Буника
Bunika (lat. Hyoscyamus niger) je otrovna, psihoaktivna i lekovita zeljasta biljka koja spada u porodicu pomoćnica (lat. Solanaceae).[1] U ovoj porodici nalaze se i mnoge druge otrovne biljke koje sadrže alkaloidne tropanske strukture. Bunika je u narodu poznata i pod nazivima kao što su: balan, balam, bunica, crna bunika, zubna trava, trava od zuba, svirnjak, svilajac.
| Henbane | |
|---|---|
| |
| Hyoscyamus niger u knjizi Köhler's Medicinal Plants, 1887. | |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| (nerangirano): | |
| (nerangirano): | |
| (nerangirano): | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | H. niger
|
| Binomno ime | |
| Hyoscyamus niger | |
Rasprostranjenost uredi
Predstavlja vrstu koja se najčešće može naći na Mediteranu i oblastima zapadne Azije, ali se mestimično može naći i u drugim delovima Evrope, Azije i Severne Afrike.
Izgled biljke uredi
Bunika je jednogodišnja ili dvogodišnja zeljasta biljka neprijatnog mirisa. Cela biljka je vunasto dlakava, sivozelena, lepljiva. Koren je vretenast, u gornjem delu repasto zadebljao. Stabljika je uspravna do 100 cm visoka, u gornjem delu granata. Listovi su naizmenični, krupni, sivkastozeleni, dlakavi, eliptični, na vrhu šiljati, perasto usečeni na krupne šiljate režnjeve. Listovi pri osnovi stabljike su na drškama, u gornjem delu su sedeći i osnovom delimično obuhvataju stabljiku. Cvetovi su hermafroditni, blago zigomorfni, sedeći, na donjem delu stabljike u pazuhu listova pojedinačni, na vrhu izdanka su raspoređeni sa jedne strane, i obrazuju klasoliku cvast. Čašica je cevasto zvonasta, na vrhu sa 5 krupnih šiljatih režnjeva; razrasta oko ploda i obavija ga. Krunica je široko levkasta od 5 nejednakih listića, spolja dlakava, prljavožuta sa ljubičastim nervima. Prašnika ima 5. Plod je kruškasta čaura sa poklopcem, zatvorena u čašicu sa pet trouglastih zubaca na vrhu, oko 1,5 cm dugačka sa mnogo 500 sitnih semena.Cveta od maja do septembra.
Raste na neobrađenim poljima, uz puteve i ograde i na mestima koja su napuštena. Može dostići visinu od 25 do 100 cm.
Reference uredi
- ^ Roberts & Wink 1998, str. 31
Literatura uredi
- Roberts, Margaret F.; Wink, Michael (1998). Alkaloids: biochemistry, ecology, and medicinal applications. Springer. str. 31—32. ISBN 0-306-45465-3. Pristupljeno 2006-12-27.
- „Henbane”. Clinicalmind.com. Arhivirano iz originala 2007-09-27. g. Pristupljeno 2007-08-18.
Spoljašnje veze uredi
- Henbane on Erowid