Википедија:Stilski priručnik/Osnove pravopisa srpskog jezika/Ekavski i ijekavski izgovor

Osnove srpskog pravopisa

„

Srpski književni (standardni) jezik ima dva ravnopravna izgovora: ekavski i ijekavski. Razlika se zasniva na zameni starog vokala „jat” (u ćirilici se obeležavao slovom Ѣ a u latinici sa ě). Izbor između dva izgovora je slobodan, uz samo jedno ograničenje: nije dopušteno njihovo mešanje, ni u govoru ni u pisanom tekstu, osim u umetničkim delima (npr. književnim, pozorišnim i filmskim), gde izvor može poslužiti kao sredstvo karakterizacije pojedinih likova.

U štokavskim dijalektima staro jat ima tri zamene: ekavsku, ijekavsku i ikavsku. Ikavska zamena nije ušla u osnovicu književnog jezika. Praštokavsko jat pre zamene bio je glas između e i i (zatvoreno e, koje se obeležava ili kao ẹ ili kao eⁱ), koji je zamenjen na najvećem delu terena između XIII i XV veka. Ekavska zamena znači otvaranje njegovog prvobitnog izgovora, ikavska zatvaranje odnosno sužavanje, dok je ijekavskoj zameni prethodila neka vrsta diftongizacije, ukoliko na kasnijem ijekavskom području nije bio sačuvan njegov diftonški karakter iz ranijih epoha.
Razlike između ekavske i ijekavske verzije srpskog jezika uglavnom su svedene na različite zamene jata.

”

— Izdvojeno iz Pravopisa srpskoga jezika, Matica srpska, Novi Sad, 2016. (Ekavski i ijekavski izgovor, str. 22)