Википедија

Albanci

народ са југоистока Европе

Albanci (alb. Shqiptarët[a]) jesu narod sa jugoistoka Evrope koji pretežno živi u Albaniji i susednim oblastima. U Albaniji živi oko 40 % (2.300.000), u susednim zemljama živi oko 38 % ukupne albanske populacije dok je značajan deo (22 %) naseljen u nesusednoj dijaspori. Albanci govore albanskim jezikom, koji ima dva glavna dijalekta: geg i tosk. Pretežno su islamske veroispovesti, sa značajnim postotkom pravoslavaca, rimokatolika i ateista.

Albanci
Shqiptarët
Albanska zastava
Tradicionalna narodna muška pevačka grupa iz Skrapara u južnoj Albaniji
Ukupna populacija
oko 7 miliona[1][2][3][4][5]
Regioni sa značajnom populacijom
 Albanija2.312.356[6]
 Srbija1.638.257 (Kosmet oko 1.588.257)[7]
 Turska1.300.000[8]
 Severna Makedonija509.083[9][10]
 Grčka443.550[11]
 Crna Gora30.439[12]
 Italija482.627[13]
 SAD193.813[14]
 Kanada22.395[15]
 Švedska846[16]
  Švajcarska200.000[traži se izvor]
 Nemačka300.000
 Hrvatska15.082[17]
 Australija11.315[18]
 Republika Srpska140 [19]
Jezici
Albanski jezik
Religija
Islam (većina)

suniti, bektaši, sufisti

Hrišćanstvo (manjina)
katolicizam, italo-albanska katolička crkva, albanska pravoslavna crkva, protestantizam, ireligioznost
Srodne etničke grupe
gege, toske, arbereši, arnauti

Ime

 
Časopis Sqipetari koji je izlazio kao glasilo Albanske zajednice u Rumuniji (1889)

U srpskom jeziku se u imenovanju pripadnika albanskog naroda upotrebljavaju reči Albanac i Šiptar (reč koja se često pogrešno tumači kao uvredljiva), jer je to samo slovenizovan oblik reči Šćiptar (alb. Shqiptar) kako Albanci sami zebe nazivaju.[20][21]

Ime države Albanija se na albanskom jeziku izgovara Šćiprija od reči šćip (alb. Shqip) ili šćipri (alb. Shqip‘ri), što bi značilo krš ili brdo, jer su oni živeli uglavnom na brdima i krševima, pa su sebe nazivali brđanima. Međutim postoji i značenje „govoriti jasno, razumljivo”.[22]

Savremeni autori dodali su i tumačenje po kojem Šćiptari znači sinovi orlova, a Šćiprija zemlja orlova, jer je shqipe odnosno shqiponjë albanska reč za orla, tako da iza toga ne stoji nikakav uvredljiv kontekst.

Stariji oblik reči Albanac u srpskom jeziku je glasio Arbanas. Pored toga, ranije se za Albance koristio i turski naziv Arnaut.

Istorija

Prvi pomen albanskog jezika („lingua albanesca”) datira 1285. iz dubrovničkih arhiva. Prvi albanski lingvistički spomenik potiče iz 14. veka, dok je prva knjiga na albanskom jeziku iz 16. veka.[23][24]

Poreklo

Postoji više teorija o poreklu Albanaca.

Kavkaska teorija

Ovu teoriju zastupaju pre svega pseudoistoričari poput Jovana Deretića, Gojka Vukčevića, Slavenka Terzića i dr.[25] Na osnovu lingvističkih i genetskih istraživanja, ova teorija se danas široko smatra zastarelom i netačnom.[26] Ta teorija ovako glasi:

"Najstariji zapisi govore o državi zvanoj Kavkaska Albanija na jugu. Severni delovi su bili konfederacija paganskih plemena. U prvom veku posle Hr. Kavkaska Albanija je vladala današnjim Azerbejdžanom. Borili su se sa Rimljanima i Persijancima i rano su prešli na hrišćanstvo. Teritorija ove države se danas je teritorija ruske republike Dagestan.

