Википедија

Bosanski Petrovac

Za druge upotrebe, pogledajte Petrovac (višeznačna odrednica).

Bosanski Petrovac (Petrovac od 31. oktobra 1992. do 15. septembra 1995.[1]) je gradsko naselje i središte istoimene opštine u zapadnom dijelu entiteta Federacija Bosne i Hercegovine, BiH, sa 3.427 popisanim stanovnikom prema rezultatima popisa iz 2013.[2]

Bosanski Petrovac
Planina Osječenica iznad Bosanskog Petrovca
Grb
Grb
Administrativni podaci
DržavaBosna i Hercegovina
EntitetFederacija BiH
KantonUnsko-sanski kanton
OpštinaBosanski Petrovac
Stanovništvo
 — 2013.Pad 3.427
Geografske karakteristike
Koordinate44° 33′ 13″ S; 16° 22′ 06″ I / 44.55367° S; 16.36821° I / 44.55367; 16.36821
Vremenska zonaUTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST)
Aps. visina664 m
Površina20,27 km2
Bosanski Petrovac na karti Bosne i Hercegovine
Bosanski Petrovac
Bosanski Petrovac
Bosanski Petrovac na karti Bosne i Hercegovine
Ostali podaci
Poštanski broj77250
Pozivni broj037
Veb-sajtwww.bosanskipetrovac.com.ba

Geografija uredi

Grad Bosanski Petrovac se nalazi na raskrsnici puteva Bihać — Jajce — Knin, u Petrovačkom polju, između planina Osječenice, Klekovače i Grmeča, na nadmorskoj visini od 664 m. Opštinu okružuju planine Grmeč sa sjevera, sa zapada Risovac i Cava, a sa juga Osječnica. Planine su bogate šumama, što predstavlja osnovu ekonomskog razvoja opštine. Samu visoravan najviše karakteriše kraško tlo. Osim nekoliko neznatnih izvora na podnožju okolnih obronaka na ovoj visoravni nema ni jedne rijeke, čak niti ovećeg potoka.

Istorija uredi

 
Stara crkva u Koluniću kod Bosanskog Petrovca

Kao naselje Bosanski Petrovac je postojalo još u rimsko doba kao raskrsnica puteva. Konstantin Porfirogenit ga spominje u 10. vijeku pod nazivom Pset. Razdoblje rimske dominacije ovde je potvrđeno nalazima na 15 lokaliteta, što već samo po sebi govori o veoma slabom naseljavanju ovih područja u to vreme. Na lokalitetu Bukovaca nalaze se tragovi rimske nekropole, gde je otkrivena kasno-antička grobnica i rimski novac. Samo 16 lokaliteta iz perioda srednjeg vijeka govori da je ovo geografski veoma prostrano područje slabo naseljeno i u ovom periodu. Srednjovekovni grad Bjelaj (stari toponim Bilaj) koji se nalazi na rubu Bjelajskog (Bilajskog) polja, prvi put se u dokumentima spominje 945. godine. Srednjovekovna arhitektura ovog grada je i danas dosta dobro očuvana. U pisanim dokumentima, naselje koje je bilo na mjestu današnjeg Bosanskog Petrovca spominje se 1334. godine pod nazivom St. Petri de eodem. Osmanlije ovo područje osvajaju između 1520. i 1530. godine i tu organizuju kadiluk Novosel. Petrovački grad je dočekao u dobrom stanju okupaciju Austrougarske 1878. godine. Verovatno je porušen 1905. godine prilikom sprovođenja regulacionog plana, koji je izgradila austrougarska vlast. U vrijeme osmanske dominacije bio je sjedište Petrovačke kapetanije. Za Bosanski Petrovac značajno je napomenuti proizvodnju ćilima u kućnoj radinosti.

