Vlada Republike Srpske Krajine
Vlada Republike Srpske Krajine bila je najviši organ izvršne vlasti u Republici Srpskoj Krajini (1991-1995). Njena organizacija, djelokrug i način rada i odlučivanja bili su uređeni Ustavom i zakonima Republike Srpske Krajine i podzakonskim aktima.[1][2]
| Datum osnivanja | 19. decembar 1991. |
|---|---|
| Rasformirano | 7. avgust 1995. |
| Zamenjena sa administracijom | |
| Tip | državna vlada |
| Sedište | Knin Republika Srpska Krajina |
U istorijskom kontekstu, Vlada RSK je ostvarivala kontinuitet obavljanja izvršnih funkcija sa prethodno postojećim organima:
- Vlada SAO Krajine (maj-decembar 1991)
- Izvršno vijeće SAO Krajine (decembar 1990-maj 1991)
- Predsjedništvo Zajednice opština Sjeverne Dalmacije i Like (jul 1990-decembar 1991)
Istorija uredi
Prva Vlada Republike Srpske Krajine izabrana je 19. decembra 1991. godine, na dan proglašenja Ustava Republike Srpske Krajine.[3] Ovom događaju prethodila je postepena izgradnja izvršnih organa srpske autonomije u SAO Krajini i ostalim srpskim oblastima koje su nastale u okviru administrativnih granica dotadašnje jugoslovenske federalne jedinice Hrvatske u periodu od sredine 1990. do kraja 1991. godine.
Prvi izvršni organi uredi
U Kninu je 27. juna 1990. doneta odluka o formiranju Zajednice opština Sjeverne Dalmacije i Like (ZOSDL), a potom je 3. jula konstituisano i njeno privremeno Predsjedništvo, kao izvršni organ, na čelu sa Milanom Babićem kao tadašnjim predsjednikom Skupštine Opštine Knin. Potom je 25. jula 1990. godine u Srbu održan veliki srpski sabor na kome je osnovano Srpsko nacionalno vijeće (SNV). Za predsjednika SNV izabran je Milan Babić, koji je nastavio da obavlja i funkciju predsjednika privremenog Predsjedništva ZOSDL. Na prvoj sjednici koja je održana 30. jula 1990. godine u Kninu, SNV je raspisalo referendum o autonomiji srpskog naroda na području Republike Hrvatske, koji je održan od 19. avgusta do 2. septembra, a na kome se 98% glasača izjasnilo u prilog srpske autonomije. SNV je 30. septembra 1990. godine na osnovu rezultata referenduma donelo niz odluka u cilju dalje izgradnje srpske autonomije u Hrvatskoj. SNV i Predsjedništvo ZOSDL su 21. decembra 1990. godine proglasili stvaranje Srpske Autonomne Oblasti Krajine. U isto vrijeme, Sabor Republike Hrvatske je 22. decembra 1990. godine proglasio novi Ustav koji je Hrvatsku definisao kao nacionalnu državu hrvatskog naroda, dok su Srbi svrstani u grupu "inih naroda i manjina".[1][2]
Izvršno vijeće uredi
Statutom SAO Krajine od 21. decembra 1990. godine ustanovljeno je Izvršno vijeće, kao organ izvršne vlasti.[4] Za predsjednika Izvršnog vijeća SAO Krajine izabran je Milan Babić. Odlukom Izvršnog vijeća SAO Krajine od 4. januara 1991. godine osnovan je Sekretarijat unutrašnjih poslova SAO Krajine, a za sekretara je postavljen Milan Martić.
