Božidar Nikolić
Božidar Bota Nikolić (Nikšić, 1. januar 1942 — Beograd, 13. maj 2021) bio je srpski i jugoslovenski snimatelj i direktor fotografije.
Božidar Nikolić | |
|---|---|
| Datum rođenja | 1. januar 1942. |
| Mesto rođenja | Nikšić ND Crna Gora |
| Datum smrti | 13. maj 2021. (79 god.) |
| Mesto smrti | Beograd Srbija |
Biografija uredi
Fotografijom se bavio od 12. godine, kada je počeo da uči fotografski zanat. Poljoprivrednu školu završio je u Čapljini, a kada se otvorio odsek kamere na beogradskom Fakultetu dramskih umetnosti, upisao se i diplomirao sa prvom generacijom u klasi poznatog snimatelja Vladete Lukića. Na televiziji je 33 godine pekao zanat, kao direktor fotografije i reditelj.
Prvo je radio kao kamerman na televiziji tokom 1960-ih i 1970 -ih godina na TVB da bi krajem 1970-ih uplovio u filmske vode.
Snimio je više od 30 igranih filmova, više od 50 televizijskih drama, dvadesetak serija, mnogo dokumentarnih emisija, režirao šest igranih filmova. Na njega su trajno uticali filmovi velikog Ejzenštajna, koje je snimao nenadmašni filmski snimatelj Tise, a od domaćih filmova isticao je "Skupljače perja" Aleksandra Petrovića, u izvanrednoj snimateljskoj kreaciji Tomislava Pintera.
Kao direktor fotografije sarađivao je sa rediteljima poput Lordana Zafranovića, Vladimira Tadeja, Vatroslava Mimice , Milivoja Miloševića , Milana Jelića, Miše Radivojevića, Bore Draškovića, Dragoslava Lazića; poznat je i po snimateljskom radu na filmovima Slobodana Šijana (Ko to tamo peva, Maratonci trče počasni krug).
Reditelj je naslova Balkanski špijun, Tamna strana Sunca, Tri karte za Holivud, U ime oca i sina, Balkanska braća.
Za film Beštije je 1978. dobio na filmskom festivalu u Puli Zlatnu arenu za kameru i 1985. za film Život je lep. Sa Dušanom Kovačevićem je podelio Veliku Zlatnu arenu za režiju filma Balkanski špijun.
Ostaće upamćen i po tome što je Bredu Pitu dao jednu od njegovih prvih glavnih uloga na filmu i to u ostvarenju Tamna strana Sunca. Film je snimljen kao američka koprodukcija sa SFRJ i Kanadom, a pored Pita našli su se Šeril Polak, Gal Bojd, Milena Dravić, Sonja Savić...
Nikolić je svojevremeno rekao da je, iako se na kastingu za ulogu u Tamnoj strani Sunca pojavilo 400 glumaca, bez dileme odabrao Pita, koji mu je kasnije priznao da mu je ta uloga promenila život.
Godine 2015. u Bitolju na svetskom festivalu direktora fotografije i kamermana dobio je nagradu za životno delo ’Zlatna kamera 300’ za doprinos savremenoj svetskoj filmskoj umetnosti. Bio je član je Regulatornog tela za elektronske medije i počasni član Asocijacije srpskih snimatelja.
Živeo i radio u Beogradu.
Njegova kćerka je pop pevačica Jovana Nikolić Mišković.
Preminuo je 13. maja 2021. godine u Beogradu.[1] Sahranjen je 15. maja 2021. u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.[2]
Filmografija uredi
| God. | Naziv | Uloga | |
|---|---|---|---|
| 1960-e | |||
| 1969. | Lek od ljubavi (TV) | asistent kamere | |
| 1969. | Daleko je Australija | asistent kamere | |
| 1970-e | |||
| 1970. | Deset zapovesti (TV) | asistent kamere | |
| 1970. | Ujka Vanja (TV) | asistent kamere | |
| 1970. | Farsa o Patlenu (TV) | asistent kamere | |
| 1970−1971. | Levaci (TV) | asistent kamere | |
| 1971. | Diplomci (TV) | asistent kamere | |
| 1971. | Sokratova odbrana i smrt (TV) | asistent kamere | |
| 1971. | Nirnberški epilog (TV) | asistent kamere | |
| 1972. | Mileva Ajnštajn (TV) | asistent kamere | |
| 1972. | Glumac je glumac (TV) | asistent kamere | |
| 1972. | Dragi Antoan (TV) | direktor fotografije | |
| 1973. | Diogenes (TV) | direktor fotografije | |
| 1974. | Zašto je pucao Alija Alijagić (TV) | asistent kamere | |
| 1974. | Prosek (TV) | asistent kamere | |
| 1974. | Ping bez ponga (TV) | asistent kamere | |
| 1974. | Jednog lepog, lepog dana (TV) | direktor fotografije | |