Prvi svjetski rat uredi

Nakon atentata u Sarajevu rijetko koji gradonačelnik u bihaćkom okrugu je imao priliku da saopšti kako je atentat izazvao iskrenu i veliku žalost kod svih slojeva stanovništva, osim gradonačelnika Bosanskog Petrovca. Pored toga, on je saopštio da su sve najavljene priredbe otkazane i da su crne zastave istaknute na kućama svih konfesija.[3][4] Policijske vlasti, ipak, nisu bile bez posla u petrovačkom srezu. Neposredno poslije atentata i zavođenja vanrednog stanja, Četvrto krilo žandarmerijske korpusne komande javilo je okružnim vlastima da se poslije događaja u vezi sa atentatom na dane 2. i 3. jula u Bosanskom Petrovcu nije desilo ništa uznemiravajuće, uz napomenu da su stranci svih nacionalnosti veoma potišteni.[5]

Nakon objave vanrednog (29. juna), a zatim i opsadnog stanja (17. jula), stanovništvo u Bosanskom Petrovcu je, povodom naredbe vlasti, dobrovoljno predalo oružje koje je u većini slučajeva bilo bez vrijednosti. Rijetki su bili slučajevi premetačine i nasilnog oduzimanja oružja.[6] Takođe, okružne vlasti u Bihaću, povodom zatvaranja pravoslavnih vjerskih škola, izvijestile su Zemaljsku vladu da zatvaranje škola „nije naišlo na otpor, pa ni u Bos. Petrovcu, s obzirom na to da je Crkveno-školska opština još u junu odlučila da zatvori školu i decu pošalje u komunalnu“.[7]Desetog avgusta 1914. godine počelo je otpremanje prvih politički sumnjivih lica u internaciju, u logor Arad. Ova lica prvo su odvođena u Brod gdje su čekali dalji transport. Prvi voz sa zatvorenicima za Arad krenuo je 15. avgusta.[8] Osim Arada petrovački internirci upućivani su u logor Žegar kod Bihaća.[9] Jedan od prvih iz Bosanskog Petrovca interniran u Aradu bio je sveštenik Nikodim Novaković. Tamo je upućen nakon što je petrovački žandarmerijski komandir Raguž u Banju Luku uputio izvještaj u kojem stoji: „U posljednje vrijeme u petrovačkoj čaršiji osjeća se sve veći otpor našoj vlasti. U tome su naročito aktivni sveštenici Nikodim Novaković, Vlado Kecman i Luka Prošić iz smoljanske parohije. Često se sastaju po privatnim kućama i sjede do kasno po noći. Šeću po gradu dignute glave, ne pozdravljaju nikoga iz naše vlasti, a kad su državni praznici nikad ne ističu državnu zastavu na svojim kućama, a na taj način, srpskom zastavom označavaju svaku državnu i vjersku svetkovinu Srbije i Crne Gore”.[10] Poslije izvještaja Raguža, došao je nalog iz Banje Luke: „da se odredi kućni pritvor svešteniku Nikodimu Novakoviću i svešteniku Vladi Kecmanu od mjesec dana. Da se za to vrijeme saslušaju svjedoci o tim njihovim raznim inkriminacijama i nelojalnom ponašanju prema našoj kruni i vlasti“.[11] Saznavši za odluku Banjolučkog žandarmerijskog centra, petrovački hodža Muhamed Šehić, koji je imao veliki uticaj kod petrovačkih sreskih vlasti, založio se za sveštenika Vladu Kecmana, tražeći da bude oslobođen zbog lošeg zdravstvenog stanja. Vlasti su prihvatile Šehićevu molbu, te je Kecman samo upozoren na ponašanje, dok je Novaković otpremljen u logor Arad.[11]