Sabor Republike Hrvatske je 21. februara 1991. godine usvojio "Rezoluciju o prihvaćanju postupka za razdruživanje SFRJ", kao i odluku o nevaženju zakona Jugoslavije na teritoriji Hrvatske. Nasuprot tome, Srpsko nacionalno vijeće i Izvršno vijeće SAO Krajine su 28. februara 1991. godine usvojili „Rezoluciju o razdruživanju Republike Hrvatske i SAO Krajine“, koja je predviđala da SAO Krajina ostane u sastavu Jugoslavije kao poseban politički entitet.[5] Te odluke su potvrđene 18. marta, usvajanjem izmena i dopuna u tekstu Statuta SAO Krajine, čime je SAO Krajina i formalno definisana kao poseban politički entitet u okviru Jugoslavije.[6]
Nedugo potom, bez sazivanja Skupštine SAO Krajine i bez konsultacija sa zvaničnim Beogradom, Izvršno vijeće SAO Krajine je 1. aprila donelo odluku o ujedinjenju SAO Krajine sa Republikom Srbijom.[7] U isto vrijeme raspisan je referendum o statusu SAO Krajine, koji je zakazan za 12. maj. Iako je rezultat referenduma bio potvrdan,[8] Izvršno vijeće SAO Krajine je nedugo potom odustalo od svojih planova o ujedinjenju sa Republikom Srbijom, vrativši se na raniju zamisao o transformaciji SAO Krajine u poseban politički entitet u okviru Jugoslavije.[1][2]
Vlada uredi
U Kninu je 29. maja 1991. godine donet niz odluka o transformaciji Statuta SAO Krajine u Ustavni zakon SAO Krajine i prerastanju dotadašnjeg Izvršnog vijeća u Vladu SAO Krajine, na čelu sa Milanom Babićem kao predsjednikom Vlade.[9] Potonjim usvajanjem Ustava, SAO Krajina je 19. decembra 1991. godine transformisana u Republiku Srpsku Krajinu, nakon čega je izabrana i prva Vlada RSK, sa Milanom Babićem kao predsjednikom. U periodu između 1991. i 1995. godine, uporedi sa izborima novih vlada događale su se i povremene rekonstrukcije.[1][2]
Vlade uredi
Predsjedništvo Zajednice opština Sjeverne Dalmacije i Like (1990) uredi
Zajednica opština Sjeverne Dalmacije i Like (ZOSDL) osnovana je 27. juna 1990. godine, a potom je 3. jula konstituisano i njeno privremeno Predsjedništvo Skupštine ZOSDL, kao izvršni organ. Krajem 1991. godine ZOSDL je transformisana u SAO Krajinu.
| Privremeno predsjedništvo Zajednice opština Sjeverne Dalmacije i Like (3. jul 1990 — 21. decembar 1990)[3] | |||
|---|---|---|---|
| ime i prezime | dužnost | predstavlja | slika |
| Milan Babić | predsjednik | SO Knin | 
|
| David Rastović | potpredsjednik | SO Donji Lapac | |
| Vojislav Lukić | poslanik | SO Gračac | |
| Sergej Veselinović | poslanik | SO Obrovac | |
| Zdravko Zečević | poslanik | SO Benkovac | |
Srpsko nacionalno vijeće (1990-1991) uredi
Srpsko nacionalno vijeće osnovano je 25. jula 1990. godine na velikom srpskom saboru u Srbu, a raspušteno je nakon prerastanja Izvršnog vijeća SAO Krajine u Vladu SAO Krajine (25. 7. 1990 — 29. 5. 1991).
