Aleksa Nenadović
Aleksa Nenadović (Brankovina, oko 1749 — Valjevo, 23. januar/4. februar 1804) je bio knez tamnavsko-posavske knežine, posečen u Seči knezova krajem januara 1804 (po starom, julijanskom kalendaru) u Valjevu.
Aleksa Nenadović | |
|---|---|
 | |
| Datum rođenja | 1749. |
| Mesto rođenja | Brankovina, Osmansko carstvo, danas Srbija |
| Datum smrti | 23. januar 1804. (54/55 god.) |
| Mesto smrti | Valjevo, Osmansko carstvo, danas Srbija |
Biografija uredi
Učestvovao je u frajkorima u vreme Kočine krajine. Ukupno je proveo 23 meseca, do 23. marta 1790. godine. U novembru 1790. je dobio penziju u iznosu od 15 forinti mesečno od Austrije kao oberlajtnant.[1]
Poput mnogih porodica Srbije XIX veka i Nenadovići potiču od doseljenika sa raznih strana gde žive Srbi. Nenadovići su poreklom od srpskog plemena Banjani, iz hercegovačkog Birča kod Nikšića (Stara Hercegovina).
Njegovi sinovi su prota Mateja Nenadović[2] i Sima Nenadović, a brat Jakov Nenadović.
Matija Nenadović u Memoarima navodi podatak kako se njegov otac Aleksa pobratimio sa jednim bimbašom iz Vidina. Oni su došli da otmu Beograd Mustafa-paši, i savladani od srpske vojske koja je branila Mustafa-pašu, zatvorio se u crkvu odakle se branio. To bratimljenje mu je spasilo život i Aleksa mu je pomogao da se vrati u Vidin. Događaj se desio krajem 18. vijeka. Asan-aga Srebrenički i Valjevski je naredio izvršiti atentat na Aleksu Nenadovića. Kako nije uspjeo, a stvar se pročula, pozvan je od vezira u Beograd. Uplašio se i pobratimio se s Aleksom rekavši: Da si mi po Bogu brat Aleksa, što u i kud ću sad? Aleksa je svom neprijatelju koji mu je pripremao smrt i kasnijem pobratimu, pomogao da pobjegne u Bosnu, a kasnije je aga postao i paša.[3]
Kada je ubijen, odsjekli su mu glavu i Memed-aga Fočić ju je dao staviti, sa ostalim glavama, na svoj čardak. Valjevski Turci (muslimani) koji su imali dobre odnose sa knezovima su izmolili njegovo tijelo i predali su ga rodbini, koji su ga sahranili, bez glave, pored crkve u Brankovini. Živan Jerotić iz sela Blizonje je ukrao njegovu glavu i vratio je rodbinu, pa su ga nakon tri dana od sahrane otkopali i sahranili i glavu sa tijelom.[4]
Mesto na kome su bili posečeni Nenadović i Birčanin bio je označen krstom, ali bilo je dozvoljeno da se na tom mestu izgradi "red mesarnica".[5]
Po njemu je nazvana ulica u Beogradu.
Galerija uredi
-
Aleksa Nenadović -
Jakov Nenadović -
Bista ispred muzeja u Valjevu -
Obeležje u ulici Alekse Nenadovića u Beogradu
Reference uredi
- ^ Milivoje Krstić: Prilog proučavanju frajkora u valjevskom kraju, pp. 104, u „Glasnik“, broj 28-29, Istorijski arhiv, Valjevo, 1994. godine.
- ^ https://www.facebook.com/politikaonline. „Aleksa Nenadović, rodoljub, narodni vođa i brižan roditelj”. Politika Online. Pristupljeno 2023-06-19.
- ^ Nenadović, Matija (1947). Memoari. Beograd: Prosveta. str. 77, 79, 80.
- ^ Nenadović, Matija (1947). Memoari. Beograd: Prosveta. str. 96.
- ^ „Politika”, 11. jul 1935