U Banjolučkom veleizdajničkom procesu suđeno je inženjeru Simi Mirkoviću, porijeklom iz Kolunića kod Bosanskog Petrovca. On je, zajedno sa Vasiljom Grđićem i Vladimirom Ćorovićem spadao u drugu grupu optuženih, pod optužbom da su „upravili i upravljali rad društva Prosvjete na bunjenju naroda preko listova i kalendara i što su podupirali sve srpske organizacije u Bosni i Hercegovini, kao Sokolstvo, Pobratimstvo i Zemljoradničke zadruge“.[12] Inženjer Mirković je na suđenju poricao svaku vezu sa Narodnom odbranom, tvrdeći da sve do atentata nije ni znao da ta organizacija postoji. Priznao je da je radio na stvaranju organizacija Sokoli i Pobratimstvo sa ciljem da im pomogne jer im je osnovna djelatnost bila tjelesno i duhovno jačanje članova. Poricao je bilo kakvu odgovornost vezanu za pisanje Kalendara i lista Prosvjeta, jer je on po zakonu o štampi bio odgovorni urednik, ističući, da je osim njegove postojala i državna cenzura.[13] Vladimir Ćorović zabilježio je način izricanja kazne Simi Mirkoviću: „Pred svima optuženicima i svom publikom pročitao je predsednik suda Simi Mirkoviću i Vladimiru Ćoroviću, da su suđeni na osnovu 114, prvi sa pet, a drugi sa dve godine. Posle, u toj istoj osudi, obojici je čitano po drugi put, da su suđeni na osnovu 111, prvi na deset, a drugi na pet godina. Stvar je bila dosta jasna i optuženima saopštena od nadzornika zatvora Rudolfa Kindiga. Prva je osuda bila sudska, a druga je naknadno donesena, kad je s vlade stigao zahtev, da zastupnici „Prosvjete“ moraju biti kažnjeni kao čisti veleizdajnici“.[14] Zatvorsku kaznu, do kraja rata i oslobođenja, Simo Mirković služio je u Zenici, radeći kao knjigovezac.[15]

Okupacione vlasti su često progonile i sveštenika Slavka Trninića, porijeklom iz Bosanskog Petrovca, koji je 1914. godine službovao u Doboju. Vlastima je od ranije bilo poznato njegovo angažovanje u širenju Kočićevog uticaja u kotorvaroškom i tešanjskom kraju. Na sudskom procesu u Banjoj Luci tužilac je citirao jedno Trninićevo pismo kaluđeru Dragutinu Tihom iz 1912. godine, u kojem se Trninić hvalio da je u okvirima svojih mogućnosti podizao „učmalu svijest i ponos potištenog Srpskog Naroda i ugled Otadžbine i Kočićevaca u ovim krajevima“, dalje navodeći da je „potencirao njezinu jakost, dolazio u dodir i sa inteligentom i sa težakom, upoznao ga sa programom Kočićeve grupe, sa idejom jednog složnog i zajedničkog rada, tako te je sada stvoren temelj za provođenje jedne čisto stranačke organizacije“,[16][17] koja je u Bosanskoj Krajini počivala na agrarnom programu. Usljed odlaska radno sposobnih ljudi u rat sreska ekspozitura u Drvaru imala je velike probleme u privredi, zbog čega je petrovačka sreska uprava morala organizovati obradu njiva i štednju zaliha hrane. Poljoprivrednim jesenjim radovima rukovodili su žandari i učitelji. Na smanjenje zaliha hrane za ljude i stoku uticalo je i korištenje Štajnbajsove pruge u vojne svrhe. Stoga su vlasti zabranile izvoz i klanje stoke, zavodeći maksimiranje cijena životnih namirnica u srezu Bosanski Petrovac. U toku 1914. godine obezbijeđeno je oko 20.000 kg žita.