Džoun Kroford
Džoun Kraford (engl. Joan Crawford) je bila američka glumica rođena 23. marta 1904. godine u San Antoniju (Teksas), a preminula 10. maja 1977. godine u Njujorku.[Note 1] Počevši kao plesačica u putujućim pozorišnim kompanijama pre nego što je debitovala na Brodveju, Krofordova je potpisala filmski ugovor sa Metro-Goldvin-Mejerom 1925. U početku frustrirana veličinom i kvalitetom svojih uloga, Krofordova je započela kampanju samo-publiciteta i postala je nacionalno poznata kao flaperka do kraja 1920-ih. Tridesetih godina prošlog veka, Krofordova slava je konkurirala koleginicama iz MGM-a Normi Širer i Greti Garbo.
| Džoun Kraford | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Džoun Kroford 1946. godine | |||||||
| Lični podaci | |||||||
| Puno ime | Lusil Fej Lesuer | ||||||
| Datum rođenja | 23. mart 1904. | ||||||
| Mesto rođenja | San Antonio, Teksas, SAD | ||||||
| Datum smrti | 10. maj 1977. (73 god.) | ||||||
| Mesto smrti | Njujork, SAD | ||||||
| Porodica | |||||||
| Supružnik | Daglas Ferbanks mlađi (1929—1933) Franšo Toun (1935—1939) Filip Teri (1942—1946) Alfred N. Stil (1956—1959) | ||||||
| Potpis |  | ||||||
| Veza do IMDb-a | |||||||
| |||||||
Krofordova se udavala četiri puta. Njena prva tri braka završila su se razvodom; poslednji se završio smrću muža Al Stila. Usvojila je petoro dece, od kojih je jedno povratila njegova biološka majka. Krofordovi odnosi sa njenoh dvoje starije dece, Kristinom i Kristoferom, bili su ogorčeni. Krofordova ih je ostavila bez nasledstva i, nakon smrti Krofordove, Kristina je napisala memoare „ispričati sve” pod nazivom Mommie Dearest.[12]
Mladost uredi
Rođena Lusil Fej Lesuer, francusko-hugenotskog, engleskog, holandskog i irskog porekla[13][14] u San Antoniju, Teksas, bila je drugo, mlađe dete Tomas E. Lesuera, rođenog u Tenesiju (2. januara 1867.[15][16]-1. januar 1938), građevinskog radnika, i Ane Bel Džonson rođene u Teksasu (29. novembar 1884-15. avgust 1958[13]), a kasnije i gospođa Ana Kasin. Prema popisnim podacima, moguće je da je ona bila starija. Očigledno je imala manje od 20 godina kada je njenih prvih dvoje dece rođeno. Krofordova je imala jednu polusestru, Dejzi Makonel (1901 - 1904), iz prvog braka svoje majke sa novinarkom K. Edgar Makonelom (1873 - 1902), i brata Hala Lesuera.[17]
Tomas Lesuer napustio je porodicu kada je Lusil imala deset meseci,[18] na kraju se preselivši u Abilin, Teksas, radeći kao građevinski radnik.[17] Njena majka se udala za Henrija J. Kasina, međutim, brak je u popisnim podacima naveden kao njen prvi.[19] Oni su živeli su u Lotonu, Oklahoma, gde je Kasin vodio Remzi opersku kuću; on je uspevao da rezerviše raznovrsne i zapažene izvođače poput Ane Pavlove i Ive Tangej. Kao dete, Krofordova je više volela nadimak „Bili“ i uživala je gledajući izvođenja vodviljskih dela na sceni pozorišta svog očuha. U to vreme, Krofordova zapravo nije bila svesna da Kasin, koga je nazvala „tata“, nije njen biološki otac sve dok joj brat Hal nije rekao istinu.[20] Kasin je navodno počeo da je seksualno zlostavlja kada je imala jedanaest godina, i nastavio je sve dok je nisu poslali u Akademiju St. Agnes, katoličku žensku školu.[21][22]
Počev od detinjstva, njena ambicija je bila da postane plesač. Jednog dana, u pokušaju da pobegne sa časova klavira, skočila je sa prednjeg trema svoje kuće i teško posekla stopalo na slomljenoj flaši za mleko.[23] Kao rezultat toga, prošla je kroz tri operacije kako bi se popravila štetu. Nije mogla da pohađa osnovnu školu, niti da nastavi sa časovima plesa tokom 18 meseci.[23]
