Veliž

Veliž
Veliž;
	Gradski muzej
	Grb
Administrativni podaci
Država	Rusija
Federalni okrug	Središnji FO
Oblast	Smolenska oblast
Rejon	Veliški rejon
Osnovan	prvi pomen 1392.
Status grada	1776.
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
— 2014.	7.188
— gustina	224,63 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	55° 36′ S; 31° 12′ I / 55.6° S; 31.2° I
Vremenska zona	UTC+4
Aps. visina	160 m
Površina	32 km2
	Veliž Veliž na karti Rusije
	Veliž Veliž na karti Smolenske oblasti
Ostali podaci
Poštanski broj	216290, 216291
Pozivni broj	+7 48132
Registarska oznaka	67
OKATO kod	66 203 501
OKTMO kod	66 603 101 001

Veliž (rus. Велиж) grad je u Rusiji i administrativni centar Veliškog rejona Smolenske oblasti.

Prema proceni iz 2014. u gradu je živelo 7.188 stanovnika

Geografija uredi

Grad Veliž nalazi se u severozapadnom delu Smolenske oblasti, na istoku evropskog dela Rusije. Smešten je na obalama reke Zapadne Dvine na oko 124 km severozapadno od administrativnog centra oblasti Smolenska, i na oko 400 km zapadno od glavnog grada zemlje Moskve.

Istorija uredi

Naselje Veliž prvi put se pominje u pisanim izvorima u jednom letopisu iz 1392, a u vezi sa osvajačkim pohodima litvanskog knjaza Vitautasa prema Smolensku i Moskvi. U litvanskim izvorima pominje se još i 1403. godine.

Nakon neuspešnih vojnih akcija protiv ruske države 1533, poljski kralj Žigmund je bio prisiljen da preda neke teritorije Moskovskoj kneževini (uključujući i Veliž). Godine 1536. sagrađeno je utvrđenje u središtu naselja, i ta godina se smatra službenim datumom osnivanja Veliža.

Tokom Livonskog rata grad i okolina su spaljeni do temelje 1562. godine, a shodno odredbama Jam-Zapoljskog mira iz 1582. postao je delom Poljsko-litvanske zajednice. Naselje je 1585. dobilo svoj prvi zvanični grb.

Veliž je ponovo razrušen 1585. u vreme Rusko-poljskog rata, ovaj put od strane ruskih trupa. Po okončanju istog rata 1667. privremeno postaje delom ruske države, ali je već nakon samo godinu dana vraćen Poljskoj.

Nakon prve podele Poljske 1772. godine postaje delom Ruske Imperije. Prvotno je administrativno pripadao Pskovskoj, a zatim i Polackoj guberniji, da bi 1804. postao delom Vitepske gubernije. Godine 1776. dobija službeni status grada, a 1781. i svoj sadašnji grb.

Prema podacima sveruskog popisa stanovništva iz 1897. u gradu je živelo 12.193 stanovnika, od čega su najbrojniji bili Jevreji (5.984) i Belorusi (5.809), dok su Rusi bili manjina (283).^[1]

Demografija uredi

Prema podacima sa popisa stanovništva 2010. u gradu je živelo 7.620 stanovnika, dok je prema procenama za 2014. grad imao 7.188 stanovnika.

Kretanja broja stanovnika
1897.	1989.	2002.	2010.	2014.
12.193	9.146^[2]	8.343^[3]	7.620^[4]	7.188

Saobraćaj uredi

Kroz grad prolazi važan magistralni drum koji povezuje gradove Nevelj i Smolensk, a grad je takođe povezan magistralnim drumom sa Vitepskom u Belorusiji i sa Moskvom.