolji glavni glumac u filmu The Last Detail, 1973. godine
- Nominovan za Oskara kao najbolji glavni glumac u filmu Kineska četvrt, 1974. godine
- Nominovan za Oskara kao najbolji sporedni glumac u filmu Reds, 1981. godine
- Nominovan za Oskara kao najbolji glavni glumac u filmu Čast Pricijevih, 1985. godine
- Nominovan za Oskara kao najbolji glavni glumac u filmu Ironweed, 1987. godine
- Nominovan za Oskara kao najbolji sporedni glumac u filmu Nekoliko dobrih ljudi, 1992. godine
- Nominovan za Oskara kao najbolji glavni glumac u filmu Sve o Šmitu, 2002. godine
Filmografija uredi
Uloge Džeka Nikolsona
| ||||
Godina |
Srpski naziv |
Izvorni naziv |
Uloga |
Napomena
|
|---|---|---|---|---|
| 1958. | The Cry Baby Killer | Džimi Volas | ||
| 1960. | The Wild Ride | Džoni Varon | ||
| 1960. | Too Soon to Love | Badi | ||
| 1960. | Mala prodavnica strave | The Little Shop of Horrors | Vilbur Fors | |
| 1960. | Studs Lonigan | Viri Rajli | ||
| 1962. | The Broken Land | Vil Brocijus | ||
| 1963. | The Raven | Reksford Bedlo | ||
| 1963. | The Terror | narednik Andre Duvalijer | ||
| 1964. | Ensign Pulver | Dolan | ||
| 1964. | Flight to Fury | Džej Vikem | ||
| 1964. | Back Door to Hell | Barnet | ||
| 1965. | Ride in the Whirlwind | Ves | ||
| 1967. | The Shooting | Bili Spir | ||
| 1967. | Hells Angels on Wheels | pesnik | ||
| 1968. | Psych-Out | Stoni | ||
| 1969. | Goli u sedlu | Easy Rider | Džordž Hanson | |
| 1970. | The Rebel Rousers | Bani | ||
| 1970. | On a Clear Day You Can See Forever | Ted Pringl | ||
| 1970. | Five Easy Pieces | Robert Eroika Djupea | ||
| 1971. | Carnal Knowledge | Džonatan Ferst | ||
| 1971. | A Safe Place | Mič | ||
| 1972. | The King of Marvin Gardens | Dejvid Stebler | ||
| 1973. | The Last Detail | Bili Bedas Badski | ||
| 1974. | Kineska četvrt | Chinatown | Džejk „Džej-Džej” Gitis | |
| 1975. | Professione: reporter | Dejvid Lok | ||
| 1975. | Tommy | A. Kvakson | ||
| 1975. | The Fortune | Oskar Salivan alijas Oskar Diks | ||
| 1975. | Let iznad kukavičjeg gnezda | One Flew Over the Cuckoo's Nest | Rendl Patrik Makmarfi | |
| 1976. | Dvoboj na Misuriju | The Missouri Breaks | Tom Logan | |
| 1976. | The Last Tycoon | Brimer | ||
| 1978. | Idemo na jug | Goin' South | Henri Lojd Mun | |
| 1980. | Isijavanje | The Shining | Džek Torens | |
| 1981. | Poštar uvek zvoni dvaput | The Postman Always Rings Twice | Frenk Čejmbers | |
| 1981. | Crveni | Reds | Judžin „Džin” O’Nil | |
| 1982. | The Border | Čarli Smit | ||
| 1983. | Vreme nežnosti | Terms of Endearment | Gared Bridlav | |
| 1985. | Čast Pricijevih | Prizzi's Honor | Čarli Partana | |
| 1986. | Elephant's Child | Verteler | ||
| 1986. | Ljubavna boljka | Heartburn | Mark Luis Formen | |
| 1987. | Veštice iz Istvika | The Witches of Eastwick | Deril Van Horn | |
| 1987. | Broadcast News | Bil Rorič | ||
| 1987. | Čelični korov | Ironweed | Frensis Felan | |
| 1989. | Betmen | Batman | Džoker/Džek Napijer | |
| 1990. | Dva Džejka | The Two Jakes | Džek Gitis | |
| 1992. | Man Trouble | Judžin Erl Akslajn (Hari Blis) | ||
| 1992. | Nekoliko dobrih ljudi | A Few Good Men | puk. Nejtan R. Džesep | |
| 1992. | Hofa | Hoffa | Džejms R. „Džimi” Hofa | |
| 1994. | Vuk | Wolf | Vil Randal | |
| 1995. | Čuvar prelaza | The Crossing Guard | Fredi Gejl | |
| 1996. | Krv i vino | Blood and Wine | Aleks Gejts | |
| 1996. | The Evening Star | Garet Bridlav | ||