| Srpsko nacionalno vijeće (25. 7. 1990 — 29. 5. 1991)[3] | |||
|---|---|---|---|
| ime i prezime | dužnost | predstavlja | slika |
| dr Milan Babić | predsjednik | predsjednik SO Knin |
|
| David Rastović | potpredsjednik | predsjednik SO Donji Lapac | |
| dr Jovan Rašković | poslanik | predsjednik SDS | 
|
| mr Mile Dakić | poslanik | predsjednik JSDS | |
| Jovan Opačić | poslanik | poslanik iz Knina | 
|
| dr Dušan Zelenbaba | poslanik | poslanik iz Knina | 
|
| Radoslav Tanjga | poslanik | poslanik iz Knina | |
| Ratko Ličina | poslanik | poslanik iz Gračaca | |
| Dušan Ergarac | poslanik | poslanik iz Donjeg Lapca | |
| Vojislav Lukić | poslanik | predsjednik SO Gračac | |
| Sergej Veselinović | poslanik | predsjednik SO Obrovac | |
| Zdravko Zečević | poslanik | predsjednik SO Benkovac | |
| Velibor Matijašević | poslanik | predsjednik SO Glina | |
| paroh Veljko Bosanac | poslanik | predstavnik SPC | |
| Dušan Vještica | sekretar | ||
Izvršno vijeće i Vlada SAO Krajine (1990—1991) uredi
Izvršno vijeće SAO Krajine izabrano je nakon proglašenja SAO Krajine 21. decembra 1990. godine, a kasnije je 29. maja 1991. godine preimenovano u Vladu SAO Krajine, koja je raspuštena 19. decembra 1991. godine, kada je izabrana prva Vlada RSK (21. 12. 1990 — 19. 12. 1991).
| Vlada SAO Krajine (21. 12. 1990 — 19. 12. 1991)[3] | |||
|---|---|---|---|
| ime i prezime | dužnost | stranka | slika |
| dr Milan Babić | predsjednik |
| |
| Jovan Katić | potpredsjednik | ||
| Risto Matković | potpredsjednik | ||
| Dušan Starević | potpredsjednik | ||
| Vukašin Babić | ministar elektroprivrede i energetike | ||
| Dušan Badža | ministar prosvjete | ||
| Milan Bauk | ministar za finansije | ||
| dr Vaso Ležaić | ministar zdravstva i socijalne politike | ||
| Lazar Macura | ministar informisanja | ||
| Milan Martić | ministar unutrašnjih poslova | 
| |
| Jovan Radulović | ministar spoljnih poslova | 
| |
| Veljko Stojisavljević | ministar trgovine, turizma, šumarstva i poljoprivrede | ||
| Milan Tarbuk | ministar odbrane | ||
| Petar Štikovac | ministar vjera | ||
| Dušan Vještica | ministar za urbanizam i građevinarstvo | ||
Vlada RSK (1991—1992) uredi
.svg)
Prva Vlada Republike Srpske Krajine izabrana je 19. decembra 1991. godine, a raspuštena je po izboru nove vlade 26. februara 1992. godine (19. 12. 1991 — 26. 2. 1992).
| Vlada RSK (19. 12. 1991 — 26. 2. 1992)[3] | |||
|---|---|---|---|
| ime i prezime | dužnost | stranka | slika |
| Risto Matković | prvi ministar i ministar pravosuđa | ||
| Vukašin Babić | ministar energetike | ||
| Dušan Badža | ministar prosvjete | ||
| Drago Jaramaz | ministar finansija | ||
| Savan Grabundžija | ministar za saobraćaj i veze | ||
| Mićo Jelić Grnović | ministar za kulturu | ||
| Lazar Macura | ministar informisanja | ||
| Milan Martić | ministar unutrašnjih poslova |
| |
| Veljko Popović | ministar za urbanizam i građevinarstvo | ||
| mr Borivoj Rašuo | ministar inostranih poslova | ||
| Petar Štikovac | ministar vjera | ||
| dr Vaso Ležaić | ministar za rad, zdravlje i socijalnu politiku | ||
Vlada RSK (1992—1993) uredi
Druga Vlada Republike Srpske Krajine osnovana je 26. februara 1992. a raspuštena po izboru nove vlade 28. marta 1993. (26. 2. 1992 — 28. 3. 1993).
