Andra Gavrilović
Andra Gavrilović (Svilajnac, 11. jul/29. 1864 — Beograd, 24. februar 1929) bio je srpski istoričar, istoričar književnosti i književnik.[1]
| Andra Gavrilović | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 11. jul 1864. |
| Mesto rođenja | Svilajnac, Kneževina Srbija |
| Datum smrti | 24. februar 1929. (64 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, Kraljevina SHS |
Osnovnu školu je pohađao u Žabarima kod Požarevca, dok je gimnaziju upisao u Čačku, nastavio u Beogradu a u Kragujevcu okončao maturom, 1883. godine. U to vreme počeo je da piše za Srpske ilustrovane novine (1882) i Zadrugu (1885).
Završio je Filozofski fakultet u Beogradu 1887, a zatim bio profesor u Nišu i Beogradu.
Godine 1914, po nalogu srpske vlade, boravio je u poverljivim misijama u Beču, Vojvodini i Dubrovniku. Prvi svetski rat je proveo u povlačenju preko Albanije sa srpskom vojskom, zatim ponovo je u različitim misijama boravio u Parizu i Monte Karlu. Tokom 1920. godine, u Francuskoj je održao niz predavanja o kultirnoj istoriji Srba.[2]
Književni rad je počeo pesmama, a kasnije objavio nekoliko romana i zbirku pripovedaka, kao i veliki broj rasprava iz istorije književnosti, od kojih su neke predstavljale koristan književno-istorijski doprinos. Ovi radovi imaju uglavnom istorijsku tematiku (o Srbiji u doba despota Stefana Lazarevića, o Maričkoj bici, roman o Ticanovoj buni i dr.). Gavrilović je bio raznovrstan pisac, ali nije pokazao ni visoke umetničke sposobnosti ni dovoljne kritičnosti pravog naučnika.[3]
Napisao je biografiju svetog Save koja je objavljena 1900. godine. Prema oceni Sime Ćirkovića, predsatvlja jedno od najznačajnijih i najuspelijih radova o prvom srpskom arhiepiskopu.[3]
Poživeo je do februara 1929. godine. Sahranjen je u Kragujevcu.
Po njemu je nazvana Književna nagrada Andra Gavrilović.[4]
BibliografijaUredi
- Pisma o književnosti u Slovenaca, Beograd 1895.
- Sima Milutinović, Beograd 1899
- Sveti Sava, Beograd, 1900
- Istorija srpske i hrvatske književnosti I—IV, Beograd 1910—27
- Prinos istoriji oslobođenja Srbije, 1900.
- Iz srpske istorije. Ličnosti i događaji, 1901.
- Znameniti Srbi XIX veka, 1903, 1904.
- Istorija srpske i hrvatske književnosti narodnoga jezika, 1910.
- Sedamdeset anegdota iz života srpskih književnika, 1911.
- Istorija srpske i hrvatske književnosti usmenoga postanja, 1912.
- Istorija srpske i hrvatske književnosti pokrajinsko-narodnoga jezika, 1913.
- Istorija Srpske pravoslavne crkve, Beograd, 1927.
GalerijaUredi
Naslovna strana Pisama o književnosti u Slovenaca (Beograd, 1895)
Naslovna strana Istorije srpske i hrvatske književnosti (Beograd, 1910)
LiteraturaUredi
- Tekst Uroša Džonića, univ. prof. Filozofski fakultet Beograd u Enciklopediji Jugoslavije JLZ „Miroslav Krleža“, Zagreb 1986. tom 4 str. 324.
Spoljašnje vezeUredi
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 209.
- ^ „Andra Gavrilović”. knjizara.com. Pristupljeno 27. 1. 2022.
- ^ a b „Andra Gavrilović”. istorijskabiblioteka.com. Pristupljeno 27. 1. 2022.
- ^ „U Svilajncu dodeljeno književno priznanje „Andra Gavrilović“”. danas.rs. Pristupljeno 27. 1. 2022.