Albanija na Kavkazu nalazila se na istočnim padinama te planine do Kaspijskog mora, pokrajina Širvan, savremeni Azerbejdžan i Dagestan. Severno od Albanije nalazila se zemlja Alana, severno-zapadno su bili Iberi, a zapadno i južno od reke Kur Jermeni. Postojao je jedan grad pod imenom Albana na obali Kaspijskog mora između savremenih gradova Divičija i Derbenta. Po imenu ovog grada zemlja u njegovom zaleđu dobila je ime Albanija. Beker kaže: „Tamo je druga Albanija (savremeni Dagestan) na Kavkazu i neki pisci smatraju da su njeni stanovnici isti narod kao i njihovi istoimenjaci u Turskoj. U VIII veku Arapi su zaposeli zemlje oko Kaspijskog mora i iza Kavkaza. Halifat je ovim osvajanjem, došao u sukob sa Hazarima. Arapi su bili zaštitnici islama, a Hazari Mojsijeve vere, pa je sukob, pored drugih imao i verski karakter. Hazari su nametali Albancima vrlo težak danak pa su ovi stali na stranu Arapa i većim delom prešli na islam. Hazarski vojskovođa u ratovima sa Arapima je bio kaganov sin Bardžil. Kada je ušao sa vojskom u Albaniju 730. godine naredio je da se samo muslimani pobiju. Ta Bardžilova naredba je naterala Albance da beže i da traže spas kod Arapa. Za to vreme na Sredozemnom moru su vođene teške borbe između Arapa, kao predstavnika islama i Romeja (Vizantijsko carstvo), kao predstavnika hrišćanstva. Arapi su oteli od Romeja veći deo Sicilije i deo južne Italije, pa da bi ojačali islamsko stanovništvo u ovim zemljama doveli su deo stanovništva iz kavkaske Albanije, koje je izbeglo ispred Hazara. Borbe između Arapa i Romeja na Siciliji su trajale dugo vremena i u periodu 827—878., Sicilija je podeljena na dva dela, islamski i hrišćanski, pa otuda naziv Dve Sicilije. Romeji su uspeli 970. godine da osvoje islamski deo i na tom prostoru su preuzeli Albance. Jedan deo ovog naroda preveli su u hrišćanstvo.

Vizantijski car Vasilije II zauzeo je 20-ih godina 11. veka Novi Epir, a to je približno teritorija savremene Albanije u kojoj su živeli Srbi i nešto Grka. Jedan od vizantijskih vojnih starešina, po imenu Tihomir Srbin iz Beligrada, podigao je ustanak 1040. godine, s namerom da protera vizantijsku vlast iz Novog Epira. Tihomirovi ustanici su bili svi Srbi i uz pomoć Srbije proterali su Vizantijce iz Novog Epira. Zbog toga su vizantijska carica Zoe i njen treći muž po redu Konstantin IX Monomah poslali brojnu vojsku u napad na Srbiju, u jesen 1042. godine. Pravac napada je išao kroz Epir u savremenu Albaniju koja je tada većim delom bila teritorija Srbije. Tadašnji mladi srpski kralj Dobroslav I Vojislav sa svojim sinovima, satro je vizantijsku vojsku od 70.000 vojnika na čelu sa vojvodom Mihailom, prefektom Dračkim. Ovaj težak poraz u ratu sa Srbijom je izazvao nerede i pobune u Vizantiji. Jedan od pobunjenika bio je i vizantijski vojni zapovednik na Siciliji po imenu Georgije, zvani Manijak. Pošto su ga bez razloga smenili sa dužnosti, odlučio se na pobunu i pošao da uzme vlast u Carigradu. Ukrcao je svoju vojsku sa Sicilije i južne Italije i jedan deo Albanaca koje je uzeo sa sobom kao pomoćne čete. Albanci su vodili svoje žene i decu kako je bilo uobičajeno u to vreme. Sa tom vojskom se iskrcao u Draču marta 1043. godine. O ovim događajima svedoči Vizantijski istoričar i svedok ovih događaja Mihajlo Ataliota (Mihael Attaliota) u delu Historia, Corpus scriptorum Historae.

Kako je Srbija bila tada u ratnom stanju sa Vizantijom, Manijak je računao na izvesne srpske simpatije. U borbama sa carskom vojskom kod Dorjana, sicilijanski vojvoda je poginuo i njegov poduhvat je propao. Albanci se nisu mogli vratiti na Siciliju, niti su mogli da ostanu na vizantijskoj teritoriji, pa su tražili da se nasele negde u Srbiji. Kralj Vojislav im je dozvolio da se nasele u jednom slabo naseljenom brdskom predelu u okolini Rabana, istočno od Kruje.”

