Biološki fakultet Univerziteta u Beogradu
Biološki fakultet Univerziteta u Beogradu postoji kao nezavisan fakultet od 1995. godine, iako tradicija predavanja biologije i postojanja bioloških odseka u Beogradu postoji još od 1853. godine, od početka rada Liceja Kneževine Srbije. Fakultet pruža obrazovanje za budući nastavni i naučni kadar, i to za tri biološka profila: biologija, molekularna biologija i fiziologija, ekologija i zaštita životne sredine. Studije su organizovane na tri nivoa: osnovne akademske, master akademske i doktorske akademske studije. Fakultet ne poseduje sopstvenu zgradu. Vlada Srbije najavila je izgradnju namenske zgrade, u kompleksu koji će deliti sa još dva fakulteta koji nemaju svoj prostor.[1]
 Zgrada Filološkog fakulteta u kome je smešten deo Biološkog fakulteta | |
| Tip | državni fakultet |
|---|---|
| Osnivanje | 1853. |
| Afilijacija | Univerzitet u Beogradu |
| Dekan | Dr Ljubiša Stanisavljević |
| Broj studenata | 1.200 |
| Broj odseka | 3 |
| Lokacija | Beograd, Srbija |
| Veb-sajt | http://www.bio.bg.ac.rs |
 | |
Istorija uredi
Osnove visokog obrazovanja iz oblasti biologije, kao i sam fakultet su postavljene 1838. godine osnivanjem Liceja u Kragujevcu. Kasnije, 1853. godine je osnovan Licej Kneževine Srbije u Beogradu, gde su se pored ostalih izučavale i discipline poput botanike i zoologije. Od 1863. godine se nastava iz biologije odvija na Tehničkom fakultetu, a zatim od 1873. godine na Prirodno-matematičkom odseku Filozofskog fakulteta u Beogradu.
Nakon Drugog svetskog rata odsek postaje samostalni Prirodno-matematički fakultet. Godine 1988. Prirodno-matematički fakultet se transformiše u Prirodno-matematičke fakultete, a 1990. godine dotadašnji Odsek za biološke nauke postaje Biološki fakultet. Konačno, 1995. godine Biološki fakultet postaje samostalan fakultet u okviru Univerziteta u Beogradu.
Same studije su se tokom istorije menjale u skladu sa razvojem nauke. U početku je postojao samo nastavni program- biologija, a od školske 1972/73. se osniva i modul- molekularna biologija i fiziologija. Sredinom devedesetih godina se koncipira i modul- ekologija i zaštita životne sredine, koja postaje aktuelna u školskoj 1997/98. godini.
Instituti uredi
U okviru Biološkog fakulteta postoji tri Instituta.
Institut za botaniku i Botanička bašta „Jevremovac“ uredi
Prostorije Instituta nalaze se na teritoriji Botaničke bašte Jevremovac, prve botaničke bašte podignute u Srbiji. U okviru ovog Instituta se nalaze katedre:
- Katedra za ekologiju i geografiju biljaka
- Katedra za morfologiju i sistematiku biljaka
- Katedra za fiziologiju biljaka
- Katedra za algologiju, mikologiju i lihenologiju
- Katedra za mikrobiologiju
Pored nastave koja se ovde obavlja na osnovnim, master i doktorskim studijama, članovi Instituta obavljaju i naučni rad iz različitih naučnih oblasti. U okviru Instituta postoji opremljena laboratorija za molekularnu biologiju, koja je između ostalog omogućila najsavremenija istraživanja biljaka sa molekularnog aspekta. Osim ove laboratorije, postoji i više laboratorija za potrebe ostalih katedri.
U Upravnoj zgradi se između ostalog nalazi i biblioteka sa velikim brojem knjiga, kao i prostor za čuvanje Herbarijuma Instituta za botaniku i Botaničke bašte Jevremovac, jednog od najznačajnijih i najbogatijih herbarijuma u jugoistočnoj Evropi. Inicijalni deo ovog herbarijuma je Herbarium Pancicianum — herbarijum Josifa Pančića.[2]
Institut za zoologiju uredi
U okviru ovog Instituta se nalaze katedre:
- Katedra za zoologiju beskičmenjaka i entomologiju
- Katedra za morfologiju, sistematiku i filogeniju životinja
- Katedra za dinamiku razvića životinja
- Katedra za genetiku i evoluciju
- Katedra za biologiju ćelija i tkiva
- Katedra za ekologiju i geografiju životinja
Godine 2001. Institut je kompletno renoviran i opremljen sa nekoliko eksperimentalnih laboratorija. Od značaja su i rashladne komore, inkubatori za čuvanje i gajenje insekata, PCR laboratorija, kao i laboratorija Centra za elektronsku mikroskopiju. Biblioteka Instituta za zoologiju poseduje 7814 knjiga, od kojih najstarija potiče iz 1790. godine (“Betrahtung uber die Natur”), dok je najstarija knjiga na srpskom jeziku “Analitički i sistematski pregled životinja u Kraljevini Srbiji, II deo – Beskičmenjaci” iz 1883. godine.
Institut za fiziologiju i biohemiju uredi
U okviru ovog Instituta se nalaze katedre:
- Katedra za opštu fiziologiju i biofiziku
- Katedra za uporednu fiziologiju i ekofiziologiju
- Katedra za biohemiju i molekularnu biologiju
Fiziološki zavod kao preteča Instituta je osnovan 1910. godine, zaslugom akademika Ivana Đaje. Tokom Drugog svetskog rata je celokupna oprema kao i biblioteka stradala u požaru, čime je rad zavoda prekinut. Godine 1972, Fiziološki zavod menja naziv u Institut za fiziologiju i biohemiju, a iste godine se osniva i nova studijska grupa- molekularna biologija i fiziologija, kao prva grupa te vrste na prostorima bivše Jugoslavije. Danas, u okviru Instituta funkcionišu i dva centra:
- Centar za humanu molekularnu genetiku- prva laboratorija u Srbiji koja je omogućila humanu identifikaciju pomoću analiza molekula DNK.(osnovan 1997. godine od strane prof. Stanke Romac)
- Centar za lasersku mikroskopiju- osnovan 2004. godine
Istaknuti profesori uredi
Vidi još uredi
Literatura uredi
- Knežević-Vukčević, Jelena (2013). Stanković, Siniša, ur. Univerzitet u Beogradu, Biološki fakultet 2013. Beograd: Alta Nova. ISBN 978-86-7078-102-3.
Spoljašnje veze uredi
- ^ „Zgrada dva fakulteta u Bloku 67a: Arhitektura u službi savremenog studiranja”. Gradnja (na jeziku: srpski). 2024-03-08. Pristupljeno 2024-03-15.
- ^ M.Đ. (23. 11. 2020). „HERBARIJUM UNIVERZITETA U BEOGRADU”. Nauka kroz priče. Pristupljeno 31. 7. 2023.