Gornje Brijanje
Gornje Brijanje je seosko naselje u Srbiji u opštini Bojnik u Jablaničkom okrugu. Prema popisu iz 2022. bilo je 317 stanovnika.
Gornje Brijanje | |
|---|---|
.png) Crkva Svetog Save u Gornjem Brijanju | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Jablanički |
| Opština | Bojnik |
| Stanovništvo | |
| — 2022. | 317 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 05′ 28″ S; 21° 47′ 31″ I / 43.091166° S; 21.792° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 232 m |
.svg)  Gornje Brijanje Gornje Brijanje na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 16206 |
| Pozivni broj | 016 |
| Registarska oznaka | LE |
Ovde se nalazi Crkva Svetog Save u Gornjem Brijanju.
Istorija sela i crkve
urediU Gornjem Brijanju na lokalitetu "Cunga" nađeni su ostaci Vinčansko-pločničke kulture kremenih oruđa i ploča. [1]
Iz antičkog perioda (Grčka i Rimska civilizacija) potiče nedovoljno istraženo i zapušteno arheološko nalazište u Gornjem Brijanju, tzv. "Gornjebrijansko kale", koja predstavlja rimsku tvrđavu podignutu verovatno u III v.n.e. [1]
Crkva Svetog Save u Gornjem Brijanju podignuta je i osvećen neposredno po oslobođenju južnih krajeva Srbije 1897. godine. U sastavu je Gornjebrijanjske parohije, Jablaničkog namesništva i Niške eparhije Srpske pravoslavne crkve. Posvećena je Svetom Savi, čiju slavu i slavi.[2]
U periodu vladavine Osmanlija u Gornjem Brijanju je živelo nekoliko srpskih porodica, koje nisu imale svoju crkvu, a ih je opsluživao paroh iz crkve u Pečenjevcu, sve do oslobođenja 1878 godine. Posle oslobođenja od Osmanlija, ovo mesto naselili su Srbi iz raznih krajeva Srbije.Pretežno su došli iz okoline Vlasotinca, odnosno Crne Trave, Grdeličke klisure i Vranjske kotline.[3]
Na inicijativu parohijanja crkva je podignut i osvećen neposredno po oslobođenju južnih krajeva Srbije 1897. godine, na parceli (delu njive i placa) koju je crkvi darivao Toma Cakić iz Gornjeg Brijanja. Pre podizanja Crkve, 1880. godine formirana je parohija koja je obuhvatala sela Gornje Brijanje, Donje Brijanje, Međa, Kosančić, Stubla, Gornji Drenovac, Donji Drenovac i Obilić. Za prvog paroha postavljen je jerej Stevan Popović, rodom iz okoline Vranja, koji je došavši na novooformljenu parohiju pokrenuo inicijatiju za izgradnju Crkve.[4]
Tokom Drugog svetskog rata crkva i njena parohija ostala je upražnjena do 1945. godine, kada za paroha dolazi Ćirilo Đeštaković, koji ovde služboivao do 1960. godine.[4]
- Obnova crkve
Crkva je prvi put obnovljena povodom stogodišnjice od njene izgradnje 1997. godine, kada je formiran odbor za obnovu Crkve. Na Crkvi je je te godine promenjena fasada i renoviran je krov.[4]
Crkva je kompletno renovirana 2008. godine. Drvene stepenice do zvonika zamenjene su betonskim, unutrašnjost Crkve je preuređena, a pod je obložen pločicama. Urađena je spoljašna fasada, ugrađeni su prozori i vrata na ulaznom holu u Crkvu.[4]
Demografija
urediU naselju Gornje Brijanje, prema popisu iz 2002. godine, živelo je 432 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 48,7 godina (46,2 kod muškaraca i 51,0 kod žena). U naselju ima 182 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,80.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2022. godine).
 |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Galerija
urediVidi još
urediReference
uredi- ^ a b „Istorijski podaci | OPŠTINA BOJNIK” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-09-20.
- ^ Miša Rakocija Manastiri i crkve Južne i istočne Srbije, Zavod za zaštitu spomenika kulture Niš, Studije i monografije, Niš, 2013.
- ^ „LETOPIS CRKVE GORNJE BRIJANJSKE” (PDF). CRKVA GORNJE BRIJANJSKA. Pristupljeno 1. 7. 2018.
- ^ a b v g „Gornjebrijanjska parohija. Hramovi u parohiji”. www.eparhijaniska.rs. Pristupljeno 2024-09-20.
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