Ilirska teorija o poreklu Albanaca

Albanci sebe smatraju naslednicima Ilira, drevnih stanovnika Balkana. Ovu teoriju podržava većina albanskih naučnika, kao i određen broj stranih naučnika, uključujući i srpske naučnike poput Cvijića.[27] Drugi naučnici osporavaju ilirsko poreklo Albanaca.[28] Međutim, sama rasprava o poreklu Albanaca često izlazi izvan okvira nauke, prelazeći u domen politike.

Albanci se prvi put pominju u vizantijskim istorijskim izvorima u 11. veku, kada su već u potpunosti primili hrišćanstvo.[29] Pre toga Ptolemej pominje grad Albanopolis na teritoriji današnje Kruje, u čijoj okolini živi pleme Albani. Međutim, iako postoji kontinuitet albanskog etnonima, ne postoje pouzdani dokazi o etničkom kontinuitetu.

Lingvističke teorije o poreklu

Postoje i teorije o poreklu koje Albance dovode u vezu sa ostalim narodima koji su se tokom velike seobe naroda doselili na Balkan. Jedna od njih (Gustav Majer, slavni albanolog koji je dokazao da albanski pripada indoevropskoj grupi jezika) koga navodi Kaplan Burović,[25] poredi sličnosti litvanskog i albanskog jezika. Burović citira najpoznatijeg albanskog jezikoslovca Ekrema Čabeja koji je tvrdio da su Albanci došli iz Rumunije u Albaniju u 10. veku, a ranije su bili u Litavniji.[30]

Srednji vek

 
Albanci u borbi sa Turcima
Za više informacija pogledajte: Kraljevina Albanija (1272-1368)

Tokom srednjeg veka, Albanci su većinom bili hrišćani, a njihove oblasti su uglavnom bile pod vlašću Vizantije. Pod vizantijskim uticajem, Albanci su prihvatili grb sa dvoglavim orlom, koji je kasnije postao zvaničan grb Albanije.[31]

U 14. veku Albanci su živeli u okviru Srpskog carstva, gde su bili priznat narod. Stefan Dušan je nosio titulu „car Srba, Grka, Bugara i Arbanasa”.[32] U vreme osmanskih osvajanja, mnogi albanski vlastelini su se, zajedno sa srpskom i bosanskom vojskom, borili protiv turske vojske u Kosovskom boju. U to doba na Kosovu je živeo zanemarivo malen broj Albanaca.

U 15. veku, kada je veliki deo Balkanskog poluostrva pao u ruke Turaka, Albanci su pod vođstvom Skenderbega (1405—1468), „zmaja od Albanije”, vodili bespoštednu borbu protiv Osmanskog carstva čitave dve decenije.[33] Nakon Skenderbegove smrti, albanski otpor se nastavio još deset godina, sve dok osmanska vojska 1478. godine, iz četvrtog pokušaja, konačno nije zauzela Kruju, njegov rodni grad. Nakon toga, Albanija je narednih nekoliko vekova bila u sastavu Osmanskog carstva.

Osmanski period

Glavni članak: Albanija u Osmanskom carstvu
 
Albanka u narodnoj nošnji (Žan Batist Kamij Koro)

Nakon pobede Osmanlija, veliki broj Albanaca beži u Egipat, Grčku i Italiju, gde zasnivaju arbereške zajednice. Tokom vekova osmanske vladavine, veliki deo albanskog stanovništva je primio islam. Neki Albanci su postali čuveni vojnici i činovnici Carstva.