U junu 1917. porodica se preselila u Kanzas Siti, Misuri, nakon što je Kasin optužen za proneveru; iako je oslobođen, bio je na crnoj listi u Latonu.[19] Nakon njihovog preseljenja, Kasin, katolik, upisao je Krofordovu na Akademiju St. Agnes u Kansas Sitiju. Kada su se njena majka i očuh razdvojili, ostala je u školi kao studentkinja, gde je mnogo više vremena provodila radeći, pre svega kuvajući i čisteći, nego učeći. Kasnije je pohađala Rokingamsku Akademiju, takođe kao student.[24] Dok je bila tamo, počela je da se zabavlja i imala je prvu ozbiljnu vezu sa trubačem po imenu Raj Sterling, koji ju je navodno inspirisao da se ozbiljnije posveti akademskim aktivnostima.[25]
Godine 1922, registrovala se na Stivens koledžu u Kolambiji, Misuri, navodeći svoju godinu rođenja kao 1906.[26] Pohađala je Stivens samo nekoliko meseci pre nego što se povukla shvativši da nije spremna za koledž.[27] Nestabilnost njene porodice negativno je uticala na Krofordovu i njeno školovanje nikada nije formalno napredovalo dalje od osnovnog obrazovanja.[28]
Filmografija uredi
Uloge Džoun Kraford
| ||||
Godina |
Srpski naziv |
Izvorni naziv |
Uloga |
Napomena
|
|---|---|---|---|---|
| 1932. | Grand hotel | Grand Hotel | Flemšen | |
| 1945. | Mildred Pirs | Mildred Pierce | Mildred Pirs | |
| 1962. | Šta se dogodilo sa Bebi Džejn? | What Ever Happened to Baby Jane? | Blanš Hadson | |
Autobiografija uredi
- — (1962). A Portrait of Joan: The Autobiography of Joan Crawford. Doubleday. ISBN 978-1-258-17238-1.
- — (1971). My Way of Life. Simon & Schuster. ISBN 978-0-671-78568-0.
Napomene uredi
- ^ Godina rođenja Krofordove je neizvesna, pri čemu različiti izvori navode 1904,[1][2][3] 1905,[4][5] 1906,[6][7] and 1908.[8][9] Sama Krofordova je uglavnom navodila 1908 (što je i datum na njenom nadgrobnom spomeniku).[10] Krofordova kći Kristina dva puta navodi „1904“ u biografiji Mommie Dearest, objavljenoj 1978. godine.[11]
Reference uredi
- ^ Thomas S. Hischak (2008). The Oxford Companion to the American Musical:Theatre, Film, and Television: Theatre, Film, and Television. Oxford University Press. str. 174. ISBN 978-0-19-533533-0. „Crawford, Joan [born Lucille Fay LeSueur] (1904-1977)”
- ^ David Bret (2009). Joan Crawford: Hollywood Martyr. Da Capo Press. str. 8. ISBN 978-0-7867-3236-4. „She was born Lucille Fay LeSueur, most likely on 23 March 1904 (though she always maintained it was 1908, when birth certificates became state mandatory...)”
- ^ Mark Knowles (2009). The Wicked Waltz and Other Scandalous Dances: Outrage at Couple Dancing in the 19th and Early 20th Centuries. McFarland. str. 233. ISBN 978-0-7864-3708-5. „Joan Crawford was born Lucille Fay LeSueur in San Antonio, Texas on March 23, 1904. (After she was famous, the date of her birth mysteriously changed to 1906 or 1908)”
- ^ Susan Ware (2004). Notable American Women: A Biographical Dictionary Completing the Twentieth Century. Harvard University Press. str. 143. ISBN 978-0-674-01488-6. „offers the birth date of March 23, 1905”
- ^ Peter Cowie (2009). Joan Crawford: The Enduring Star. University of Michigan. ISBN 978-0-8478-3066-4. „On March 23, 1908, by her own reckoning (although the real date may have been 1905, or even 1904), Lucille Fay LeSueur was born ...”