[3][18] Sušna i nerodna 1916. odrazila se i na 1917. godinu. Te 1917. godine nastala je prava glad, koja se posebno osjećala u bihaćkom, travničkom, mostarskom i sarajevskom okrugu. Već u aprilu 1917. godine u Bosanskom Petrovcu po glavi stanovnika spadalo je svega 4 kg brašna mjesečno,[19] te je narod bio prinuđen da se hrani zeljem, koprivama i drugim travama.[20] U ovakvoj nevolji, da bi prehranili porodicu, ljudi iz Bosanskog Petrovca išli su u Slavoniju, ne bi li tamo našli malo žita. Prodavao se i posljednji komad zemlje ili grlo stoke kako bi se obezbijedila sredstva za put i kupovinu prijeko potrebnog žita, koje se moglo prenijeti samo krijumčarenjem.[21][22] Bilo je slučajeva gdje su se čitave porodice iseljavale u Slavoniju ili Ugarsku.[23] Petrovački sreski načelnik je početkom 1918. godine hranu koja je bila namijenjena petrovačkom narodu prodavao u Dalmaciju. U to vrijeme cijena jednog kilograma brašna u Bosanskom Petrovcu kretala se od 1.80 do 2.40 kruna.[24] Djeca iz Bosanskog Petrovca su krajem 1917. i tokom 1918. godine otpremana na prehranu u Hrvatsku, Bačku, Baranju i Srem. Ukupno je odvedeno 714 djece, od čega je kod udomitelja ostalo 264 a vraćeno njih 450.[25] U oktobru 1918. godine, u petrovačkom srezu zavladala je španska groznica, koja je, prema svjedočenju savremenika sveštenika Petra Rađenovića, za dva mjeseca (oktobar i novembar) odnijela oko 200 života samo u parohiji Krnjeuša.[26] Zajedno sa ostalim austrougarskim podanicima u austrougarsku vojsku mobilisani su i Srbi. Većina ovih mobilisanih vojnika odmah je poslana na obuku u Beč, Grac, Linc, Peštu ili neka druga mjesta, a zatim su raspoređivani na frontove u Srbiji, Galiciji i Italiji. Našavši se u zaista teškoj situaciji, mnogi vojnici Srbi počeli su bježati ili se predavati srpskoj, italijanskoj ili ruskoj vojsci, zavisno od toga na kojem frontu su se nalazili. Najčešća dezerterstva srpskih vojnika u austrougarskoj vojsci dešavala su se na Istočnom frontu. Od samog početka života u italijanskim logorima pojedini dezerteri i manje grupe zarobljenika tražili su od italijanskih vlasti da ih puste da idu kao dobrovoljci na front koji pokriva srpska vojska.[27] Nakon što je Prva srpska dobrovoljačka divizija formirana u Odesi – 16. aprila 1916. godine,[28] do kraja rata svoje mjesto među dobrovoljcima našlo je i 156[29] vojnika iz Bosanskog Petrovca. Car Nikolaj II Romanov je 1916. godine ordenom Svetog Đorđa I reda odlikovao Milana Lukića Kajdžu iz Drinića, a Rade Kecmnan, takođe iz Drinića, bio je nosilac Spomenice rata za oslobođenje i ujedinjenje 1914–1918. godine. Prema dostupnim podacima, za potrebe Austrougarske vojske u srezu Bosanski Petrovac mobilisano je 5.473 vojnika (u ovaj broj ulaze i vojnici iz Drvara i Kulen Vakufa). U toku rata, život je izgubilo njih 584, a ratnim vojnim invalidima proglašeno je 262 (Srba 166, muslimana 78, Hrvata 15 i tri iz grupe ostali).[30]

