Gubernator

Gubernator je administrativni lider i šef države ili političkog regiona, rangiran ispod šefa države i u nekim slučajevima, kao što su generalni guverneri, kao šef zvaničnog predstavnika države. U zavisnosti od vrste političkog regiona ili politike, guverner može biti imenovan ili izabran, a ovlašćenja guvernera mogu značajno da variraju, u zavisnosti od javnih zakona koji važe na lokalnom nivou. Pridev koji se odnosi na guvernera je gubernatorski, od latinskog korena gubernare.^[1] Gubernator (rus. Губернатор) je bio neposredni načelnik gubernije u Ruskoj Imperiji.

Rusija i bivši Sovjetski Savez uredi

Neke od administrativniһ jedinica Rusije predvode guverneri, dok druge predvode predsednici ili šefovi administracija. Od 1991. do 2005. birani su narodnim glasanjem, a od 2005. do 2012. imenovao iһ je savezni predsednik, a potvrđivao ih je pokrajinski parlament. Nakon debate, koju je sprovela Državna duma u aprilu 2012. godine, očekivalo se da će neposredni izbori guvernera biti obnovljeni.^[2]

Ruska Imperija uredi

Gubernator je bio neposredni načelnik gubernije (ili oblasti), prvi čuvar neprikosnovenosti prava vrhovne vlasti i izvršilac zakona, statuta, najviših naredbi, ukaza Praviteljstvujuščeg senata i prepiski načelstava.

U lučkim gradovima (Nikolajevu i Kronštadtu), kozačkim oblastima i pograničnim gubernijama postojala je dužnost vojnog gubernatora.

Ruska Federacija uredi

Gubernator je najviši funkcioner subjekta Ruske Federacije (kraja, oblasti, autonomnog okruga) koji se nalazi na čelu izvršne vlasti. Od 1995. do 2005. godine gubernatora su birali žitelji subjekata Ruske Federacije, a od 2005. godine postavlja ga zakonodavni (predstavnički) organ subjekta Ruske Federacije na prijedlog predsjednika Ruske Federacije.

U nacionalnim republikama Ruske Federacije, dužnostima gubernatora odgovaraju predsjednici (npr. Tatarstana) i šefovi republika (npr. Mordovija). U posebnim regionima takođe se koristi titula »šef administracije oblasti« (npr. Volgogradska oblast).

Današnje azijske zemlje uredi

Kina uredi

U Narodnoj Republici Kini, titula guvernera () se odnosi na najviši rang izvršne vlasti u pokrajinskoj vladi. Guverner se obično nalazi na drugom mestu u hijerarhiji vlasti u provinciji, ispod sekretara pokrajinskog komiteta Komunističke partije Kine (KPK) (), koji služi kao najviši partijski zvaničnik u pokrajini. Guvernere biraju pokrajinski kongresi, a odobrava ih šef pokrajinske partije.^[3]^[4]^[5] Svi guverneri nisu lokalni stanovnici u provincijama kojima upravljaju.^[6]

Naziv se takođe može koristiti kada se odnosi na guvernera okruga (县长).

Indija uredi

U Indiji, svaka država ima ceremonijalnog guvernera kojeg imenuje predsednik Indije.^[7] Ovi guverneri se razlikuju od guvernera koji su kontrolisali delove Indijskog carstva pod britanskom kontrolom (za razliku od kneževskih država) pre 1947.

Guverner je šef države u Indiji. Generalno, guverner se imenuje za svaku državu, ali nakon 7. ustavnog amandmana, 1956, jedan guverner može biti imenovan za više od jedne države.^[8]

Malezija uredi

U Maleziji, svaka od četiri nemonarhijske države (Penang, Malaka, Sabah i Saravak) ima svečanog guvernera po imenu Jang di-Pertua Negeri, koga je Jang di-Pertuan Agong, savezni kralj Malezije, imenovao na obnovljivi četvorogodišnji mandat, po savetu premijera nakon konsultacija sa državnim vladama.^[9] Svaka od ovih država ima posebnog šefa vlade koji se zove Ketua Menteri ili glavni ministar. Četiri Jang di Pertua Negeri su članovi Konferencije vladara; međutim, oni ne mogu učestvovati u izboru Jang di-Pertuan Agonga, diskusijama u vezi sa privilegijama malajskih vladara i pitanjima koja se tiču poštovanja islama.