- ^ Donald Spoto (2010). Possessed: The Life of Joan Crawford
. HarperCollins. str. 6. ISBN 978-0-06-202020-8.
- ^ Donna Marie Nowak (2010). Just Joan: A Joan Crawford Appreciation. BearManor Media. str. 583—. GGKEY:5Y2F5EPURAR.
- ^ Lawrence J. Quirk; William Schoell (2002). Joan Crawford: The Essential Biography . University Press of Kentucky. str. 1. ISBN 978-0-8131-2254-0. „On March 23, 1904, in San Antonio, Texas, Anna Bell Johnson LeSueur gave birth to a little girl, whom she and her husband, Thomas, named Lucille Fay. Lucille was the couple's third child; another daughter, Daisy, had died in infancy, and Lucille's brother, Hal, had been born the previous year. (Many years later, when little Lucille was the famous woman known to the world as Joan Crawford, the year of her birth mysteriously changed to 1906 or 1908)”
- ^ „The Second Rise of Joan Crawford”. Life. 23. 6. 1947. str. 45. ISSN 0024-3019. Pristupljeno 23. 3. 2020. „The year of Miss Crawford's birth has been variously identified as 1904, 1906, 1908, and 1909, the last being her own favorite..”
- ^ Scott Wilson (2016). Resting Places: The Burial Sites of More Than 14,000 Famous Persons, 3d ed. McFarland. str. 165. ISBN 978-1-4766-2599-7. „Crawford, Joan (Lucille LeSueur, March 23, 1904 – May 10, 1977) San Antonio born film star.... Her ashes were placed in the vault beside the coffin of her husband, with the crypt listing her birth year as 1908.”
- ^ Christina Crawford (2017). Mommie Dearest. Open Road Media. ISBN 978-1-5040-4908-5. „My mother was born Lucille LeSueur in San Antonio, Texas, in 1904, although when she came to Hollywood, she lied about her age and changed the year to 1908.:20 Publicly, her birth date was reported as March 23, 1908, but Grandmother told me that she was actually born in 1904.":66”
- ^ Day, Elizabeth. „I'll never forgive Mommie: Joan Crawford's daughter gives first interview in 10 years”. The Guardian. Pristupljeno 29. 1. 2017.
- ^ a b Bret, David (2009). Joan Crawford: Hollywood Martyr. Da Capo Press. str. 1. ISBN 978-0-7867-3236-4.
- ^ Thomas, Bob (1978). Joan Crawford, a Biography. New York, New York: Simon and Schuster. str. 20. ISBN 978-1-5011-9435-1.
- ^ „THOMAS E. LE SUEUR; Father of Joan Crawford, Film Actress, Dies in Texas (Published 1938)”. The New York Times. 2. 1. 1938.
- ^ „Joan's father's death notice 2 Jan 1938”. Abilene Reporter-News. 2. 1. 1938. str. 7 — preko newspapers.com.
- ^ a b Lawrence J. Quirk; William Schoell (2013). Joan Crawford: The Essential Biography. University Press of Kentucky. str. 1. ISBN 978-0-8131-4411-5.
- ^ Considine, str. 4
- ^ a b Spoto, Donald (2010). Possessed – the Life of Joan Crawford. Harper Collins. str. 6–14. ISBN 978-0-06-185600-6.
- ^ Newquist, str. 25
- ^ Gallagher, Caitlin. „Joan Crawford's Story About Having Sex With Her Stepfather On 'Feud' Raises Serious Concerns”. The Bustle. Pristupljeno 21. 4. 2017.
- ^ Quirk, Lawrence J.; Schoell, William (6. 4. 2013). Joan Crawford: The Essential Biography. University Press of Kentucky. ISBN 978-0-8131-4411-5.