Drugi svjetski rat uredi

Petrovački kraj je bio značajno partizansko uporište tokom Drugog svetskog rata. U Petrovcu je održan Prvi kongres lekara NOVJ 25. septembra 1942. Iste godine 1. novembra u Petrovcu je formirana Prva proleterska divizija NOVJ, a od 6. do 8. decembra je održana Pra konferencija Antifašističkog fronta žena. Od septembra do decembra 1942. godine u gradu je boravio Tito pa se može reći da je za to vreme Bosanski Petrovac bio de facto glavni grad oslobođene teritorije pod partizanima.

Zločini Hrvata ustaša

Pokolji nad Srbima u ovom srezu počeli su 26. jula ubistvom 10 meštana sela Kolunić. Od 29. do 31. jula Hrvati su napunili školu u Petrovcu življem iz okolnih sela. Svi su pobijeni rafalima iz mitraljeza. Posle masakra školu su zapalili.

U Bosanskom Petrovcu, 27. jula 1941. Hrvati su uhapsili 50 Srba a preko noći doveli u zatvor veći broj, i to onih koje danju nisu mogli uhapsiti. Neke od pohapšenih su odmah po hvatanju ubili pred zatvorom sreskog suda, a ostale noću u samom zatvoru.[31]

Trgovac iz Bosanskog Petrovca, Rajko Čajkanović se nalazio u onoj grupi Srba zatvorenika u Bosanskom Petrovcu za koju je u leto 1941. ustaški zapovednik Šljarić izdao naredbu da se svi u zatvoru poubijaju. Hrvati su pristupili odmah izvršenju naređenja i počeli da pucaju na zatvorenike. Po ispaljenom plotunu, Čajkanović se iako nije bio pogođen srušio na pod i napravio mrtav. Zatim je došao drugi pa treći plotun i „Srbi su padali kao snoplje na pod“. Nekolicina poubijanih srušila se na Čajkanovića i tako ga zaštitili svojim telima. Kada su ovih 60 Srba pali Hrvati su prestali da pucaju, samo je jedan od njih sa revolverom u ruci pristupio bliže gomili leševa i opalio nekoliko metaka na one koji su pokazivali ma kakav znak života. Čajkanović je i ovaj put imao sreće da ne bude pogođen mada u svi oko njega bili mecima izrešetani. Kada su konstatovali da su svi Srbi mrtvi izašli su napolje. Međutim vratili su se još jednom ponovo pregledali da li su svi poubijani, a zatim se udaljili iz zatvora. Celu tu noć Čajkanović je slušao pucnjavu ispred zatvora, gde su Hrvati ubijali one Srbe koje su tokom noći uhapsili i dovodili. Kada se pucnjava utišala, u zatvor je ušao ključar, pregledao sobu gde su se nalazili poubijani Srbi, izašao napolje ne zaključavši vrata za sobom. Čim su se povukli iz zatvora, Čajkanović se po glavi namazao krvlju i mozgom poubijanih ljudi, kako bi zaista davao utisak mrtvog čoveka. „Počelo je da sviće. Podigao sam glavu da vidim da li je još ko od prisutnih živ. Na moju veliku radost“, kaže Čajkanović „video sam da se još miču Đura Ćuk i Luka Broćeta, zemljoradnici, Božidar Šljivar, dečko od 16 godina i Simo Gruber, starac od 70 godina. Ne oklevajući rekao sam odmah Ćuku i Broćeti da bi trebalo nešto preduzeti da bismo pobegli iz zatvora. Ćuk je kod sebe imao veliki nož i njime je počeo da kopa zid, ali u tome nije uspeo, jer je ovaj bio od kamena. Zatim je jedan od njih dvojice ustao, došao do vrata i utvrdio da nisu bila zaključana“. Na svu sreću što nisu odmah krenuli u bekstvo, jer bi ih Hrvati primetili i naknadno poubijali. Dok su se oni premišljali iznenada je u sobu ušao jedan, koji je primetio da su Šljivar i Gruber živi. „Odmah je ispalio na svakog od njih po jedan metak i tako ih ubio. Posle toga je izašao iz sobe i nije se više vraćao“. Čajkanović je zatim poslao Ćuka na vrata da vidi da li ima koga napolju. Ovaj ga je poslušao ali se nije vratio unutra što je bio dobar znak: iskoristio je priliku da pobegne. Sa Ćukom je izašao i Luka Broćeta i počela su obojica da beže preko dvorišta u istom pravcu. Međutim, iako je Ćuka primetio Hrvat koji je bio na straži, uspeo je da pobegne, „dok je na Broćetu stražar ispalio jedan metak i ubio ga u kukuruzima“. Posle ovoga i Čajkanović se izvukao iz zatvora i videvši kako je Broćeta nastradao, pobegao je u drugom pravcu. Bežeći preko vrtova stigao je u baštu prote Nikole Novakovića i uvukao se u jednu jamu pokrivenu daskama. Pošto se uverio da oko njega svuda vlada mir, ostao je tu jedan dan. Međutim desila mu se jedna nezgoda. Žena Sime Banjca i još jedna Hrvatica slučajno su prelazile preko parohijske bašte, i zbog velike trave nisu primetile jamu, te jedna od njih stane na daske koje se zbog tereta razmaknu i ona upadne unutra. Primetila je da se neko nalazi u jami, iskočila i počela da beži vrišteći. Čajkanović je bio svestan opasnosti koja mu preti, stoga je izašao iz jame i pozvao obe žene da se vrate, objasnio im svoj slučaj i zamolio ih, naročito Hrvaticu, da ga ne prijavljuje ustašama, koji bi ga, ako doznaju gde je, sigurno potražili i ubili. Pošto su mu obe obećale da ga neće prijaviti, Čajkanović se opet vratio u jamu, odakle se istog dana predveče izvukao i prešao u baštu Sime Banjca. Dva dana je proveo u Banjčevom hambaru, a zatim je prešao u svoju štalu, gde je proveo tri dana. Tu ga je žena vrlo oprezno posećivala i donosila mu hranu i vodu. Četvrti dan je morao da napusti štalu koju je policija rekvirirala za hrvatsku vojsku, tada je prešao u kuću, popeo se na tavan i tu ostao 40 dana. Kada je i kuća rekvirirana za hrvatsku vojsku, Čajkanović je sa ženom pokupio neke najneophodnije stvari i prešao u svoju drugu kuću na periferiji Bosanskog Petrovca. Kada su svi Srbi iz Bosanskog Petrovca morali da se isele u Prijedor i Čajkanović se sa ženom iselio i odatle kasnije prešao u Srbiju. U Beograd je stigao 22. septembra 1942. godine.[32]