Albanci su zadržali svoje plemensko uređenje, ne dopuštajući Turcima da im se mešaju u njihove unutrašnje stvari i tradicije. U vekovima osmanske vladavine, plemena severne Albanije su živela u bliskim odnosima sa plemenima Crne Gore. Prema pisanju Marka Miljanova, Kuči, Bjelopavlići, Hoti, Piperi i Klimenti nisu predstavljali uvek dve grupe plemena, albansku i crnogorsku, već su se često zajedno borili protiv zajedničkog neprijatelja.[34] Prema predanju, neka albanska i crnogorska plemena, npr. Krasnići i Vasojevići, imaju zajedničko poreklo, s tim što su Krasnići, iz pravoslavlja prešli u rimokatolicizam, a Vasojevići zadržali pravoslavlje.[35]

Nakon Velike seobe Srba u Austriju 1690. godine, Albanci naseljavaju nekadašnje srpske oblasti Kosova i Metohije. U Osmanskom carstvu, Albansko stanovništvo je živelo administrativno podeljeno u četiri vilajeta: kosovskom, skadarskom, janjinskom i manastirskom (bitoljskom).

Borba za nezavisnost

Glavni članci: Prizrenska liga i Kneževina Albanija
 
Albanske novine koje su izlazile u Bukureštu 1889.

U 19. veku dolazi do buđenja albanskog narodnog pokreta. 10. juna 1878. godine na sastanku u Prizrenu Albanci osnivaju Prizrensku ligu, koja je sa osmanskim vlastima vodila borbu za albanski jezik u školama i ujedinjenje albanskih oblasti u jedan autonomni Albanski vilajet. Porta je ovo odbila, i počeo je ustanak 1879. kojim je turska vlast svrgnuta u Vučitrnu, Prizrenu, Đakovici, Prištini, Peći i drugde.[36] Turska šalje Derviš-pašu koji vojskom da privremeno razbija ustanak. Nemiri ponovo izbijaju po pašinom povratku u Carigrad. Albanske bune niču 1883. i 1884. godine.[37] Prizrenska liga bila je zasnovana na ideji Velike Albanije, zanemarujući prava Srba, Slovena i Grka.[38] Agresivni protivsrpski program Prizrenske lige trajno je opteretio odnose između Srba i Albanaca.[38]

Prvih godina 20. veka umnožavaju se pobune Albanaca, usmerene na dobijanje autonomije u okviru Turske carevine. Između 1905. i 1912. godine Albanci dižu niz ustanaka. Godine 1908. dolazi do Mladoturske revolucije, ostvarene uz značajnu podršku albanskog stanovništva Kosovskog i Bitoljskog vilajeta, koja je pružila velike nade Albancima. Međutim, učvršćenjem svoje vlasti Mladoturci napuštaju svoja obećanja. Zbog toga avgusta 1909. izbija novi ustanak, a Mladoturci šalju vojsku koja u krvi guši ustanak Albanaca na Kosovu i Metohiji.

Početkom 1912. izbija veliki albanski ustanak pod vođstvom Opšteg ustaničkog komiteta, na čijem čelu su bili Bajram Curi, Isa Boljetinac, Hasan Priština i drugi. Borbu Albanaca protiv Turske su u početku logistički pomagale Crna Gora i Srbija. Na zboru ustaničkih prvaka u Juniku formulisani su zahtevi za utvrđivanjem granica autonomne Albanije, povlačenjem turskih činovnika i uvođenjem albanskog jezika kao službenog.[39] Od Turske su tražili autonomiju u albanskom vilajetu, koji je obuhvatao skadarski, kosovski, bitoljski i janjinski vilajet).[39] Međutim Albanci su tražili previše jer su imali većinu samo u skadarskom vilajetu[39]. Zbog toga Turska nije udovoljila njihovim zahtevima. Prvobitno je Turska odbacivala njihove zahteve kao maksimalističke, ali nakon što su ustanici zauzeli mnoge gradove, uključujući Đakovicu, Mitrovicu, Vučitrn, Prištinu i Skoplje, Visoka Porta je bila prisiljena da im izađe u susret.[39] Međutim, neočekivani uspeh ustanka i stvaranje autonomne Albanije je ugrozilo interese susednih država, koje su iste godine napale Osmansko carstvo i međusobno podelile oblasti naseljene Albancima.[40] Tokom ustanka Srbija je dala ustanicima novca i desetine hiljada pušaka[39]. Srbija je kasnije ponudila zajednički nastup protiv Turaka, ali Albanci su to odbili[39]. Pošto su smatrali da će tokom Balkanskog rata biti ugrožene teritorije, koje su oni svojatali pridružili su se početkom Balkanskog rata turskoj vojsci[39].

