Gomeljska oblast
Gomeljska oblast (blr. Го́мельская во́бласць, rus. Го́мельская о́бласть) je administrativna jedinica na jugoistoku Republike Belorusije. Administrativni centar je grad Gomelj. Osnovana je 15. januara 1938. godine.
| Gomeljska oblast | |
|---|---|
 | |
 | |
| Država |  Belorusija |
| Glavni grad | Gomelj |
| Površina | 40.400 km2 |
| Stanovništvo | 2011. |
| — broj st. | 1.435.000[1] |
| — gustina st. | 38 st./km2 |
| Zvanični veb-sajt | |
Geografija uredi
Ukupna površina oblasti je 40.400 km² što čini petinu ukupne teritorije Republike Belorusije i površinski je najveća administrativna jedinica te zemlje. Graniči se sa Brestskom oblašću na istoku, Minskom na severozapadu i Mogiljovskom oblašću na severu. Na zapadu je Brjanska oblast Rusije, dok na jugu graniči sa Ukrajinom (Kijevska, Černigovska, Žitomirska i Rivnenska oblast).
Klima je umerenokontinentalna, sa toplim letima i blagim zimama. Srednja januarska temperatura iznosi -5 do -6 °C, a julski prosek je između +18 i +19 °C. U zimskom periodu učestali su jaki južni vetrovi, a u toku leta zapadni i severozapadni. Prosečna godišnja brzina vetra iznosi oko 3 m/sek. Godišnji prosek padavina se kreće između 550 i 650 mm.
Vegetacioni period je dosta dug, i traje od 191 do 209 dana. Klima pogoduje uzgoju šećerne repe, kukuruza, vinove loze i drugih vrsta voća.
Najveće i najvažnije reke oblasti su Dnjepar, Sož, Berezina i Pripjat. Reke su plovne i koriste se za transport robe. Oblast je prepuna manjih jezera i močvara, a najveće jezero je Čirvonaje (površine akvatorije 43,6 km²). Pod šumama je oko 42% teritorije ove pokrajine.
Gomeljski region ima veoma povoljne uslove za razvoj svih oblasti ljudske delatnosti. Ravničarski karakter, plodno zemljište, plovnost reka i prirodna bogatstva su doprineli intenzivnom razvoju ovog kraja od najranijih vremena.
Istorija uredi
Gomeljska oblast uspostavljena je 15. januara 1938. na osnovu zakona tadašnjeg Sovjetskog Saveza o administrativnom i teritorijalnom uređenju zemlje.
Administrativna podela uredi
Gomeljska oblast administrativno je podeljena na 21 rejon (blr. раён; rus. район) i jedan grad oblasne subordinacije. U oblasti postoji 18 naselja sa statusom grada i 17 naselja sa administrativnim statusom varošice (rus. городской посёлок) i 2.636 seoskih naselja. Administrativni centar oblasti je grad Gomelj.
| Rejon | Osnovan | Administrativni centar |
Površina km²[2] |
Stanovnika popis 2009.[3] |
|---|---|---|---|---|
| Braginski rejon | 1. septembar 1924. | Bragin | 1.960,46 | 14.211 |
 Buda-Kašaljovski rejon
|
17. jul 1924. | Buda Kašaljova | 1.594,90 | 35.738 |
 Vetkovski rejon
|
8. januar 1926. | Vjetka | 1.558,62 | 18.766 |
 Gomeljski rejon
|
27. jul 1937. | Gomelj | 1.955,79 | 69.930 |
 Dobruški rejon
|
8. decembar 1926. | Dobruš | 1.452,72 | 40.632 |
 Žitkavički rejon
|
17. jul 1924. | Žitkaviči | 2.916,27 | 40.838 |
 Žlobinski rejon
|
17. jul 1924. | Žlobin | 2.110,77 | 104.871 |
 Kalinkavički rejon
|
17. jul 1924. | Kalinkaviči | 2.756,24 | 64.055 |
 Jeljski rejon
|
17. jul 1924. | Jeljsk | 1.365,68 | 17.839 |
 Karmjanski rejon
|
17. jul 1924. | Karma | 949,15 | 15.456 |
 Leljčički rejon
|
17. jul 1924. | Leljčici | 3.221,3 | 27.722 |
 Lojevski rejon
|
1. avgust 1966. | Lojev | 1.045,53 | 14.346 |
 Mazirski rejon
|
17. jul 1924. | Mazir | 1.603,47 | 128.817 |
 Narovljanski rejon
|
17. jul 1924. | Narovlja | 1.588,82 | 11.371 |
| Oktobarski rejon | 28. jun 1939. | Akcjabrski | 1.381,19 | 15.989 |
 Petrikavski rejon
|
17. jul 1924. | Petrikav | 2.835,18 | 33.960 |
 Rečički rejon
|
8. decembar 1926. | Rečica | 2.713,95 | 104.781 |
 Ragačovski rejon
|
17. jul 1924. | Ragačov | 2.066,99 | 60.933 |
 Svetlagorski rejon
|
17. jula 1924. | Svetlagorsk | 1.899,91 | 90.125 |
 Hojnički rejon
|
18. decembar 1926. | Hojniki | 2.027,74 | 22.412 |
 Čačerski rejon
|
8. decembar 1926. | Čačersk | 1.229,88 | 15.790 |
Demografija uredi
Prema procenama za 2011. godinu, u oblasti živi oko 1.435.000 stanovnika.[1] Od tog broja oko 30% živi u seoskim područjima.
