Grad Trebinje
Grad Trebinje je grad u jugoistočnoj Hercegovini, u Republici Srpskoj, BiH. Sjedište grada nalazi se u naseljenom mjestu Trebinje. Prema podacima Agencije za statistiku Bosne i Hercegovine na popisu stanovništva 2013. godine, u Gradu je popisano 29.198 lica.[1]
| Grad Trebinje | |||
|---|---|---|---|
.jpg) Panorama Trebinja
| |||
| |||
| Osnovni podaci | |||
| Sjedište | Trebinje | ||
| Stanovništvo | |||
| Stanovništvo |  29.198 (2013.)
| ||
| Geografske karakteristike | |||
| Površina | 889,6 km2 | ||
|
| |||
| Ostali podaci | |||
| Gradonačelnik | Mirko Ćurić (SNSD) | ||
| Poštanski broj | 89101 | ||
| Pozivni broj | 59 | ||
Bivša opština Trebinje je dobila status Grada 18. 7. 2012. odlukom Narodne skupštine Republike Srpske kada je usvojen „Zakon o Gradu Trebinje“, odnosno „Zakon o lokalnoj samoupravi Republike Srpske“.[2] Zakon o Gradu Trebinje zvanično je stupio na snagu 26. 7. 2012. godine kada je objavljen u Službenom glasniku Republike Srpske (Službeni glasnik Republike Srpske 70/2012).[3] Ovim zakonom grad Trebinje, postao je pravni naslednik opštine, a područje grada obuhvata sva naseljena mjesta koja su ranije činila područje opštine Trebinje.[4]
Geografija uredi
Nalazi se na samom jugu Hercegovine. Smješteno je ispod planine Leotar, na obodu Trebinjskog polja. Kroz grad protiče rijeka Trebišnjica. Od mora je udaljeno oko 27 km putem do Dubrovnika, ili oko 38 km putem do Herceg Novog. Za Trebinje se kaže da je grad sunca i platana, a jedan je od najljepših srpskih gradova. Ekonomski je i kulturni centar regije Istočne Hercegovine. Trebinje se nalazi na 42° 42‘ 32“ sjeverne geografske širine, a na 18° 19‘ 18“ istočne geografske dužine i na 275 m nadmorske visine. Od Jadranskog mora je udaljeno oko 19 km. Drumovima je spojen sa Dubrovnikom (27 km), Ljubinjem (55 km), Mostarom (110 km), Bilećom (30 km), te Nikšićem (70 km) i Herceg Novim (38 km).
Reljef uredi
Reljefom dominiraju planina Leotar, rijeka Trebišnjica, te kraška polja Trebinjsko i Popovo. Trebinje je okruženo je brdima i planinama: Ilijino brdo, Obodine, Vlaštica, Leotar (sa 1228 m, najviši vrh u okolini), Kravice, Petrina, Golo brdo, Strać, Hum i Vesac.
Među poljima gornje Hercegovine najveće je i najpoznatije Trebinjsko i Popovo polje. Uvale Trebinjskog i Popova polja su po svojem tektonskom postanku jedna cjelina, ali na okolnim brdima i na njoj nije jednak rad erozije i denudacije. Ta razlika je očigledna. Pored toga dva polja su razdvojena Trebinjskom šumom.
Zapadno od grada prostire se Trebinjsko polje. Polje se pruža od istoka prema zapadu, u pravcu toka Trebišnjice i zauzima površinu od 18 km². Polje je pokriveno vrlo plodnim aluvijalnim zemljištem pa se zbog bujne vegetacije naziva i Vrtom Hercegovine. Čuven je trebinjski, naročito šumski, duvan iz ovog polja.
Odmah do Trebinjskog je smješteno Popovo polje. Ima usjeva koji na ovom polju daju i dva roda godišnje pa se ono naziva i hercegovačkim Misirom, po poređenju sa dolinom Nila, odnosno Egiptom ili Misirom.