| 1996. | Mars napada! | Mars Attacks! | predsednik Džejms Dejl / Art Land | |
| 1997. | Dobro da bolje ne može biti | As Good as It Gets | Melvin Udal | |
| 2001. | Zavet | The Pledge | Džeri Blek | |
| 2002. | Sve o Šmitu | About Schmidt | Voren Šmit | |
| 2003. | Bez ljutnje, molim | Anger Management | dr Badi Rajdel | |
| 2003. | Samo ne ti | Something's Gotta Give | Heri Sanborn | |
| 2006. | Dvostruka igra | The Departed | Frenk Kostelo | |
| 2007. | Lista poslednjih želja | The Bucket List | ||
| 2010. | I'm Still Here | |||
| 2010. | How Do You Know | |||
Poznati glumci s kojima je sarađivao uredi
- Leonardo Dikaprio (The Departed)
- Met Dejmon (The Departed)
- Kijanu Rivs (Something's Gotta Give)
- Adam Sandler (Anger Management)
- Tom Kruz (A Few Good Men)
- Demi Mur (A Few Good Men)
- Kim Bejsinger (Batman)
- Mišel Fajfer (The Witches of Eastwic)
- Dženifer Lopez (Blood And Wine)
- Robert de Niro (The Last Tycoon)
- Voren Bejti (Reds)
Reference uredi
- ^ Kroll, Justin. „Jack Nicholson, Kristen Wiig to Star in ‘Toni Erdmann’ Remake (EXCLUSIVE)”. Variety. Penske Business Media, LLC. Pristupljeno 8. 2. 2017.
- ^ Katz, Ephraim (2012). The Film Encyclopedia. HarperCollins. str. 1079—1080.
- ^ „Jack Nicholson”. Familysearch.org.
- ^ „Jack Nicholson Biography Film Actor (1937–)”. Biography.com. Pristupljeno 7. 8. 2015.
- ^ Davies, Hunter (23. 2. 1993). „INTERVIEW / Great film, Jack, now let's talk about you: Jack Nicholson”. The Independent. London.
- ^ Marx, Arthur (leto 1995). „On His Own Terms”. Cigar Aficionado. Arhivirano iz originala 31. 3. 2010. g.
- ^ Douglas, Edward (2004). Jack: The Great Seducer – The Life and Many Loves of Jack Nicholson. New York: Harper Collins. str. 14. ISBN 978-0-06-052047-2.
- ^ McDougal, Dennis (oktobar 2007). Five Easy Decades: How Jack Nicholson Became the Biggest Movie Star in Modern Times. Wiley. str. 8. ISBN 978-0-471-72246-5.
- ^ Berliner, Eve. Marriage certificate of June Nilson and Donald Furcillo. Young Jack Nicholson: Auspicious Beginnings. Evesmag.com. 2001.
- ^ Jack Nicholson Biography, Biography.com
- ^ McDougal, Dennis (oktobar 2007). Five Easy Decades: How Jack Nicholson Became the Biggest Movie Star in Modern Times. Wiley. str. 8, 278. ISBN 978-0-471-72246-5.
Literatura uredi
- McDougal, Dennis (oktobar 2007). Five Easy Decades: How Jack Nicholson Became the Biggest Movie Star in Modern Times. Wiley. str. 8, 278. ISBN 978-0-471-72246-5.
- McDougal, Dennis (oktobar 2007). Five Easy Decades: How Jack Nicholson Became the Biggest Movie Star in Modern Times. Wiley. ISBN 978-0-471-72246-5.
- Douglas, Edward (2004). Jack: The Great Seducer – The Life and Many Loves of Jack Nicholson. New York: Harper Collins. str. 14. ISBN 978-0-06-052047-2.
- Duncan, Paul (2003). Stanley Kubrick: The Complete Films. Taschen GmbH. ISBN 978-3836527750.
Spoljašnje veze uredi
- Džek Nikolson na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Džek Nikolson
- Obožavaoci Džeka Nikolsona
- Slike majke i mogućeg oca Džeka Nikolsona
- Džek Nikolson na sajtu Enciklopedija Britanika
- Džek Nikolson na sajtu AllMovie (jezik: engleski)
- Džek Nikolson na sajtu Box Office Mojo (jezik: engleski)
- Džek Nikolson na sajtu TCMDb (jezik: engleski)
- Jack Nicholson in the Hollywood Walk of Fame Directory
- "Jack Nicholson: A Singular Guy" - Rolling Stone interview with Jack Nicholson, September 20, 2006
- Džek Nikolson u Beogradu (intervju iz 1973. za TVB)