Nacionalni sastav stanovništva po popisima bio je sledeći:
| Narod | Popis 1926. | Popis 1939.[4] | Popis 1959. | Popis 1970. | Popis 1979. | Popis 1989. | Popis 1999.[5] | Popis 2009.[6] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Belorusi | 734.556 | 1.183.706 | 1.294.046 | 1.318.546 | 1.338.097 | 1.301.346 | 1.271.019 | |
| Rusi | 71.273 | 89.664 | 137.410 | 169.288 | 210.419 | 169.263 | 111.085 | |
| Ukrajinci | 24.539 | 33.289 | 46.483 | 53.851 | 68.600 | 50.587 | 30.920 | |
| Romi | 979 | ... | 2.199 | 2.676 | 3.602 | 3.258 | 2.501 | |
| Jevreji | 67.578 | 45.004 | 42.312 | 38.433 | 31.770 | 5.896 | 2.341 | |
| Poljaci | 4.369 | 7.119 | 4.841 | 4.731 | 4.556 | 3.572 | 1.958 | |
| Jermeni | 286 | ... | 316 | 317 | 658 | 1.625 | 915 | |
| Moldavci | 96 | ... | 266 | 381 | 801 | 990 | 798 | |
| Tatari | 866 | 379 | 924 | 918 | 1.355 | 1.136 | 776 | |
| Azeri | 98 | ... | 314 | 709 | 715 | 960 | 653 | |
| Nemci | 411 | ... | 577 | 629 | 754 | 887 | 442 | |
| Turkmeni | 39 | 395 | ||||||
| Gruzini | 258 | ... | 140 | 204 | 452 | 417 | 295 | |
| Uzbeci | 129 | ... | 268 | 470 | 459 | 273 | 273 | |
| Litvanci | 356 | ... | 427 | 402 | 707 | 411 | 271 | |
| Kazasi | 240 | ... | 168 | 197 | 434 | 223 | 196 | |
| Čuvaši | 243 | ... | 301 | 377 | 547 | 323 | 167 | |
| Arapi | ... | 138 | ||||||
| Ukupno | 908.449 | 1.364.303 | 1.533.304 | 1.594.773 | 1.667.795 | 1.545.083 | 1.440.718 |
| Naselja Gomeljske oblasti sa više od 7.000 stanovnika, po popisu 2009. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Privreda uredi
Glavni energent Gomeljske oblasti je treset, i postoji preko 1.500 nalazišta ovog goriva širom oblasti. U blizini grada Rečice su 1964. otkrivena prva ležišta nafte koja se danas prerađuje u rafineriji u Maziru. Ležišta kamenog uglja su u jugoistočnom delu Pripjatske nizije, dok se u Žitkavičkom rejonu nalaze bogata ležišta uljnih škriljaca.
Zalihe kamene soli procenjene su na preko 22 milijarde tona.
Gomeljska oblast odlikuje se visokim stepenom industrijalizacije, a razvijene su gotovo sve grane industrije. Tu se proizvodi gotovo celokupna beloruska produkcija nafte i gasa, industrijskog čelika, stakla itd.
U poljoprivredi najrazvijenije su mlečno i mesno stočarstvo i uzgoj krompira, povrća i lana. Obradivo je nešto više od 50% svih površina, i od tog broja 12% zasejanih površina je pod krompirom, povrće i inustrijsko bilje čine 4,2%, krmno bilje 34%.
Saobraćaj uredi
Najvažniji železnički pravci koji prolaze preko rejona su E 95 Odesa—Kijev—Sankt Peterburg, Bahmač—Vilnjus, M10 Brjansk—Brest.
Najvažniji drumski pravci su autoputevi E 95 Sankt Peterburg—Kijev—Odesa, Brjansk—Kobrin, M5 Gomelj—Minsk, Gomelj—Mazir.
U blizini Gomelja nalazi se međunarodni aerodrom.
Preko teritorije rejona prelazi i međunarodni naftovod i gasovod „Družba“.
Administrativna karta rejona uredi
Reference uredi
- ^ a b O demografičeskoй situacii za яnvarь-dekabrь 2010 g.(ras.) Nacыяnalьnы statыstыčnы kamіtэt Rэspublіkі Belarusь, 26 studzenя 2010
- ^ «Gosudarstvennый zemelьnый kadastr Respubliki Belarusь» Arhivirano na sajtu Wayback Machine (25. avgust 2011) (po sostoяniю na 1 яnvarя 2011 g.)
- ^ «O demografičeskoй situacii za яnvarь-aprelь 2011 g.» (po sostoяniю na 1 maя 2011 g.)
- ^ Demoskop Weekly — Priloženie. Spravočnik statističeskih pokazateleй
- ^ Untitled Document Arhivirano na sajtu Wayback Machine (13. avgust 2014), Pristupljeno 31. 3. 2013.
- ^ https://web.archive.org/web/20100918152111/http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/vihod_tables/5.8-5.pdf
Spoljašnje veze uredi
- Službena stranica Gomeljske oblasti
- Gomelьskaя oblastь, goroda i derevni. Foto dostoprimečatelьnosteй Gomeljska oblast u reči i slici
- Arhitektura Gomeljske oblasti
- Gradovi Gomeljske oblasti
- Geografski položaj Gomeljske oblasti
- Sve o Gomeljskoj oblast na jednom mestu
- Ekonomija oblasti
- Karte i planovi gradova