Klima uredi
Klima u Trebinju je mediteranska (sredozemna) sa kratkim blagim zimama i dugim žarkim ljetima. Jeseni su mnogo toplije od proljeća, a snijeg je veoma rijetka pojava. Trebinje je danas najtopliji grad u Republici Srpskoj, odnosno Bosni i Hercegovini (uz Mostar i Neum). Prosječna godišnja temperatura vazduha u gradu je 16.6 °C (1981—2012), prosječna januarska temperatura je 8,3 °C, a dok je julska 26,5 °C. Ljeti se temperature često penju iznad 35 °C, a zimi se se ponekad spuste i ispod 0 °C. Najviša zabilježena temperatura iznosila je 42.5 °C, 22. jula 2007. A najniža zabilježena temperatura iznosila je -9 °C, 9. januara 2017. Godišnje padne prosječno 1624 mm padavina. Dana 08. 08. 2012. tačno u ponoć, u Trebinju je izmjerena temperatura od 32,2 °C, a prema podacima RHMZ RS to je jedna od najviših ponoćnih temperatura ikada zabilježenih na prostorima BIH. Grad ima oko 260 sunčanih dana u godini. Trebinje spada u najsunčanije gradove na Balkanu. Snijeg u Trebinju je prava rijetkost, a i kada padne zadrži se po nekoliko časova. Karakteristični vjetrovi u Trebinju su bura i jugo. Bura duva sa sjeveroistoka, donosi hladno i vedro vrijeme. Dok jugo duva iz pravca jugoistoka, donosi toplo i kišovito vrijeme. Jugo duva obično u zimskom periodu. Klima je pogodna za uzgoj velikog broja palmi i južnog voća (smokva, nar, mandarina, limun, narandža, grejpfrut, maslina, vinova loza).
| Klima Trebinja | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mjesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Apsolutni maksimum, °C (°F) | 22,5 (72,5) |
23,0 (73,4) |
26,5 (79,7) |
32,5 (90,5) |
36,0 (96,8) |
41,5 (106,7) |
42,5 (108,5) |
42,0 (107,6) |
40,5 (104,9) |
35,0 (95) |
26,0 (78,8) |
23,0 (73,4) |
42,5 (108,5) |
| Prosjek, °C (°F) | 8,3 (46,9) |
8,5 (47,3) |
11,4 (52,5) |
14,9 (58,8) |
18,7 (65,7) |
22,5 (72,5) |
26,5 (79,7) |
26,5 (79,7) |
22,0 (71,6) |
17,3 (63,1) |
13,5 (56,3) |
9,5 (49,1) |
16,6 (61,9) |
| Apsolutni minimum, °C (°F) | −9,0 (15,8) |
−7,5 (18,5) |
−2,5 (27,5) |
2,5 (36,5) |
9,5 (49,1) |
10,5 (50,9) |
14,5 (58,1) |
14,5 (58,1) |
10,0 (50) |
4,5 (40,1) |
−1,5 (29,3) |
−6 (21) |
−9 (16) |
| [traži se izvor] | |||||||||||||
Političko uređenje uredi
Opštinska administracija uredi
Gradonačelnik grada predstavlja i zastupa grad i vrši izvršnu funkciju u Trebinju. Izbor gradonačelnika se vrši u skladu sa izbornim Zakonom Republike Srpske i izbornim Zakonom BiH. Gradsku administraciju, pored gradonačelnika, čini i skupština grada. Institucionalni centar grada Trebinja je naselje Trebinje, gdje su smješteni svi gradski organi.
Gradonačelnik Grada Trebinja je Mirko Ćurić ispred Saveza nezavisnih socijaldemokrata, koji je na tu funkciju stupio nakon lokalnih izbora u Bosni i Hercegovini 2020. godine. Sastav skupštine opštine Oštra Luka je prikazan u tabeli.[5]
Naseljena mjesta uredi
Područje grada Trebinja čine naseljena mjesta: Aranđelovo, Arbanaška, Arslanagića Most, Baonine, Begović Kula, Bijelač, Bijograd, Bioci, Bihovo, Bogojević Selo, Bodiroge, Borilovići, Brani Do, Brova, Budoši, Bugovina, Veličani, Velja Gora, Vladušići, Vlasače, Vlaška, Volujac, Vrpolje Zagora, Vrpolje Ljubomir, Vučija, Glavinići, Gojšina, Gola Glavica, Gomiljani, Gornja Kočela, Gornje Vrbno, Gornje Grančarevo, Gornje Čičevo, Gornji Orahovac, Grab, Grbeši, Grbići, Grkavci, Grmljani, Desin Selo, Diklići, Do, Dobromani, Dodanovići, Dolovi, Domaševo, Donja Kočela, Donje Vrbno, Donje Grančarevo, Donje Čičevo, Donji Orahovac, Dračevo, Dražin Do, Drijenjani, Dubljani, Dubočani, Duži, Đedići, Žakovo, Ždrijelovići, Željevo, Župa, Zagora, Zgonjevo, Jazina, Janjač, Jasen, Jasenica Lug, Jušići, Klikovići, Klobuk, Kovačina, Konjsko, Korlati, Kotezi, Kraj, Krajkovići, Kremeni Do, Krnjevići, Kučići, Kunja Glavica, Lapja, Lastva, Lokvice, Lomači, Lug, Lušnica, Ljekova, Ljubovo, Marić Međine, Mesari, Mionići, Morče, Mosko, Mrkonjići, Mrnjići, Necvijeće, Nikontovići, Ograde, Orašje Zubci, Orašje Popovo, Orašje Površ, Parojska Njiva, Petrovići, Pijavice, Podvori, Podosoje, Podstrašivica, Podštirovnik, Poljice Popovo, Poljice Čičevo, Prhinje, Pridvorci, Rapti Bobani, Rapti Zupci, Rasovac, Sedlari, Skočigrm, Slivnica Površ, Staro Slano, Strujići, Taleža, Todorići, Trebijovi, Trebinje, Tuli, Tulje, Turani, Turica, Turmenti, Tvrdoš, Ubla, Uvjeća, Ugarci, Ukšići, Hum, Cerovac, Cicina, Čvarići, Šarani i Šćenica Ljubomir.