Japan uredi

U Japanu,^[10] titula guvernera (知事, chiji) se odnosi na najviši rang izvršne vlasti u vladi prefekture.^[11] Guverner se bira neposrednim glasanjem naroda i imao je fiksni mandat od četiri godine. Ne postoji ograničenje u pogledu broja mandata koje osoba može obavljati kao guverner. Guverner ima značajnu moć unutar prefekture, uključujući mogućnost veta na uredbe koje je donela skupština prefekture, kao i kontrolu budžeta prefekture i ovlašćenje da raspusti skupštinu prefekture. Guverner može biti podvrgnut referendumu o opozivu. Ukupno od jednog do četiri viceguvernera imenuje guverner uz saglasnost skupštine. U slučaju guvernerove smrti, invaliditeta ili ostavke, viceguverner bi bio guverner ili vršilac dužnosti guvernera.

Vidi još uredi

Reference uredi

^ „Penguin Random House”. PenguinRandomhouse.com. Arhivirano iz originala 2006-08-27. g. Pristupljeno 2009-03-13.
^ „Gubernatorial elections to return to Russia this autumn”. Pravda.ru. Pristupljeno 25. 4. 2012. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
^ „Liu Weiping elected governor of Gansu province”. Chinadaily.com.cn. 2011-01-18. Arhivirano iz originala 2013-06-06. g. Pristupljeno 2012-07-17.
^ „Zhou Qiang re-elected governor of Hunan Province”. Chinadaily.com.cn. 2008-01-24. Arhivirano iz originala 2013-06-06. g. Pristupljeno 2012-07-17.
^ „Local Government in Asia and the Pacific – China”. Unescap.org. 1997-07-01. Arhivirano iz originala 2012-06-28. g. Pristupljeno 2012-07-17.
^ Zhiyue Bo (2007). China's elite politics: political transition and power balancing. Series on contemporary China. World Scientific. str. 385. ISBN 9789812700414.
^ Constitution of India, Article 155 (PDF) — preko legislative.gov.in.
^ „Role of the Governor – As a Chancellor of the Universities”. Raj Bhavan, Gujarat. Arhivirano iz originala 17. 4. 2018. g. Pristupljeno 17. 4. 2018. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
^ „Appointment Of Persons To Important Posts”. Malaysian Monarchy. Arhivirano iz originala 2012-04-02. g. Pristupljeno 2011-04-13.
^ „地方自治法”. Arhivirano iz originala 2018-02-09. g. Pristupljeno 2007-05-31.
^ Atsuro, Sasaki (maj 2014). „Local Self-Government in Japan” (PDF). Ministry of Internal Affairs and Communications. CS1 održavanje: Format datuma (veza)