| Vlada RSK (26. 2. 1992 — 28. 3. 1993)[3] | |||
|---|---|---|---|
| ime i prezime | dužnost | stranka | slika |
| mr Zdravko Zečević | predsjednik | ||
| dr Boško Božanić | potpredsjednik | ||
| Jovo Kablar | potpredsjednik | ||
| Stevo Bogić | potpredsjednik | ||
| Veljko Džakula | potpredsjednik (smijenjen 11. februara 1992. godine) | ||
| Dušan Sterević | potpredsjednik | ||
| Nebojša Arbutina | ministar za ekonomske odnose, industriju i razvoj | ||
| Đorđe Bjegović | ministar energetike i rudarstva | ||
| Mitar Brnović | ministar poljoprivrede, vodoprivrede i šumarstva | ||
| Dušan Ećimović | ministar informisanja | ||
| Zdravko Janković | ministar informisanja (poslije Ećimovića) | ||
| Savan Grabundžija | ministar saobraćaja i veza | ||
| Rade Gaćeša | ministar građevinarstva i urbanizma | ||
| Mladen Hadžić | ministar rada i socijalne zaštite | ||
| Milan Martić | ministar unutrašnjih poslova |
| |
| Milan Knežević | ministar prosvjete | ||
| Vojin Peurača | ministar finansija | ||
| David Rastović | ministar sporta | ||
| Dobroslav Vejzović | ministar inostranih poslova | ||
| Slobodan Jarčević | ministar inostranih poslova (poslije Vejzovića) | ||
| Sergej Veselinović | ministar za kulturu i verska pitanja | ||
| Svetozar Vinčić | ministar trgovine i turizma | ||
| dr Dušan Jović | ministar zdravlja | ||
| dr Spiro Kostić | ministar zdravlja (poslije Jovića) | ||
| Stojan Španović | ministar odbrane | ||
Vlada RSK (1993—1994) uredi
Treća Vlada Republike Srpske Krajine osnovana je 28. marta 1993. a raspuštena po izboru nove vlade 21. aprila 1994. (28. 3. 1993 — 21. 4. 1994).
| Vlada RSK (28. 3. 1993 — 21. 4. 1994)[3] | |||
|---|---|---|---|
| ime i prezime | dužnost | stranka | slika |
| Đorđe Bjegović | predsjednik | ||
| Branko Lubovac | potpredsjednik | ||
| Stojan Španović | potpredsjednik | ||
| Nebojša Arbutina | ministar za ekonomske odnose, industriju i razvoj | ||
| dr Dragica Bakić | ministar za rad i boračko invalidsku zaštitu | ||
| Miomir Crnogorac | ministar za saobraćaj i veze | ||
| Mitar Brnović | ministar poljoprivrede, vodoprivrede i šumarstva | ||
| Slobodan Jarčević | ministar inostranih poslova | ||
| Milivoj Krička | ministar energetike i rudarstva | ||
| dr Spiro Kostić | ministar zdravstva | ||
| Milan Knežević | ministar prosvjete | ||
| Radomir Kužet | ministar pravosuđa i uprave | ||
| Đorđe Lazić | ministar trgovine i turizma | ||
| Milan Martić | ministar unutrašnjih poslova |
| |
| Vojin Peurača | ministar finansija | ||
| Milena Tanjga | ministar informisanja | ||
| Dušan Rakić | ministar odbrane | 
| |
| Ljubiša Budić | ministar građevinarstva i urbanizma | ||
Vlada RSK (1994—1995) uredi
Četvrta Vlada Republike Srpske Krajine osnovana je 21. aprila 1994. a raspuštena po izboru nove vlade 27. jula 1995. (21. 4. 1994 — 27. 7. 1995).[3]
| Vlada RSK (21. 4. 1994 — 27. 7. 1995)[3] | |||
|---|---|---|---|
| ime i prezime | dužnost | stranka | slika |
| Borislav Mikelić | predsjednik | ||
| dr Milan Babić | ministar inostranih poslova |
| |
| Uroš Funduk | ministar pravosuđa i uprave | ||
| prof. dr Rade Tanjga | ministar odbrane | ||