Na prostoru grada postoji 18 mjesnih zajednica:
Veličani, Gornje Police, Gorica, Donje Police, Zasad, Zubci, Lastva, Ložiona, Ljubomir, Mosko, Petrovo Polje, Pridvorci, Podbrđe, Poljice Popovo, Tini, Hrupjela, Centar, Šuma i Površ.
Naseljena mjesta 1991. uredi
Područje bivše opštine Trebinje su do raspada Jugoslavije činila naseljena mjesta (ukupno 178):
Aranđelovo, Arbanaška, Arslanagića Most, Baljivac, Baonine, Begović Kula, Belenići, Bihovo, Bijelač, Bijograd, Bioci, Bobovišta, Bodiroge, Bogojević Selo, Borilovići Brani Do, Brova, Budoši, Bugovina, Cerovac, Cicina, Cicrina, Čavaš, Čopice, Čvaljina, Čvarići, Desin Selo, Diklići, Do, Dobromani, Dodanovići, Dolovi, Domaševo, Donja Kočela, Donje Čičevo, Donje Grančarevo, Donje Vrbno, Donji Orahovac, Dračevo, Dražin Do, Drijenjani, Dubljani, Dubočani, Duži, Dvrsnica, Đedići, Glavinići, Glavska, Gojšina, Gola Glavica, Golubinac, Gomiljani, Gornja Kočela, Gornje Čičevo, Gornje Grančarevo, Gornje Vrbno, Gornji Orahovac, Gorogaše, Grab, Grbeši, Grbići, Grebci, Grkavci, Grmljani, Hum, Ivanica, Janjač, Jasen, Jasenica — Lug, Jazina, Jušići, Kalađurđevići, Kijev Do, Klikovići, Klobuk, Konjsko, Korlati, Kotezi, Kovačina, Kraj, Krajkovići, Kremeni Do, Krnjevići, Kučići, Kunja Glavica, Kutina, Lapja, Lastva, Lokvice, Lomači, Lug, Lušnica, Ljekova, Ljubovo, Marić Međine, Mesari, Mionići, Morče, Mosko, Mrkonjići, Mrnjići, Necvijeće, Nenovići, Nevada, Nikontovići, Ograde, Orah, Orahov Do, Orašje Popovo, Orašje Površ, Orašje Zubci, Parojska Njiva, Petrovići, Pijavice, Podosoje, Podstrašivica, Podštirovnik, Podvori, Poljice Čičevo, Poljice Popovo, Prhinje, Pridvorci, Prosjek, Rapti Bobani, Rapti Zupci, Rasovac, Ravno, Rupni Do, Sedlari, Skočigrm, Slavogostići, Slivnica Bobani, Slivnica Površ, Sparožići, Staro Slano, Strujići, Šarani, Šćenica Bobani, Šćenica Ljubomir, Taleža, Todorići, Trebijovi, Trebimlja, Trebinje, Trnčina, Tuli, Tulje, Turani, Turica, Turmenti, Tvrdoš, Ubla, Ugarci, Ukšići, Uskoplje, Uvjeća, Veličani, Velja Gora, Velja Međa, Vladušići, Vlaka, Vlasače, Vlaška, Volujac, Vrpolje Ljubomir, Vrpolje Zagora, Vučija, Vukovići, Začula, Zagora, Zagradinje, Zaplanik, Zavala, Zgonjevo, Žakovo, Ždrijelovići, Željevo, Župa.