Albanski prvaci su se povukli na slobodnu oblast Vlore i 28. novembra 1912. na velikoj Narodnoj skupštini proglasili su Albaniju za nezavisnu državu.[traži se izvor] Jovan Cvijić navodi podatak da je od 1876. do oslobođenja sa teritorija „Stare Srbije” nasilno raseljeno 150.000 Srba i umesto njih su naseljeni albanski kolonisti.[38]

Ratni i komunistički period

Glavni članci: Narodnooslobodilačka borba Albanije i Narodna Republika Albanija

Narodnooslobodilačka vojska Albanije, na čelu sa Enverom Hodžom, je 1944. godine preuzela vlast u Albaniji. Skupština je januara 1946. godine ukinula monarhiju i proglasila Narodnu Republiku Albaniju. Godine 1967. NR Albanija je proglašena prvom ateističkom zemljom u svetu.[41] Tokom vladavine Envera Hodže, na teritoriji NR Albanije izgrađeno je oko 700.000 bunkera, jer se neprestano smatralo da postoji opasnost od strane invazije. Za razliku od Albanaca u Albaniji veliki broj kosovskih Albanaca učestvovao je u kvislinškim formacijama, tako da je čak formirana fašistička SS divizija Skenderbeg, koja je imala preko 6.000 boraca.

Kosovski Albanci su u SFR Jugoslaviji imali teritorijalnu autonomiju. Posle 1961, 103,000 Srba i Crnogoraca napušta Kosovo, uglavnom zbog pritisaka albanskih vlasti i kosovskih Albanaca[42] Nakon Titove smrti, kosovski Albanci su 1981. godine započeli proteste kojima su tražili da SAP Kosovo postane republika, što im jugoslovenske vlasti nisu udovoljile.

Savremeni period

Glavni članci: Republika Albanija i Republika Kosovo

Nakon 1990. godine u Albaniji se uvodi višepartijski sistem i zemlja menja naziv u Republika Albanija. Od 1990. zemlja je orijentisana prema zapadu. Primljena je u Savet Evrope, i zatražila je prijem u NATO. Albanska radna snaga je nastavila da emigrira u Grčku, Italiju, Evropu i Severnu Ameriku.

Albanci na Kosovu i Metohiji su 1990. godine održali nezakoniti referendum i proglasili Republiku Kosova, koju je priznala samo Albanija. Narednih nekoliko godina na Kosovu se razbuktava srpsko-albanski sukob, koji 1998. godine prerasta u Kosovski rat. Nakon NATO bombardovanja SRJ 1999. godine, ova pokrajina dolazi pod upravu Ujedinjenih nacija. 17. februara 2008. kosovski Albanci su jednostrano bez odobrenja Saveta bezbednosti UN proglasili nezavisnost Republike Kosovo od Srbije.[43]

Jezik

Glavni članak: Albanski jezik
 
Rasprostranjenost albanskog jezika

Albanski jezik (alb. gjuha shqipe) je indoevropski jezik, koji sam predstavlja posebnu granu ove porodice jezika. Tokom istorije, albanski jezik je usvajao reči iz niza stranih jezika: latinskog, slovenskih jezika, turskog, starogrčkog, italijanskog i drugih jezika. Albanski ima mnoge zajedničke osobine sa drugim jezicima Balkana (vidi: Balkanska jezička zajednica).

Albanski jezik ima 2 dijalekta: gege, severno od reke Škumbin, i toske južno. Toske dijalekt je zvanični jezik Albanije. Standard za pisani albanski jezik je usvojen 1908. godine i zasniva se na latiničnom alfabetu. Albanskim jezikom govori oko 7 miliona ljudi.

Religija

Glavni članak: Religija u Albaniji
 
Albanska narodna nošnja

Albanci su pretežno islamske veroispovesti (40-55 % suniti i 5-10 % bektaši[44]), sa značajnim postotkom hrišćana (25 % pravoslavnih, 15 % rimokatolika i grkokatolika[traži se izvor]). Albansku dijasporu čine uglavnom muslimani, osim Arvanita u Grčkoj i Arbereša u Italiji.[45] Međutim, neke organizacije navode da u Albaniji veliki broj ljudi ne praktikuje ni jednu religiju.[46][47]

Demografija

Osim u matici Albaniji, značajan broj Albanaca živi u Srbiji (oko 1.561.257), severozapadu Makedonije (509.083) i jugozapadu Crne Gore (30.439). Takođe, postoje albanske zajednice u mnogim drugim zemljama, uključujući Tursku, Grčku, Italiju, Švajcarsku i Nemačku.