- ^ a b Mark Knowles (2009). The Wicked Waltz and Other Scandalous Dances: Outrage at Couple Dancing in the 19th and Early 20th Centuries. McFarland. str. 233. ISBN 978-0-7864-5360-3.
- ^ Lawrence J. Quirk; William Schoell (2013). Joan Crawford: The Essential Biography. University Press of Kentucky. str. 3. ISBN 978-0-8131-4411-5.
- ^ Thomas, str. 23–24
- ^ Lawrence O. Christensen; William E. Foley; Gary Kremer (1999). Dictionary of Missouri Biography. University of Missouri Press. str. 216. ISBN 978-0-8262-6016-1.
- ^ „The Second Rise of Joan Crawford”. Life. 23. 6. 1947. str. 45. ISSN 0024-3019. Pristupljeno 23. 3. 2020.
- ^ Denby, David, "Escape Artist, The Case for Joan Crawford", The New Yorker, January 3, 2011.
Literatura uredi
- Considine, Shaun (1989). Bette and Joan: The Divine Feud. New York, E. P. Dutton, a division of Penguin Books. ISBN 0-525-24770-X.
- Bret, David (2006). Joan Crawford: Hollywood Martyr. Robson. ISBN 1-86105-931-0.
- Granlund, Nils T. (1957). Blondes, Brunettes, and Bullets. New York, David McKay Company.
- Hoefling, Larry J. (2008). Nils Thor Granlund: The Swedish Showman Who Invented American Entertainment. Inlandia Press. ISBN 0-9822313-0-X.
- LaSalle, Mick (2000). Complicated Women: Sex and Power in Pre-Code Hollywood. New York, Thomas Dunne Books, an imprint of St. Martin's Press. ISBN 0-312-25207-2.
- Dunaway, Faye (1998). Looking For Gatsby. Pocket. ISBN 0-671-67526-5.
- Leese, Elizabeth (1991). Costume Design in the Movies. Dover Books. ISBN 0-486-26548-X.
- Newquist, Roy, with introduction by John Springer (1980). Conversations with Joan Crawford. New Jersey, Citadel Press, a division of Lyle Stuart, Inc. ISBN 0-8065-0720-9.
- Quirk, Lawrence J. and William Schoell. (2002). Joan Crawford: the essential biography. University Press of Kentucky. ISBN 0-8131-2254-6.
- Skal, David J. (1993). The Monster Show: A Cultural History of Horror. Penguin Books. ISBN 0-14-024002-0.
- Thomas, Bob (1978). Joan Crawford: A Biography. New York, Bantam Books. ISBN 0-553-12942-2.
- Carr, Larry (1970). Four Fabulous Faces: The Evolution and Metamorphosis of Swanson, Garbo, Crawford and Dietrich. New York: Doubleday. ISBN 0-87000-108-6.
- Nowak, Donna Marie (2010). Just Joan: A Joan Crawford Appreciation. Albany: BearManor Media. ISBN 978-1-59393-542-9.
- Vincent Terrace, Experimental Television, Test Films, Pilots and Trial Series, 1925-1995. ISBN 0-7864-0178-8
- Lee Goldberg, Unsold Television Pilots, 1955-1988. ISBN 978-0-89950-373-8
- Joan Crawford Papers, Billy Rose Collection, Lincoln Center Library for the Performing Arts. http://www.nypl.org/archives/4282
- Bob Thomas, Joan Crawford. ISBN 0-297-77617-7
- Alexander Walker, Joan Crawford: The Ultimate Star. ISBN 0-06-015123-4
- Lawrence J. Quirk, The Films of Joan Crawford. Citadel Pr; 1st Carol Pub. ISBN 0-8065-0341-6
Spoljašnje veze uredi
- Džoun Kraford na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Džoun Kroford na sajtu TCMDb (jezik: engleski)
- Džoun Kroford na sajtu AllMovie (jezik: engleski)
- Excerpt of March 2008 biography, VanityFair.com
- Džoun Kroford na sajtu Curlie
- Joan Crawford profile, Virtual-History.com
- Joan Crawford awards at Brandeis University