Iz raznih mesta u Bosanskoj Krajini: Bosanskog Petrovca, Bosanske Krupe, Bihaća i drugih, leta 1941. godine bačeno je u jamu kod sela Risovca, srez Bosanski Petrovac oko 300 najuglednijih Srba.[33][nepouzdan izvor?]

U srezu Bosanski Petrovac u selu Tuku, spaljeno je 250 srpskih kuća, a samo u jednoj od njih izgorelo je 75 srpskih duša.[34]

Pojedine pravoslavne crkve pretvarane su u štale. Tako su Hrvati u selu Jasenovcu koristili crkvu kao štalu sve dok je nisu razrušili, a tako su postupali i sa crkvom u Bosanskom Petrovcu.[35]

U srezu Bosanski Petrovac od 12 crkava, koliko ih je bilo, 8 je potpuno ili delimično porušeno. U samom Bosanskom Petrovcu u jesen 1941. godine Hrvati su počeli da ruše crkvu, ali su ih u tome omeli Italijani, koji su po drugi put okupirali ovaj deo NDH. Porušene su crkve u selima: Prkosima, Kolunić, Vukovači, Janjanima, Krnjeuši, Kulen-Vakufu i manastiru Rmnju.

Hrvati su u periodu 1941—1945. na području sreza Bosanski Petrovac dosledno genocidnim radnjama na 22 stratišta ubile 3.790 lica srpske nacionalnosti. Ovim brojem nisu obuhvaćene žrtve iz jame Risovac i Boričevac.

Stanovništvo uredi

Sastav stanovništva – naselje Bosanski Petrovac
2013.[36]1991.1981.[37]1971.[38]
Ukupno3 427 (100,0%)5 381 (100,0%)4 547 (100,0%)4 016 (100,0%)
Bošnjaci2 574 (75,11%)2 678 (49,77%)12 248 (49,44%)12 551 (63,52%)1
Srbi777 (22,67%)2 345 (43,58%)1 428 (31,41%)1 257 (31,30%)
Muslimani18 (0,525%)–––
Neizjašnjeni17 (0,496%)–––
Bosanci13 (0,379%)–––
Hrvati9 (0,263%)28 (0,520%)36 (0,792%)39 (0,971%)
Ostali7 (0,204%)77 (1,431%)21 (0,462%)34 (0,847%)
Bosanci i Hercegovci3 (0,088%)–––
Nepoznato3 (0,088%)–––
Jugosloveni1 (0,029%)253 (4,702%)794 (17,46%)124 (3,088%)
Crnogorci1 (0,029%)–11 (0,242%)6 (0,149%)
Makedonci1 (0,029%)–7 (0,154%)1 (0,025%)
Albanci1 (0,029%)––2 (0,050%)
Turci1 (0,029%)–––
Pravoslavci1 (0,029%)–––
Slovenci––2 (0,044%)2 (0,050%)
  1. 1 Na popisima od 1971. do 1991. Bošnjaci su popisivani uglavnom kao Muslimani.

Poznate ličnosti uredi

 
Pejzaž petrovačkog sela
 
Srpska pravoslavna crkva
 
Lokalna džamija
 
Spomenik velikana petrovačkog kraja

Rođeni u gradu Petrovcu uredi

Rođeni na području opštine uredi

Porijeklom sa područja Petrovca uredi

Petrovački heroji uredi

Dvadeset troje učesnika NOB-a rođenih na teritoriji Bosanskog Petrovca je odlikovano Ordenom narodnog heroja.[39] Njima u čast, poslije rata je izgrađen park u kom su se nalazile statue svih 23 narodna heroja. Nakon 15. septembra 1995, kada je Armija RBiH zauzela grad, većina statua je uništeno, a u parku je izgrađena džamija.