Poznati Albanci

Glavni članak: Spisak poznatih Albanaca

Galerija

  •  
    Albanci na Balkanu u 6-8. veku
  •  
    Albanci 1898. godine
  •  
    Albanci 1911. godine
  •  
    Albanci u Albaniji (popis iz 1989. godine).
  •  
    Albanci izvan Albanije.
  •  
    Albanci u Evropi.
  •  
    Udeo Albanaca na Kosovu i Metohiji po naseljima 1961. godine
  •  
    Udeo Albanaca na Kosovu i Metohiji po naseljima 1971. godine
  •  
    Udeo Albanaca na Kosovu i Metohiji po naseljima 1981. godine
  •  
    Udeo Albanaca na Kosovu i Metohiji po naseljima 1991. godine
  •  
    Udeo Albanaca u Crnoj Gori po naseljima 1961. godine
  •  
    Udeo Albanaca u Crnoj Gori po naseljima 1971. godine
  •  
    Udeo Albanaca u Crnoj Gori po naseljima 1981. godine
  •  
    Udeo Albanaca u Crnoj Gori po naseljima 1991. godine
  •  
    Udeo Albanaca u Crnoj Gori po naseljima 2003. godine

Napomene

  1. ^ Izgovor: Šćiptaret.

Reference

  1. ^ Skutsch, Carl (7. 11. 2013). Encyclopedia of the World's Minorities. Routledge. str. 65. ISBN 978-1135193881. 
  2. ^ Danver, Steven L. (10. 3. 2015). Native Peoples of the World: An Encyclopedia of Groups, Cultures and Contemporary Issues. Routledge. str. 260. ISBN 978-1317463993. 
  3. ^ Mary Rose Bonk. Worldmark Yearbook, Band 1. Gale Group, 2000. str. 37. 
  4. ^ National Geographic, Band 197 (University of Michigan izd.). National Geographic Society, 2000. 2000. str. 59. Pristupljeno 27. 9. 2020. 
  5. ^ Over 20 Peace Corps Language Training Publications–Country Pre-departure Materials. Jeffrey Frank Jones. Pristupljeno 27. 9. 2020. 
  6. ^ „Popis stanovništva 2011.” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 8. 8. 2017. g. Pristupljeno 11. 10. 2013. 
  7. ^ CIA - podaci o državama - Kosovo [1]}-
  8. ^ „Türkiyedeki Kürtlerin Sayısı!” (na jeziku: Turkish). Milliyet. 6. 6. 2008. Pristupljeno 7. 6. 2008. 
  9. ^ Republika Makedonija: popis iz 2002. -
  10. ^ „CIA - podaci o državama - Makedonija”. Cia.gov. Arhivirano iz originala 28. 01. 2018. g. Pristupljeno 11. 10. 2013. 
  11. ^ Wayback Machine
  12. ^ Popis 2011. -
  13. ^ |Italija: strani državljani — 2011 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (10. septembar 2015)
  14. ^ American FactFinder – Results, Pristupljeno 28. mart 2013.
  15. ^ „Etnokulturalni portret Kanade, popis 2006”. 2.statcan.ca. 6. 10. 2010. Arhivirano iz originala 01. 11. 2009. g. Pristupljeno 11. 1. 2012. 
  16. ^ http://www.scb.se/statistik/_publikationer/BE0101_2006A01_BR_03_BE0107TAB.pdf
  17. ^ Hrvatski zavod za statistiku -
  18. ^ 2006 Census Table : Australia Arhivirano na sajtu Wayback Machine (8. septembar 2013), Pristupljeno 28. mart 2013.
  19. ^ „Rezultati Popisa 2013, Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik”. Republički zavod za statistiku. Pristupljeno 23. 3. 2017. 
  20. ^ Reljić 2012, str. 161–171.
  21. ^ Komatina 2001, str. 23-38.
  22. ^ Komatina 2001, str. 23-24.
  23. ^ P. Gaetano: Lingua e litteratura albanese ; Palermo 1932.
