Beogradski sajam automobila
Beogradski sajam automobila jedna je od najstarijih sajamskih manifestacija u Srbiji i najstarija manifestacija koja se organizuje u okviru današnjeg Beogradskog sajma. Osnovan je 1938. godine i bio je najistočniji od tadašnjih devet zvanično registrovanih evropskih auto-salona. Sa određenim pauzama i izmenama u dinamici održavanja ovaj Sajam Tradicionalno se održava svakog marta, sve do danas.
 | |
| Druga imena | Bg Car Show |
|---|---|
| Vreme | mart |
| Trajanje | 7 dana |
| Lokacija | Bulevar vojvode Mišića 14, Beograd |
| Organizator(i) | Beogradski sajam |
| Veb-sajt | https://sajam.rs/ http://sajamautomobila.rs/ |
Beogradski sajam automobila predstavlja najreprezentativniju i najstariju regionalnu smotru automobilske industrije. Zajedno sa Međunarodnim sajmom motocikala, kvadova, skutera i opreme Motopassion, koji se istovremeno održava od 2007. godine, najznačajniji je i najveći međunarodni događaj u sektoru auto i moto industrije u celini u ovom delu Evrope. Istovremeno, kao jedan od samo 15 ovakvih automobilskih hepeninga u čitavom svetu u godišnjem kalendaru Međunarodne asocijacije proizvođača motornih vozila (OICA),[1] i centralni i najveći sajamski i medijski događaj te vrste i u tom terminu u svetu.[2]
Prva međunarodna izložba automobila na Beogradskom sajmu uredi
Prva izložba automobila međunarodnog karaktera u Beogradu održana je septembra 1937. godine, u okviru prve sajamske manifestacije koja je organizovana na tada tek sagrađenom Beogradskom sajmu - Sajmu uzoraka. Beogradski sajam izgrađen je 1937. godine, za svega tri meseca, na levoj obali Save, između starog železničkog i novopodignutog zemunskog mosta. Bila je to jedna od najvećih sajamskih površina u jugoistočnoj Evropi tog vremena. Kompleks se prostirao na površini od 14 ha, a obuhvatao je centralnu kulu i pet izložbenih paviljona. Osim glavnih paviljona Italija, Mađarska, Rumunija i Čehoslovačka sazidale su na ovom prostoru svoje nacionalne paviljone, dok je 17 stranih i domaćih firmi podiglo sopstvene izložbene dvorane.[3]
U okviru Sajma uzoraka automobilima i drugim motornim vozilima bio je posvećen peti paviljon. Među izlagačima su bili Dženeral motors, Adler, Dodž, Sitroen, Harlej-Devidson, Bjuik, Opel i drugi. Pažnju posetilaca posebno su privukli aerodinamični modeli američke firme Grehem i nemačkog Mercedes-Benca. Modeli Linkolna i Forda prodati su već tokom izložbe.[4]
Prvi međunarodni Beogradski sajam automobila uredi
Uspeh prve izložbe doprineo je da se donese odluka da se nadalje održavaju zasebni sajmovi motornih vozila, u svrhu čega je dobijeno odobrenje Stalnog međunarodnog biroa konstruktora automobila (BPICA), osnovanog 1919. godine u Parizu da se Međunarodni salon automobila u Beogradu uvrsti u kalendar stalnih izložbi.[3] BPICA je 1986. transformisan u Međunarodnu organizaciju konstruktora automobila (OICA), u čijem se godišnjem kalendaru Beogradski sajam automobila i dalje nalazi. Time je Beogradski sajam postao najistočniji od tadašnjih devet zvanično registrovanih evropskih auto salona.[2]
Već sledeđe, 1938. godine, od 5. do 15. marta, organizovan je prvi Sajam automobila kao samostalna manifestacija.[5] Ovaj sajam bio je jedan od važnijih događaja Beogradskog sajma.[4] Na prvom Beogradskom sajmu automobila učestvovalo je 107 izlagača iz 8 stranih zemalja (Sjedinjene Američke Države, Nemačka, Francuska, Engleska, Italija, Čehoslovačka, Austrija i Belgija.[4]) i nekoliko domaćih izlagača. Vozila su bila izložena u pvailjonima 3, 4 i 5, na slobodnom prostoru i u nekim paviljonima koje su podigle pojedinačne firme[4] - Italijanski paviljon, paviljon Hanze, Aranđelović A. D.. Prema podacima organizatora, bilo je izloženo 158 putničkih automobila, 65 teretnih vozila, 10 autobusa, 18 šasia, 105 motocikala i bicikala, 10 automobilskih motora, 3 traktora i 1 motorni bager. Ovaj sajam je obišlo oko 40.000 posetilaca. Svoje modele su na ovom prvom beogradskom Sajmu automobilu izlagali skoro svi proizvođači tadašnje automobilske industrije: nemački Mercedes-Benc i Opel, Fijat i Lanča iz Italije, američki Bjuik i drugi.[6]
Na prvobitnoj lokaciji beogradskog sajma, u periodu do Aprilskog rata 1941, ukupno su četiri puta izlagana motorna vozila. Pored pomenute izložbe u 1937. godini, samostalni sajmovi automobila su održani 1938. i 1939. Sajam 1940. održan je nešto ranije, istovremeno sa Prolećnim sajmom uzoraka.[3]
Period tokom Drugog svetskog rata uredi
Četvrti salon, zakazan za polovinu maja 1941, nije održan zbog napada Nemačke na Jugoslaviju, 6. aprila iste godine.[3] Nekadašnji prostor Beogradskog sajma, danas poznat kao Staro Sajmište, tokom Drugog svetskog rata pretvoren je u nacistički koncentracioni logor Sajmište.