Ime i prezime Mesto rođenja Poginuo Za NH proglašen
Radivoj Rodić Krnjeuša, Petrovac Agići, 1942. 1953.
Zdravko Čelar Rašinovac, Petrovac Jošavka, 1942. 1942.
Mahmut Ibrahimpašić Mašo Bjelaj, Petrovac Bitka za Beograd, 1944. 1944.
Miladin Zorić Garača Oraško Brdo, Petrovac Sremski front, 1945. 1945.
Đuran Kovačević Bukovača, Petrovac ne 1945.
Pane Đukić Limar Kapljuv, Petrovac ne 1951.
Nikola Karanović Prkosi, Petrovac ne 1951.
Svetozar Kačar Bara, Petrovac Građevine na Ibru, 1944. 1951.
Milan Ćup Vedro Polje, Petrovac Vranica, 1944. 1951.
Vlado Bajić Bara, Petrovac ne 1952.
Nikola Vojvodić Vojvoda Oraško Brdo, Petrovac Orahovac kod Prače 1943. 1953.
Ilija Došen Vedro Polje, Petrovac ne 1953.
Drago Đukić Medeno Polje, Petrovac ne 1953.
Marko Jokić Vođenica, Petrovac Desant na Drvar, 1944. 1953.
Bogdan Kapelan Rašinovac, Petrovac Užička Republika, 1941. 1953.
Mirko Kesić Kešo Medeno Polje, Petrovac Bioska, 1944. 1953.
Pero Kecman Mukonja Bukovača, Petrovac Devetak, 1943. 1953.
Mile Latinović Jasenovac, Petrovac Tovarnik, 1944. 1953.
Trivo Latinović Garonja Bravsko, Petrovac Ključ, 1943. 1953.
Drago Mažar Krnjeuša, Petrovac ne 1953.
Đuro Pećanac Đurekan Suvaja, Petrovac Bravsko, Petrovac, 1942. 1953.
Branko Surla Vrtoče, Petrovac Mionica, 1944. 1953.
Vaso Kelečević Oštrelj, Petrovac Oštrelj, Petrovac, 1941. 1953.