| mr Ilija Prijić | ministar unutrašnjih poslova | ||
| Milivoj Krička | ministar energetike | ||
| Ratko Veselinović | ministar finansija | ||
| dr Branko Petrović | ministar privrede | ||
| Simo Šijan | ministar poljoprivrede | ||
| Milivoj Vojnović | ministar sporta | ||
| Milan Pađen | ministar saobraćaj i veze | ||
| Stevo Ratković | ministar prosvjete | ||
| Ljubiša Budić | ministar urbanizma i građevinarstva | ||
| dr Stevan Đurić | ministar zdravlja | ||
| Slobodan Perić | ministar za rad i socijalnu zaštitu | ||
| Mile Bosnić | ministar trgovine | ||
| mr Borivoj Rašuo | ministar informisanja | ||
| Dragutin Bolić | ministar kulture | ||
Vlada RSK (1995–1995) uredi
Peta Vlada Republike Srpske Krajine osnovana je 27. jula 1995. a raspuštena 5. avgusta 1995. (27. 7. 1995 – 5. 8. 1995). Vlada je prestala sa radom na dan 5. avgusta 1995. nakon što je Republika Hrvatska izvršila vojni napad na Republiku Srpsku Krajinu.[10]
| Vlada RSK (27. 7. 1995 – 5. 8. 1995)[3] | |||
|---|---|---|---|
| ime i prezime | dužnost | stranka | slika |
| dr Milan Babić | predsjednik |
| |
| Milivoj Vojnović | ministar inostranih poslova | ||
| Mile Bosnić | ministar trgovine | ||
| Svetozar Vinčić | ministar finansija | ||
| Slobodan Perić | ministar za rad, socijalna i boračka pitanja | ||
| Uroš Funduk | ministar za pravosuđe i upravu | ||
| Tošo Pajić | ministar unutrašnjih poslova | ||
| Drago Kovačević | ministar za informisanje | ||
| Vukašin Egić | ministar za energertiku | ||
| Ranko Bakić | ministar za industriju i razvoj | ||
| Vaskrsije Vuksanović | ministar za poljoprivredu | ||
| Đuro Podunavac | ministar za prosvjetu | ||
| dr Stevan Đurić | ministar za zdravlje | ||
| Milan Pađen | ministar za saobraćaj i veze | ||
| Milan Bogunović | ministar za građevinarstvo i urbanizam | ||
| Marko Atlagić | ministar bez portfelja | 
| |
| Milan Radmanović | ministar bez portfelja | ||
| Nikola Dobrijević | ministar bez portfelja | ||
| Ratko Gondi | ministar bez portfelja | ||
| Vojislav Stanimirović | ministar bez portfelja | 
| |
Vlada RSK u progonstvu uredi
Vlada Republike Srpske Krajine u progonstvu konstituisana je 26. februara 2005. godine u Beogradu.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ a b v g Dakić 1994.
- ^ a b v g Dakić 2002.
- ^ a b v g d đ e ž z i „Dokumenti i Ustav Republike Srpske Krajine”. Dokumenti Vlade i Skupštine Republike Srpske Krajine u progonstvu. Arhivirano iz originala 02. 10. 2013. g. Pristupljeno 20. 2. 2012.
- ^ Rupić 2007, str. 120-124.
- ^ Rupić 2007, str. 141-142.
- ^ Rupić 2007, str. 151-153.
- ^ Rupić 2007, str. 160-161.
- ^ Rupić 2007, str. 172-177.
- ^ Rupić 2007, str. 178-181.
- ^ „Republika Srpska Krajina i rat 1990-1995”. Srpska Krajina. Arhivirano iz originala 12. 12. 2012. g. Pristupljeno 20. 2. 2012.
Literatura uredi
- Barić, Nikica (2008). „Djelovanje Vlade Srpske autonomne oblasti Krajine tijekom 1991”. Časopis za suvremenu povijest. 40 (1): 65—83.
- Gulić, Milan N. (2017). „Poslednji dani Krajine: Republika Srpska Krajina između Bljeska i Oluje” (PDF). Vojno delo. 69 (2): 436—466.