  24. ^ Z. Kodra: Letersie e vjeter shquipe dhe arbereshe, Tirana 1952.
  25. ^ a b Dokumentirano poreklo Albanaca, dr. Kaplan Burović
  26. ^ Demirel, B. (2007). „Stephanie Schwandner-Sievers and Bernd J. Fischer. Albanian Identities: Myth and History. London: Hurst & Company, 2002. 238 pp.”. Southeastern Europe. 32 (1): 226—228. ISSN 0094-4467. doi:10.1163/187633307x00183. 
  27. ^ Web Site Unavailable
  28. ^ Belledi, M.; Poloni, E. S.; Casalotti, R.; Conterio, F.; Mikerezi, I.; Tagliavini, J.; Excoffier, L. (jul 2000). „Maternal and paternal lineages in Albania and the genetic structure of Indo-European populations”. European Journal of Human Genetics. 8 (7): 480—486. PMID 10909846. S2CID 34824809. doi:10.1038/sj.ejhg.5200443. 
  29. ^ Komatina 2001.
  30. ^ Burović, Kaplan (2014). Skadar, pp. 37. Niš: Štamparija Viktorija. 
  31. ^ „Flags Of The World, Albania”. Fotw.us. Arhivirano iz originala 25. 1. 2013. g. Pristupljeno 11. 1. 2012. 
  32. ^ Mladič, Dragutin. „Dimitrije Bogdanović, Knjiga o Kosovu”. Guskova.ru. Arhivirano iz originala 17. 3. 2012. g. Pristupljeno 11. 1. 2012. 
  33. ^ Marin Barleti, 1508, Historia de vita et gestis Scanderbegi Epirotarum principis
  34. ^ Dimitrije Tucović, Srbija i Arbanija (u Izabrani spisi, knjiga II. str. 130), Prosveta, Beograd, 1950.
  35. ^ „Mirko Barjaktarević, Predanja o zajedničkom poreklu nekih crnogorskih i nekih arbanaških plemena”. Rastko.rs. Arhivirano iz originala 20. 12. 2016. g. Pristupljeno 11. 1. 2012. 
  36. ^ Vojna enciklopedija, Beograd, 1972, knjiga četvrta. str. 655.
  37. ^ Vojna enciklopedija, Beograd, 1972, knjiga četvrta. str. 656.
  38. ^ a b v „Dimitrije Bogdanović, Knjiga o Kosovu”. Kosovo.net. Pristupljeno 11. 10. 2013. 
  39. ^ a b v g d đ e „SRBIJA, CRNA GORA I KOSOVO — PREGLED 1878—1914”. Pristupljeno 11. 10. 2013. 
  40. ^ „Izveštaj međunarodne komisije za ispitivanje uzroka i vođenja Balkanskih ratova”. 1914. Pristupljeno 11. 1. 2012. 
  41. ^ „Library of Congress Country Study of Albania”. Lcweb2.loc.gov. 27. 7. 2010. Arhivirano iz originala 15. 7. 2012. g. Pristupljeno 11. 10. 2013. 
  42. ^ Petrovic, Ruza; Blagojevic, Marina. „Preface”. The Migration of Serbs and Montenegrins from Kosovo and Metohija. 
  43. ^ „B92. Vesti: Kosovo proglasilo nezavisnost. 17. februar 2008, 23.27 č”. Xs4.b92.net. Pristupljeno 11. 10. 2013. 
  44. ^ „Serbian-Albanian Honeymoon – Albanians and Serbs have a lot in common” (na jeziku: (jezik: italijanski)). Osservatoriobalcani.org. Arhivirano iz originala 08. 01. 2020. g. Pristupljeno 11. 10. 2013. 
  45. ^ „Albanian Diaspora”. 2001-2009.state.gov. 19. 9. 2008. Pristupljeno 11. 10. 2013. 
  46. ^ „Adherents.com”. Adherents.com. Arhivirano iz originala 26. 12. 2018. g. Pristupljeno 11. 10. 2013. 
  47. ^ „Albania”. State.gov. 14. 9. 2007. Arhivirano iz originala 28. 08. 2010. g. Pristupljeno 11. 10. 2013. 

Literatura

Spoljašnje veze

 
Albanci na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Албанци&oldid=27548835”