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ Zakon o promjeni naziva opštine Bosanski Petrovac i naseljenog mjesta Bosanski Petrovac u Petrovac (Broj: 02-1429/92), Službeni glasnik Republike Srpske broj 3/92.
  2. ^ „Bosanski Petrovac”. statistika.ba. 
  3. ^ a b Mikić 1995, str. 382
  4. ^ Mikić 2011, str. 38
  5. ^ Mikić 2011, str. 67
  6. ^ Mikić 2011, str. 69
  7. ^ Mikić 2011, str. 97–98
  8. ^ Ćorović, Vladimir (1920). Crna knjiga. Patnje Srba Bosne i Hercegovine za vreme Svetskog Rata 1914–1918. Beograd-Sarajevo. str. 83. 
  9. ^ Branković, Boško (2015). „Bosanski Petrovac u Prvom svjetskom ratu” (PDF). Istorijske sveske. 15: 26. Arhivirano iz originala (PDF) 18. 10. 2022. g. Pristupljeno 08. 08. 2022. 
  10. ^ Kecman, D. (1998). Rijeka života (rodoslov Kecmana). Banja Luka. str. 35. 
  11. ^ a b Kecman, D. (1998). Rijeka života (rodoslov Kecmana). Banja Luka. str. 36. 
  12. ^ Mikić 2011, str. 301
  13. ^ Madžar, Božo (2001). Prosvjeta: srpsko prosvjetno i kulturno društvo 1902–1949. Banja Luka, Srpsko Sarajevo: ANURS. str. 185—186. 
  14. ^ Ćorović, Vladimir (1920). Crna knjiga. Patnje Srba Bosne i Hercegovine za vreme Svetskog Rata 1914-1918. Beograd-Sarajevo. str. 211. 
  15. ^ Ćorović, Vladimir (1920). Crna knjiga. Patnje Srba Bosne i Hercegovine za vreme Svetskog Rata 1914–1918. Beograd-Sarajevo. str. 213. 
  16. ^ Mikić 1995, str. 413–414
  17. ^ Mikić 2011, str. 240
  18. ^ Mikić 2011, str. 188–189
  19. ^ Mikić 2011, str. 404
  20. ^ Rađenović, Petar (1923). „Sela parohije Krnjeuša u Bosni (Kod Petrovca),”. Srpski etnografski zbornik, Naselja i poreklo stanovništva,. Beograd: Srpska kraljevska akademija. 13: 166,187. 
  21. ^ Ćorović, Vladimir (1920). Crna knjiga. Patnje Srba Bosne i Hercegovine za vreme Svetskog Rata 1914–1918. Beograd-Sarajevo. str. 224. 
  22. ^ Šehić 1991, str. 47
  23. ^ Ćorović, Vladimir (1920). Crna knjiga. Patnje Srba Bosne i Hercegovine za vreme Svetskog Rata 1914–1918. Beograd-Sarajevo. str. 225. 
  24. ^ Rađenović, Petar (1923). „Sela parohije Krnjeuša u Bosni (Kod Petrovca),”. Srpski etnografski zbornik, Naselja i poreklo stanovništva,. Beograd: Srpska kraljevska akademija. 13: 187—188. 
  25. ^ Kolar-Dimitrijević 1987, str. 407
  26. ^ Rađenović, Petar (1923). „Sela parohije Krnjeuša u Bosni (Kod Petrovca),”. Srpski etnografski zbornik, Naselja i poreklo stanovništva,. Beograd: Srpska kraljevska akademija. 13: 166,188. 
  27. ^ Hrabak 1980, str. 61
  28. ^ Mićević 1998, str. 52
  29. ^ Branković, Boško (2015). „Bosanski Petrovac u Prvom svjetskom ratu” (PDF). Istorijske sveske. 15: 28. Arhivirano iz originala (PDF) 18. 10. 2022. g. Pristupljeno 08. 08. 2022. 
  30. ^ Šehić, Zijad (2007). U smrt za cara i domovinu! : bosanci i hercegovci u vojnoj organizaciji Habsburške monarhije 1878-1918. Sarajevo: Sarajevo Publishing. str. 291, 296, 298. ISBN 9958-21-450-4. OCLC 464693749. 
  31. ^ Stranjaković 1991, str. 253-254
  32. ^ Najveći zločini sadašnjice: patnje i stradanje srpskog naroda u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj od 1941-1945, Dr. Dragoslav Stranjaković, Gornji Milanovac, Dečje novine (1991), str.
  33. ^ Dragoljub Savić, sveštenik iz Krnjeuša, Preljina 15. 4. 1942. godine
  34. ^ Luka Latinović, zemljoradnik iz Rašinovaca srez Bosanski Petrovac, Beograd 11. 6. 1943. god.(K)
  35. ^ Milivoje Kovačević iz Jasenovca srez Novska
  36. ^ „Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013 – Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik”. popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Arhivirano iz originala 7. 4. 2021. g. Pristupljeno 7. 4. 2021. 
  37. ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 22. 10. 2015. 
  38. ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 22. 10. 2015. 
  39. ^ Kovačević, S. Dušan: PETROVAC U PODNOŽJU GRMEČA KLEKOVAČE I OSJEČENICE, Futura Publikacije, Novi Sad (2006)

Literatura uredi

  • Mikić, Đorđe (1995). Banja Luka na Krajini hvala. Banja Luka. str. 382. 
  • Mikić, Đorđe (2011). Austrougarska ratna politika u Bosni i Hercegovini 1914–1918. Banjaluka. 
  • Šehić, Nusret (1991). Bosna i Hercegovina 1918–1925 – privredni i politički razvoj. Sarajevo. 
  • Kolar-Dimitrijević, Nada (1987). Evakuacija bosanskohercegovačke djece na ishranu u Hrvatsku krajem Prvog svjetskog rata, u: Veleizdajnički proces u Banjaluci. Banjaluka. 
  • Hrabak, Bogumil (1980). Jugosloveni zarobljenici u Italiji i njihovo dobrovoljačko pitanje 1915–1918. Novi Sad. 
  • Mićević, Slavko Mika (1998). Srpski dobrovoljci u ratovima 1912– 1918. Banja Luka. 

Spoljašnje veze uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Босански_Петровац&oldid=27529870”