Literatura uredi

Aleksušin G. V. Istorija gubernatorske vlasti u Rusiji (1708—1917)
Aleksušin G. V. Samarski gubernatori
„Canadian Parliamentary Institutions”. ourcommons.ca. Pristupljeno 22. 1. 2021. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
„Parliamentary Institutions Notes 51–100”. ourcommons.ca. Pristupljeno 23. 1. 2021. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
Burke, Ashley (21. 1. 2021). „Payette stepping down as governor general after blistering report on Rideau Hall work environment”. CBC News. Pristupljeno 21. 1. 2021. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
Aiello, Rachel (2021-07-26). „Mary Simon installed as Canada's 30th Governor General”. CTV News (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-09-04.
„Governor-General Act 2010”. Parliamentary Council Office. Pristupljeno 10. 7. 2021. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
„Administrator of the Government”. Office of the Governor-General. Pristupljeno 10. 7. 2021. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
„Letters Patent Constituting the Office of Governor-General of New Zealand”. Parliamentary Council Office. Pristupljeno 10. 7. 2021. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
International Law Reports, Volume 52, E. Lauterpacht, Cambridge University Press, 1979, page 53
Ian Smith Strips Gibbs Of All Official Privilege, Associated Press, The Morning Record, 18 November 1965
East Africa and Rhodesia, Volume 42, Africana, 1965, page 339
Africa Report, Volumes 11-12, African-American Institute, 1966, page 44
The New Law Journal, Volume 127, Butterworth, 1978, page 529
The International and Comparative Law Quarterly, Volume 20, page 659, 1971
The Constitution of Rhodesia, 1965, Government Printer, 1965, page
Rhodesia and the United Nations: UN Imposition of Mandatory Sanctions 1966, Avrahm G. Mezerik, International Review Service, 1966, pages 39-40
Annual Survey of African Law Cb: Volume Three : 1969, editors E. Cotran, N.N. Rubin, Routledge, 1973, page 171
Rhodesian Commentary, Volumes 3-5, 1970, page 72
Union Territories. Know India: National Portal of India Arhivirano 26 novembar 2012 na sajtu Wayback Machine
M Laxmikanth (2004). Indian Polity (3rd izd.).
„Constitution of St Helena, Ascension and Tristan da Cunha Order 2009”. legislation.gov.uk. Pristupljeno 2023-03-25.
„The Role of the Governor-General”. The Governor-General of the Commonwealth of Australia. Pristupljeno 2022-04-04.
„The Governor-General”. gg.govt.nz. Pristupljeno 2022-04-04.
Markwell, Donald (2016). Constitutional Conventions and the Headship of State: Australian Experience. Connor Court. ISBN 978-1-925501-15-5.
„Ambassador: Paris for Further Cultural Cooperation with Iran”. Islamic Republic News Agency. 21. 10. 2007. Arhivirano iz originala 23. 10. 2007. g. Pristupljeno 2007-10-21. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
Heard, Andrew (1990). „Canadian Independence”. POL-324. Pristupljeno 25. 8. 2010. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
„Letter from the Queen's Private Secretary to the Speaker”. whitlamdismissal.com. Arhivirano iz originala 2006-01-12. g. Pristupljeno 15. 2. 2006. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
Proclamatrion, 28 March 2014 (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 2014-12-22. g. — preko gg.gov.au.
Proclamation, February 1995. 22. 3. 2006 — preko Justice Laws Website. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
„Governor-General's Role”. Governor-General of the Commonwealth of Australia. Arhivirano iz originala 11. 4. 2019. g. Pristupljeno 27. 1. 2015. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
Belize's Constitution of 1981 with Amendments through 2011 (PDF) — preko constituteproject.org.
Papua New Guinea's Constitution of 1975 with Amendments through 2016 (PDF) — preko constituteproject.org.
The Governors (Emoluments, Allowances and Privileges) Act, 1982 (PDF) — preko legislative.gov.in.
Constitution of India, Article 156 (PDF) — preko legislative.gov.in.
Suyash Verma (20. 6. 2014). „Origin and Scope of Doctrine of Pleasure in India”. Desi Kanoon. Arhivirano iz originala 26. 4. 2016. g. Pristupljeno 7. 5. 2016. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
Rameshwar Prasad And Ors vs Union Of India And Anr on 24 January, 2006. Arhivirano iz originala 16. 10. 2010. g. Pristupljeno 2. 7. 2015 — preko indiankanoon.org. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
The Prevention of Insults to National Honour (Amendment) Act, 1971 — preko India Code.
R. Jagannathan (18. 6. 2014). „Changing UPA's Governors: Why Tharoor Is only Half-Right”. Firstpost. Arhivirano iz originala 23. 6. 2014. g. Pristupljeno 27. 6. 2014. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
Rajesh Ramachandran (19. 6. 2014). „Why the Post of Governors Should Be Abolished”. The Economic Times. Arhivirano iz originala 22. 6. 2014. g. Pristupljeno 27. 6. 2014. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
„CBI Seeks Home, Law Ministries' Advice to Examine B V Wanchoo, M K Narayanan”. The Indian Express. 22. 1. 2014. Arhivirano iz originala 12. 8. 2014. g. Pristupljeno 27. 6. 2014. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
„VVIP Chopper Deal: CBI Seeks President's Permission to Question Narayanan, Wanchoo”. The Times of India. 22. 1. 2014. Arhivirano iz originala 2. 2. 2014. g. Pristupljeno 27. 6. 2014. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
„Chopper Scam: CBI Questions WB Guv M.K. Narayanan”. Outlook. 27. 6. 2014. Arhivirano iz originala 28. 6. 2014. g. Pristupljeno 27. 6. 2014. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
„VVIP Chopper Deal: Governors Can Be Questioned While in Office, Says Attorney General”. Zee News (na jeziku: engleski). 27. 6. 2014. Pristupljeno 8. 4. 2022. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
Rahul Shrivastava (12. 9. 2016). „Arunachal Pradesh Governor Jyoti Prasad Rajkhowa Sacked”. NDTV. Arhivirano iz originala 13. 9. 2016. g. Pristupljeno 12. 9. 2016. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
Ashutosh (28. 12. 2016). „Najeeb Jung Operated as an Assassin of Democracy”. NDTV (Opinion). Arhivirano iz originala 28. 12. 2016. g. Pristupljeno 28. 12. 2016. CS1 održavanje: Format datuma (veza)