| 1975. | Velebitske saonice ili tri švalera i jedna devojka | asistent kamere | |
| 1975. | Nora (TV) | asistent kamere | |
| 1975. | Ljubičice (TV) | asistent kamere | |
| 1975. | Dole sa oružjem (TV) | asistent kamere | |
| 1976. | Zvezdana prašina (TV) | asistent kamere | |
| 1976. | Proces Đordanu Brunu (TV) | asistent kamere | |
| 1976. | Koga čekaš kume (TV) | asistent kamere | |
| 1976. | Disput u noći (TV) | asistent kamere | |
| 1976. | Dva drugara (TV) | direktor fotografije | |
| 1977. | Pod istragom (TV) | asistent kamere | |
| 1977. | Ancika Dumaš (TV) | asistent kamere | |
| 1977. | Šta se dogodilo sa Filipom Preradovićem (TV) | direktor fotografije | |
| 1977. | Beštije (film) | direktor fotografije | |
| 1978. | Otac ili samoća (TV) | direktor fotografije | |
| 1978. | Poslednji podvig diverzanta Oblaka | direktor fotografije | |
| 1979. | Gradilište (film) (TV) | direktor fotografije | |
| 1979. | Pakleni otok | direktor fotografije | |
| 1979. | Drugarčine | direktor fotografije | |
| 1980-e | |||
| 1980. | Snovi, život, smrt Filipa Filipovića | direktor fotografije | |
| 1980. | Ko to tamo peva | direktor fotografije | |
| 1981. | Čovek koji je pojeo vuka (TV) | direktor fotografije | |
| 1981. | Pad Italije | direktor fotografije | |
| 1981. | Dečko koji obećava | direktor fotografije | |
| 1982. | Živeti kao sav normalan svet | direktor fotografije | |
| 1982. | Idemo dalje | direktor fotografije | |
| 1982. | Zalazak sunca | direktor fotografije | |
| 1982. | Maratonci trče počasni krug | direktor fotografije | |
| 1983. | Igmanski marš | direktor fotografije | |
| 1983. | Kakav deda takav unuk | direktor fotografije | |
| 1983. | Halo taksi | direktor fotografije | |
| 1984. | Pazi šta radiš | direktor fotografije | |
| 1984. | Zid (TV) | direktor fotografije | |
| 1984. | Džoging (TV) | direktor fotografije | |
| 1984. | Balkanski špijun | direktor fotografije, reditelj | |
| 1985. | X+Y=0 (TV) | direktor fotografije | |
| 1985. | Na istarski način | direktor fotografije | |
| 1985. | Život je lep | direktor fotografije | |
| 1985. | Držanje za vazduh | direktor fotografije | |
| 1986. | Nestaško (TV) | direktor fotografije | |
| 1986. | Miss | direktor fotografije | |
| 1986. | Svečana obaveza (film) ) | direktor fotografije, reditelj | |
| 1986. | Sekula i njegove žene | direktor fotografije | |
| 1988. | Za sada bez dobrog naslova | direktor fotografije | |
| 1988. | Jednog lepog dana | direktor fotografije, reditelj | |
| 1988. | Tamna strana Sunca | direktor fotografije. reditelj | |
| 1989. | Osmi dan u nedelji (TV) | direktor fotografije, reditelj | |
| 1990-e | |||
| 1990. | Gluvi barut | direktor fotografije | |
| 1991. | Boje slepila (TV) | direktor fotografije | |
| 1993. | Ostavština za budućnost | direktor fotografije, reditelj | |
| 1993. | Tri karte za Holivud | direktor fotografije, reditelj | |
| 1999. | Žitije Mrđena Nesretnikovića (TV) | direktor fotografije, reditelj | |
| 1999. | U ime oca i sina | direktor fotografije, reditelj | |
| 2000-e | |||
| 2002. | Srećna mi nova godina | direktor fotografije | |
| 2003. | Otok srce | direktor fotografije | |
| 2003. | Profesionalac | direktor fotografije | |
| 2005. | Balkanska braća | direktor fotografije, reditelj, producent | |
| 2007. | Duhovi Sarajeva | direktor fotografije | |
| 2020-e | |||
| 2021. | Dođi juče | reditelj | |
Reference uredi
- ^ „Preminuo reditelj Božidar Nikolić”. Tanjug. 13. 5. 2021. Arhivirano iz originala 13. 05. 2021. g. Pristupljeno 13. 5. 2021.
- ^ Čuveni filmski snimatelj i reditelj ispraćen na večni počinak („Večernje novosti”, 1. maj 2021)
Spoljašnje veze uredi
- Božidar ( Bota ) Nikolić na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Preminuo reditelj Božidar Nikolić („Politika”, 13. maj 2021)
- Kinematografija je mnogo izgubila odlaskom Božidara Bote Nikolića (1942-2021) („Večernje novosti”, 13. maj 2021)
