Askon

Askon, najjednostavniji od tipova građe sunđera, predstavlja šupalj cilindar (mešak) radijalne simetrije pričvršćen osnovom za podlogu. Površina tela je prekrivena jednim slojem ćelija - pinakoderm. Šuplja unutrašnjost sunđera, spongocel ili atrijum, je oivičena jednoslojnim ćelijskim hoanodermom. Telesni zid je perforiran mnogobrojnim malim porama, zvanim ostija (jednina ostijum). Veći otvor, oskulum (mn. oskula), se nalazi na gornjem, slobodnom kraju tela. Hoanocite u hoanodermu svojim bičevima omogućavaju jednosmeran protok vode - voda ulazi kroz ostija, prolazi do hoanoderma na putu do spongocela, a odatle izlazi kroz oskulum.


Plan askon tipa građe sunđera	Tkiva i ćelije u telesnom zidu

Svi sunđeri askon tipa građe su male veličine, i imaju cilindrična ili tubularna tela, čiji prečnik obično ne prelazi 1mm. Askonoidni način građe ograničava veličinu tela, jer veći prečnik stvara nepovoljan odnos površine i zapremine - usled povećanja prečnika, onemogućava se izbacivanje vode iz spongocela radom bičeva hoanocita. Na ovaj način, da bi povećali veličinu tela, sunđeri moraju reorganizovati tip građe (u sikon ili leukon).

Telesni zid se sastoji od dva pokrovna i jednog vezivnog tkiva:

pinakoderma,
hoanoderma i
mezogleje, vezivnog sloja sa mnogobrojnim ameboidnim ćelijama i skeletnim elementima. Mezogleja u askon tipu sunđera je tanak sloj, a njenim razrastanjem i zadebljavanjem dolazi do obrazovanja složenijih tipova građe sunđera, sikon i leukon tipa.

Literatura uredi

Dogelj, V, A: Zoologija beskičmenjaka, Naučna knjiga, Beograd, 1971.
Krunić, M: Zoologija invertebrata 1, Naučna knjiga, Beograd, 1977.
Krunić, M: Zoologija invertebrata 2, Naučna knjiga, Beograd, 1979.
Mariček, magdalena, Ćurčić, B, Radović, I: Specijalna zoologija, Naučna knjiga, Beograd, 1986.
Matoničkin, I, Habdija, I, Primc - Habdija, B: Beskralješnjaci - bilogija nižih avertebrata, Školska knjiga, Zagreb, 1998.
Marcon, E, Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986.
Radović, I, Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos Novi Sad, Beograd, 2001.
Ratajac, Ružica: Zoologija za studente Poljoprivrednog fakulteta, PMF u Novom Sadu i MP Stylos Novi Sad, 1995.