Vazodilatacija

Vazodilatacija je proces širenja krvnih sudova, što dovodi do povećanja njihovog prečnika i smanjenja otpora protoku krvi. Ovaj mehanizam igra ključnu ulogu u regulaciji krvnog pritiska i dotoka krvi do različitih tkiva i organa u organizmu.

Mehanizmi vazodilatacije

Vazodilatacija može biti izazvana različitim mehanizmima, uključujući:

Neurogeni mehanizmi: Aktivacija parasimpatičkog nervnog sistema dovodi do oslobađanja acetilholina, koji djeluje na endotelne ćelije krvnih sudova, stimulišući proizvodnju azot-oksida (NO). NO je snažan vazodilatator koji opušta glatke mišiće u zidovima krvnih sudova.^[1]

Humoralni mehanizmi: Hormoni kao što su adrenalin i noradrenalin mogu djelovati na β2-adrenoreceptore, uzrokujući vazodilataciju. Takođe, prostaglandini i bradikinin su poznati vazodilatatori koji se oslobađaju u određenim fiziološkim i patološkim stanjima.^[2]

Lokalni mehanizmi: Povećana metabolička aktivnost tkiva dovodi do akumulacije metabolita kao što su ugljen-dioksid, vodonikovi joni i adenozin, koji direktno uzrokuju širenje krvnih sudova kako bi se povećao dotok krvi u aktivno tkivo.^[3]

Fiziološka uloga

Vazodilatacija je od suštinskog značaja za održavanje homeostaze u organizmu. Ona omogućava prilagođavanje dotoka krvi u skladu sa potrebama tkiva, reguliše tjelesnu temperaturu putem povećanog protoka krvi kroz kožu i učestvuje u održavanju optimalnog krvnog pritiska.^[4]

Patofiziologija

Poremećaji u mehanizmima vazodilatacije mogu dovesti do različitih zdravstvenih problema. Prekomjerna vazodilatacija može izazvati hipotenziju (nizak krvni pritisak), dok nedovoljna vazodilatacija može doprinijeti razvoju hipertenzije (povišen krvni pritisak) i smanjenom dotoku krvi do tkiva, što može rezultirati ishemijom.^[5]

Terapijska primjena

Mnogi lijekovi koriste mehanizme vazodilatacije za liječenje različitih stanja:

Antihipertenzivi: Lijekovi kao što su ACE inhibitori i blokatori kalcijumovih kanala djeluju vazodilatatorno, snižavajući krvni pritisak.^[2]

Antianginozni lijekovi: Nitrati izazivaju vazodilataciju koronarnih arterija, poboljšavajući dotok krvi do srčanog mišića i ublažavajući simptome angine pektoris.^[1]

Erektilna disfunkcija: Inhibitori fosfodiesteraze tipa 5, kao što je sildenafil, promovišu vazodilataciju u penisu, olakšavajući postizanje i održavanje erekcije.^[5]

Vidi još

Reference

^ ^a ^b Guyton, A.C.; Hall, J.E. (2006). Textbook of Medical Physiology. Elsevier Saunders.
^ ^a ^b Rang, H.P.; Dale, M.M.; Ritter, J.M.; Flower, R.J. (2007). Rang and Dale's Pharmacology. Elsevier Churchill Livingstone.
^ Levick, J.R. (2010). An Introduction to Cardiovascular Physiology. Hodder Arnold. ISBN 978-0-340-94204-8.
^ Brashers, V.L. (2006). Clinical Applications of Human Anatomy and Physiology. Mosby.
^ ^a ^b Klabunde, R.E. (2011). Cardiovascular Physiology Concepts. Lippincott Williams & Wilkins.

Spoljašnje veze

Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje
u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja).

[Guyton-1] Guyton, A.C.; Hall, J.E. (2006). Textbook of Medical Physiology. Elsevier Saunders.

[Rang-2] Rang, H.P.; Dale, M.M.; Ritter, J.M.; Flower, R.J. (2007). Rang and Dale's Pharmacology. Elsevier Churchill Livingstone.

[Levick-3] Levick, J.R. (2010). An Introduction to Cardiovascular Physiology. Hodder Arnold. ISBN 978-0-340-94204-8.

[Brashers-4] Brashers, V.L. (2006). Clinical Applications of Human Anatomy and Physiology. Mosby.

[Klabunde-5] Klabunde, R.E. (2011). Cardiovascular Physiology Concepts. Lippincott Williams & Wilkins.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]