Poslije potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma, najveći dio bivše opštine Trebinje, sa gradom Trebinjem, ostao je u sastavu Republike Srpske. U sastav Federacije BiH ušla su sljedeća naseljena mjesta: Baljivac, Belenići, Bobovišta, Cicrina, Čavaš, Čopice, Čvaljina, Dvrsnica, Glavska, Golubinac, Gorogaše, Grebci, Ivanica, Kalađurđevići, Kijev Do, Kutina, Nenovići, Nevada, Orah, Orahov Do, Podosoje, Prosjek, Ravno, Rupni Do, Slavogostići, Slivnica Bobani, Slivnica Površ, Sparožići, Šćenica Bobani, Trebimlja, Trnčina, Uskoplje, Velja Međa, Vlaka, Vukovići, Začula, Zagradinje i Zaplanik, Zavala, te dijelovi naseljenih mjesta: Baonine, Orašje Popovo i Rapti Bobani. Od ovog područja formirana je opština Ravno.
Stanovništvo uredi
| Sastav stanovništva – grad Trebinje | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[6] | 1991. | 1981.[7] | 1971.[8] | ||||
| Ukupno | 29 198 (100,0%) | 30 966 (100,0%) | 30 372 (100,0%) | 29 024 (100,0%) | |||
| Srbi | 27 287 (93,46%) | 21 349 (68,94%) | 18 123 (59,67%) | 19 362 (66,71%) | |||
| Bošnjaci | 995 (3,408%) | 5 571 (17,99%)1 | 4 405 (14,50%)1 | 4 846 (16,70%)1 | |||
| Hrvati | 295 (1,010%) | 1 246 (4,024%) | 2 309 (7,602%) | 3 350 (11,54%) | |||
| Crnogorci | 217 (0,743%) | – | 865 (2,848%) | 776 (2,674%) | |||
| Neizjašnjeni | 191 (0,654%) | – | – | – | |||
| Ostali | 84 (0,288%) | 1 158 (3,740%) | 199 (0,655%) | 157 (0,541%) | |||
| Jugosloveni | 33 (0,113%) | 1 642 (5,303%) | 4 280 (14,09%) | 424 (1,461%) | |||
| Nepoznato | 21 (0,072%) | – | – | – | |||
| Pravoslavci | 20 (0,068%) | – | – | – | |||
| Muslimani | 17 (0,058%) | – | – | – | |||
| Makedonci | 14 (0,048%) | – | 36 (0,119%) | 18 (0,062%) | |||
| Romi | 13 (0,045%) | – | 14 (0,046%) | – | |||
| Slovenci | 6 (0,021%) | – | 22 (0,072%) | 32 (0,110%) | |||
| Ukrajinci | 4 (0,014%) | – | – | – | |||
| Bosanci | 1 (0,003%) | – | – | – | |||
| Albanci | – | – | 119 (0,392%) | 59 (0,203%) | |||
- 1 Na popisima od 1971. do 1991. Bošnjaci su popisivani uglavnom kao Muslimani.
Znamenite ličnosti uredi
- Sveti Vasilije Ostroški, srpski svetac
- Jovan Dučić, srpski diplomata, književnik i istoričar
- Nebojša Glogovac, srpski glumac
- Luka Ćelović, trgovac i dobrotvor
- Nataša Ninković, srpska glumica
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Popis stanovništva u BiH 2013.” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 24. 12. 2017. g. Pristupljeno 21. 08. 2016.
- ^ „Narodna skupština Republike Srpske: Okončano proljećno zasjedanje Narodne skupštine Republike Srpske, 18. 7. 2012.”. Arhivirano iz originala 7. 8. 2012. g. Pristupljeno 5. 8. 2012.
- ^ Službeni glasnik Republike Srpske: Službeni glasnik Republike Srpske broj 70, 26. 7. 2012.[mrtva veza]
- ^ Narodna skupština RS: „Zakon o Gradu Trebinje“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. јануар 2013), Приступљено 9. 3. 2013.
- ^ „Требиње”. избори.ба. Приступљено 24. 6. 2021.
- ^ Greška kod citiranja: Nevažeća oznaka
<ref>; nema teksta za reference pod imenompopis2013. - ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981.” (PDF). stat.gov.rs. Приступљено 28. 10. 2015.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971.” (PDF). stat.gov.rs. Приступљено 28. 10. 2015.
Спољашње везе uredi
- Званична страница града Требиња (језик: српски)
- Туристичка организација града Требиња Архивирано на сајту Wayback Machine (24. avgust 2020) (jezik: srpski)
- Portal „Trebinje Live”
- Portal Trebinje 24 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (29. jun 2021) (jezik: srpski)