Spoljašnje veze uredi

Mediji vezani za članak Gubernator na Vikimedijinoj ostavi

[1] „Penguin Random House”. PenguinRandomhouse.com. Arhivirano iz originala 2006-08-27. g. Pristupljeno 2009-03-13.

[2] „Gubernatorial elections to return to Russia this autumn”. Pravda.ru. Pristupljeno 25. 4. 2012. CS1 održavanje: Format datuma (veza)

[cn1-3] „Liu Weiping elected governor of Gansu province”. Chinadaily.com.cn. 2011-01-18. Arhivirano iz originala 2013-06-06. g. Pristupljeno 2012-07-17.

[cn2-4] „Zhou Qiang re-elected governor of Hunan Province”. Chinadaily.com.cn. 2008-01-24. Arhivirano iz originala 2013-06-06. g. Pristupljeno 2012-07-17.

[5] „Local Government in Asia and the Pacific – China”. Unescap.org. 1997-07-01. Arhivirano iz originala 2012-06-28. g. Pristupljeno 2012-07-17.

[cepp-6] Zhiyue Bo (2007). China's elite politics: political transition and power balancing. Series on contemporary China. World Scientific. str. 385. ISBN 9789812700414.

[7] Constitution of India, Article 155 (PDF) — preko legislative.gov.in.

[8] „Role of the Governor – As a Chancellor of the Universities”. Raj Bhavan, Gujarat. Arhivirano iz originala 17. 4. 2018. g. Pristupljeno 17. 4. 2018. CS1 održavanje: Format datuma (veza)

[9] „Appointment Of Persons To Important Posts”. Malaysian Monarchy. Arhivirano iz originala 2012-04-02. g. Pristupljeno 2011-04-13.

[10] „地方自治法”. Arhivirano iz originala 2018-02-09. g. Pristupljeno 2007-05-31.

[11] Atsuro, Sasaki (maj 2014). „Local Self-Government in Japan” (PDF). Ministry of Internal Affairs and Communications. CS1 održavanje: Format datuma (veza)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]