Branko Latas (istoričar)
Branko Latas (Janja Gora, kod Plaškog, 11. april 1932 — Beograd, 12. decembar 2014) bio je politikolog, istoričar i pukovnik Jugoslovenske narodne armije.
| Branko Latas | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 11. april 1932. |
| Mesto rođenja | Janja Gora, kod Plaškog, Kraljevina Jugoslavija |
| Datum smrti | 12. decembar 2014. (82 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, Srbija |
| Naučni rad | |
| Polje | Istorija |
Biografija uredi
Rođen je 11. aprila 1932. godine u Janja Gori, Latasovo Brdo, opština Plaški a preminuo je 12. decembra 2014. godine u Beogradu. Osnovnu školu završio je u Plavča dragi i Latasovu brdu sa prekidom dve godine zbog rata, što je nadoknadio završavajući po dva razreda za jednu školsku godinu. Srednju šumarsku školu završio je u Plaškom 1951. godine. Od 1951. do septembra 1954. godine pohađao je i sa odličnim uspehom završio trogodišnju Vojnu akademiju Jugoslovenske narodne armije, koja je bila prva klasa sa rangom fakulteta.
Proizveden je u čin potporučnika i raspoređen elitnoj jedinici garde gde je proveo deset godina. Sa uspehom je vanredno završio studije na Filozofskom fakultetu - grupa za istoriju 1967, a 1983. godine doktorirao na Fakultetu političkih nauka u Beogradu. Od 1967. do 1983. godine proveo je na naučno-istraživačkom radu u Vojnoistorijskom institutu, a od 1983. godine do 1991. godine u Institutu za strategijska istraživanja i studije, odakle je preveden u rezervu i penzionisan u činu pukovnika.
Naučno istraživačke, publicističke i druge značajne delatnosti uredi
U Vojnoistorijskom institutu Jugoslovenske narodne armije, prestižnoj naučno-istraživačkoj ustanovi u Jugoslaviji uspešno i uporno je izučavao Jugoslovensku vojsku u otadžbini. Doktorirao je na Fakultetu političkih nauka u Beogradu sa disertacijom „Međunarodni položaj četničkog pokreta“.
Kao redaktor i urednik Zbornika dokumenata postepeno je napredovao u naučnim zvanjima od istraživača, naučnog saradnika, višeg naučnog saradnika do naučnog savetnika.
Naučno-istraživačku delatnost proširio je i na sve aspekte Narodooslobodilačkog rata (NOR-a) na celoj teritoriji Jugoslavije, tako da je bio stručno legitimiran da učestvuje na raznim naučnim skupovima istoričara pa su njegova sva saopštenja objavljivana u zbornicima tih skupova.
Bio je jedan od retkih istoričara kome je bila dostupna sva sačuvana arhivska građa domaće i strane provenijencije o Narodnooslodilačkoj borbi i četničkom pokretu na celoj teritoriji Jugoslavije, što je bila bitna pretpostavka za njegov izuzetno obiman rad kao poznatog istoričara u čijim delima su sadržana autentična istorijska svedočenja. Objavio je knjigu „Saradnja četnička Draže Mihailovića sa okupatorom u ustašama 1941-1945. godine“. Koautor je obimnog dela „Četnički pokret Draže Mihailovića 1941-1945. godine“ i knjige „Pop izdaje - četnički vojvoda Momčilo Đujić“. Pored toga, bio je redaktor dve od ukupno četiri knjige Zbornika Dokumenata četničkog pokreta Draže Mihailovića.
Objavio je oko 100 naučnih i stručnih radova, članaka i rasprava iz oblasti istorije NOR-a, kao i četničkog pokreta koje su u svojim radovima citirali pojedini pisci. Objavio je nekoliko feljtona istorijskog sadržaja u uglednim jugoslovenskim dnevnim i periodičnim listovima. Napisao je dvadeset biografija narodnih heroja Jugoslavije koje su objavljene i istoimenoj publikaciji.
Dok je radio u Institutu za strategijska istraživanja i studije (od 1983. do 1991. godine) bio je glavni i odgovorni urednik časopisa „Savremeni strategijski problemi“. Pored učešća u radu u drugim projektima, koordinirao je rad saradnika na projektu „Titovo vojno delo“. Vodio je projekat i bio aktivni saradnik i učesnik u istraživanju, izradi i objavljivanju studije „Jugoslovenska neprijateljska emigracija“.
Organizovao je nekoliko okruglih stolova i učestvovao u radu oko 20 stolova i tribina iz oblasti Narodnooslobodilačkog rata, kao i ratovima na teritoriji Jugoslavije od 1991. do 1995. godine.
Učestvovao je na okruglom stolu jugoslovenskih i američkih istoričara na Plitvičkim jezerima (1980. godine) u višednevnoj naučno-stručnoj raspravi o američko-jugoslovenskim odnosima sa težištem na Drugi svetski rat. Na Brdu kod Kranja učestvovao je sa engleskim istoričarima (1983. godine) u raspravi o problemu različitih gledanja na događaje o produžetku rata u zapadnom delu Jugoslavije posle kapitulacije Nemačke. Učestvovao je u Zagrebu na trodnevnoj raspravi o kontroverzama u istoriografiji i feljtonistici.
Bio je jedan od saradnika u ekipi istraživača za izradu istorijske osnove za filmove „Užička republika“ i „Neretva“. Pisao je recenzije za neka naučna dela iz oblasti istorije, a bio je i mentor za magistarske i doktorske teze i član komisija za odbranu teza.
Bio je veoma zapažen i uverljiv učesnik u televizijskoj emisiji „Kino - oko“ 1983. godine na raspravi istoričara o četničkom pokretu Draže Mihailovića.