- Gulić, Milan (2021). „Paralelna vlada Riste Matkovića 1992. Prilog proučavanju političkih sukoba u Republici Srpskoj Krajini” (PDF). Istorija 20. veka. 39 (1): 153—174.
- Dakić, Mile (1994). Srpska Krajina: Istorijski temelji i nastanak. Knin: Iskra.
- Dakić, Mile S. (2002). Krajina kroz vijekove: Iz istorije političkih nacionalnih vjerskih i ljudskih prava srpskog naroda u Hrvatskoj. Beograd: Vedes.
- Jarčević, Slobodan (2005). Republika Srpska Krajina: državna dokumenta. Beograd: Miroslav.
- Ličina, Ratko (2016). Republika Srpska Krajina: državna dokumenta: Hronologija događaja sa dokumentacijom. 1. Beograd: Miroslav.
- Ličina, Ratko (2016). Republika Srpska Krajina: državna dokumenta: Hronologija događaja sa dokumentacijom. 2. Beograd: Miroslav.
- Ličina, Ratko (2016). Republika Srpska Krajina: državna dokumenta: Hronologija događaja sa dokumentacijom. 3. Beograd: Miroslav.
- Ličina, Ratko (2016). Republika Srpska Krajina: državna dokumenta: Hronologija događaja sa dokumentacijom. 4. Beograd: Miroslav.
- Ličina, Ratko (2016). Republika Srpska Krajina: državna dokumenta: Hronologija događaja sa dokumentacijom. 5. Beograd: Miroslav.
- Ličina, Ratko (2016). Republika Srpska Krajina: državna dokumenta: Hronologija događaja sa dokumentacijom. 6. Beograd: Miroslav.
- Ličina, Ratko (2016). Republika Srpska Krajina: državna dokumenta: Hronologija događaja sa dokumentacijom. 7. Beograd: Miroslav.
- Ličina, Ratko (2016). Republika Srpska Krajina: državna dokumenta: Hronologija događaja sa dokumentacijom. 8. Beograd: Miroslav.
- Ličina, Ratko (2016). Republika Srpska Krajina: državna dokumenta: Hronologija događaja sa dokumentacijom. 9. Beograd: Miroslav.
- Ličina, Ratko (2016). Republika Srpska Krajina: državna dokumenta: Hronologija događaja sa dokumentacijom. 10. Beograd: Miroslav.
- Maras-Kraljević, Josipa; Sekula-Gibač, Janja, ur. (2014). Republika Hrvatska i Domovinski rat 1990.-1995. Dokumenti. 16. Zagreb: Hrvatski memorijalno-dokumentacijski centar Domovinskog rata.
- Petrović, Ilija (1994). Srpsko nacionalno vijeće Slavonije, Baranje i Zapadnog Srema. Novi Sad: Cvetnik.
- Petrović, Ilija (1996). Od vijeća do republike: Slavonija, Baranja i Zapadni Srem. Novi Sad: Cvetnik.
- Radišić, Dragan (2002). Hronologija događaja na prostoru prethodne Jugoslavije 1990-1995. Banja Luka: Glas srpski.
- Rupić, Mate, ur. (2007). Republika Hrvatska i Domovinski rat 1990.-1995. Dokumenti. 2. Zagreb: Hrvatski memorijalno-dokumentacijski centar Domovinskog rata.
- Rupić, Mate; Sekula, Janja, ur. (2010). Republika Hrvatska i Domovinski rat 1990.-1995. Dokumenti. 8. Zagreb: Hrvatski memorijalno-dokumentacijski centar Domovinskog rata.
- Štrbac, Savo (2015). Gone with the Storm: A Chronicle of Ethnic Cleansing of Serbs from Croatia. Knin, Banja Luka, Beograd: Grafid, DIC Veritas.
Spoljašnje veze uredi
- „Dokumenti i Ustav Republike Srpske Krajine”. Dokumenti Vlade i Skupštine Republike Srpske Krajine u progonstvu. Arhivirano iz originala 02. 10. 2013. g. Pristupljeno 20. 2. 2012.