U početku je to bio logor samo za Jevreje, ali ubrzo se u njega smeštaju i zatvorenici i logor dobija naziv Prihvatni logor Zemun. Tokom pet godina u ovom logoru ubijeno je više od 10.000 Jevreja i oko 13.000 Srba, Roma i pripadnika drugih nacionalnosti. Njihovi neobeleženi grobovi rasuti su svuda po prostoru Starog Sajmišta. Za vreme savezničkog bombardovanja u proleće 1944. srušene su sve zgrade, osim centralne kule i Spasićevog paviljona, u kome se nalazila zatvorska bolnica. Posle rata, očuvane zgrade date su likovnim umetnicima za ateljee, a bilo je i delom namerne, delom divlje gradnje. Kompleks je 1987. proglašen za kulturno dobro Beograda, a 1992. usvojen je Urbanistički plan, sa ciljem da se Sajmište rekonstruiše. Spomenik žrtvama logora otkriven je aprila 1995. godine, na 50. godišnjicu zatvaranja logora.[4]
Posleratni period i savremeno doba uredi
Beogradski sajam obnovljen je 23. avgusta 1957. godine prvim Sajmom tehnike, na novoj lokaciji, na kojoj se i danas nalazi.[7] Iste godine obnovljen je i Beogradski sajam automobila.[8]
Polovinom 90-ih godina 20. veka, prema dogovoru sa OICA, sajam je razdvojen na zasebne izložbe putničkih i privrednih vozila.[3] Krajem prve decenije 21. veka Beogradski sajam automobila dobio je bijenalni ritam. Naizmenično se održava kao Međunarodni salon automobila i BG Car Show, po pravilu neposredno posle elitnog Ženevskog salona automobila.[8] Od 2007. godine, uporedo sa Međunarodnim salonom automobila i manifestacijom BG Car Show održava se i Međunarodni sajam motocikala - Motopassion.[2]
Zahvaljujući dugoj tradiciji, Beogradski sajam automobila postao je mesto koje doprinosi razvoju tehničke kulture i napretka. U 20. veku broj posetilaca se približio cifri od pola miliona. Brojni poznati političari, ambasadori, slavni vozači Formule 1, inženjeri i biznismeni posetili su do sada su ovu manifestaciju. Ova manifestacija postala je važan godišnji događaj za Beograd i Srbiju.[6] Na sajmu učestvuju svi vodeći svetski proizvođači, odnosno brendovi automobila i lakih privrednih vozila, koji posluju na srpskom tržištu. Eksponati se izlažu u reprezentativnoj hali 1 i halama 2A, 3, 4 i 5 Beogradskog sajma. Prisutna je većina vodećih svetskih brendova, među kojima su Rols-Rojs, Mercedes, BMW, Audi, Jaguar i drugi.[8]
Nagrade Beogradskog sajma automobila uredi
Stručni žiri Beogradskog sajma dodeljuje priznanja izlagačima i učesnicima Međunarodnog salona automobila u nekoliko kategorija. Nagrade su:
- Velika nagrada – Grand pri za predstavljanje na Salonu i
- Specijalna priznanja u različitim oblastima
Kategorije u kojima se nagrade dodeljuju su:
- Putnička vozila,
- Laka privredna vozila,
- Prateća industrija i
- Specijalna priznanja van kategorija.[9]
Podsećanja uredi
Povodom jubileja 80 godina od održavanja Prvog međunarodnog salona automobila na Beogradskom sajmu ova kompanija izdala je 2018. godine personalizovanu poštansku marku u ograničenom tiražu.[10]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „146.324”. Zvanična prezentacija. Beogradski sajam. Pristupljeno 1. 3. 2020.
- ^ a b v „Vodič kroz Međunarodni salon automobila u Beogradu”. DriveIn. Arhivirano iz originala 01. 03. 2020. g. Pristupljeno 1. 3. 2020.
- ^ a b v g d Milutinović, Miroslav. „PRVI MEĐUNARODNI SAJAM AUTOMOBILA U BEOGRADU”. Autoslavia. Pristupljeno 1. 3. 2020.
- ^ a b v g d Pajin, Dušan (9. 2. 2006). „Davni sajmovi”. Vreme. Pristupljeno 29. 2. 2020.
- ^ „PRVI MEĐUNARODNI SAJAM AUTOMOBILA U BEOGRADU”. Autoslavia. Pristupljeno 1. 3. 2020.
- ^ a b Borenović, Ina. „Prvi međunarodni sajam automobila u Beogradu”. 011info. Pristupljeno 29. 2. 2020.
- ^ „Sajamska istorija: 23. avgust”. Zvanična prezentacija. Beogradski sajam. Pristupljeno 1. 3. 2020.
- ^ a b v „53. Međunarodni salon automobila u Beogradu”. netauto.rs. Pristupljeno 1. 3. 2020.
- ^ „Velike nagrade Beogradskog sajma”. Zvanična prezentacija. Beogradski sajam. Pristupljeno 1. 3. 2020.
- ^ „80 godina Sajma automobila: Jubilarna poštanska marka”. Zvanična prezentacija. Beogradski sajam. Pristupljeno 29. 2. 2020.
Spoljašnje veze uredi
- „Lepota, snaga i strasti na jednom mestu – Beogradski sajam automobila”. AutoRepublika. Pristupljeno 1. 3. 2020.