Guča

Guča
Guča;
	Spomenik trubača u centru Guče
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Moravički
Opština	Lučani
Stanovništvo
— 2011.	1755
Geografske karakteristike
Koordinate	43° 46′ 39″ S; 20° 13′ 35″ I / 43.77759° S; 20.22648° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	328 m
	Guča Guča na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	32230
Pozivni broj	032
Registarska oznaka	LU

Guča je gradsko naselje u opštini Lučani, u Moravičkom okrugu, u Srbiji. Prema popisu iz 2011. bilo je 1755 stanovnika. Do 1965. godine je ovo naselje sedište opštine Guča koju su činila naseljena mesta: Beli Kamen, Donji Dubac, Goračići, Gornja Kravarica, Gornji Dubac, Grab, Guberevci, Guča (selo), Guča (varošica), Kaona, Kotraža, Krivača, Milatovići, Pšanik, Rogača, Rti, Tijanje, Turica, Viča, Vlasteljice, Vučkovica, Zeoke i Živica. Posle ukidanja opštine područje bivše opštine je u celini ušlo u sastav opštine Lučani.

Ovde se nalazi Lapidarijum u Guči. U Guči se svake godine tradicionalno održava Dragačevski sabor trubača.

Istorija uredi

Guča se prvi put pominje u turskom katastarskom popisu iz 1476. godine. Guča kao centar zajednice naselja - subopštinski centar opštine Lučani po postanku je starije urbano naselje od Lučana. Bila je opštinsko pa sresko mesto do 1955. godine da bi se svelo na opštinsko do 1962. godine kada je ukinuta opština Guča i formirana Opština Lučani sa sedištem u Lučanima.

Crkvu Svetog Arhangela Gavrila sagradili su parohijani 1832. godine uz obilatu pomoć kneza Miloša Obrenovića.

Dragačevski sabor trubača uredi

Dragačevski sabor je godišnji trubački festival koji se održava u mestu Guča, u regionu Dragačevo. Nekoliko stotina hiljada posetilaca, iz Srbije i inostranstva, svake godine poseti varoš sa nekoliko hiljada stanovnika. Rekordni broj posetilaca zabeležen je 2009. godine, na 49. saboru, koji je, prema podacima, posetilo više od 600.000 ljudi.^[1]. O ovom festivalu je snimljeno nekoliko dokumentarnih filmova.

Istorija sabora uredi

Panorama Guče 1936. godine. Na slici se mogu videti obradive površine pod usevima.

Prvi Dragačevski sabor u Guči počeo je sasvim skromno, sredinom oktobra 1961. godine, kada su učestvovala četiri orkestra. Zamislio ga je dugogodišnji novinar Duge Blagoje Blaža Radivojević. Veliki doprinos u osmišljavanju ove priredbe dao je pisac Branko V. Radičević, koji je festivalu dao ime Veliki (narodni) sabor „Sa Ovčara i Kablara“.

Za festival su zaslužni su još muzički pregaoci Miodrag Vasiljević, Dragoljub Jovašević, Dragoslav Dević, Živojin Zdravković, Borivoje Ilić, Budimir Gajić, vojni muzičar Milomir Miletić iz Tijanja i dva Dragačevca, Vlastimir Lala Vujović i Nikola Nika Stojić.

Na nagovor Branka V. Radičevića, u popularisanje srpske trube uključio se i list Večernje novosti, koji će godinama dodeljivati „Zlatnu trubu” najpopularnijem trubaču na Saboru.

Demografija uredi

U naselju Guča (varošica) živi 1612 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 38,5 godina (37,9 kod muškaraca i 39,0 kod žena). U naselju ima 663 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,05 (popis 2002). Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Defile folklornih grupa kroz Guču tokom Dragačevskog sabora (2005)

Sabor 2008.

Demografija^[2]
Godina	Stanovnika
1948.	601
1953.	754
1961.	932
1971.	1.378
1981.	1.852
1991.	2.026	2.009
2002.	2.022	2.059
2011.	1.755

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[3]

Srbi	1.980	97,92%
Crnogorci	15	0,74%
Jugosloveni	4	0,19%
Muslimani	3	0,14%
Hrvati	2	0,09%
Nemci	1	0,04%
Bošnjaci	1	0,04%
nepoznato	10	0,49%

Stanovništvo prema polu i starosti^[4]


	m	ž
?	2	4
80+	9	7
75—79	18	25
70—74	32	34
65—69	51	54
60—64	51	61
55—59	56	63
50—54	90	75
45—49	95	125
40—44	76	83
35—39	62	76
30—34	57	63
25—29	64	72
20—24	58	83
15—19	91	76
10—14	56	60
5—9	64	43
0—4	43	43
Prosek :	37,9	39,0

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	221	259	332	467	584	635	663

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	101	155	132	193	56	20	5	1	0	0	3,05

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	812	237	537	24	12	2
Ženski	901	199	541	125	34	2
UKUPNO	1.713	436	1.078	149	46	4

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	398	25	0	0	117
Ženski	357	26	0	0	94
UKUPNO	755	51	0	0	211
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	23	12	57	18	20
Ženski	5	3	67	22	8
UKUPNO	28	15	124	40	28
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	2	14	46	25	14
Ženski	6	10	27	38	37
UKUPNO	8	24	73	63	51
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	14	0	0	11
Ženski	10	0	0	4
UKUPNO	24	0	0	15

Galerija uredi

Vidi još uredi

Reference uredi

^ „Zvanična internet stranica”. Arhivirano iz originala 07. 02. 2011. g. Pristupljeno 01. 02. 2011.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Literatura uredi

Slavković, Joviša M. (1993). Spomenička baština Dragačeva. Gornji Milanovac: Dečje novine.
Slavković, Joviša M. (2009). Sela i varoši Dragačeva : hronika. Guča: Centar za kulturu, sport i turizam opštine Lučani "Dragačevo". ISBN 978-86-84383-71-8.
Dragačevo : naselja, poreklo stanovništva, običaji. Beograd: Službeni glasnik : SANU. 2010. ISBN 978-86-519-0718-3.
Marinković, Radovan M.; Marinković, Zoran (2010). Pisci iz Dragačeva : [leksikon]. Guča: Biblioteka Opštine Lučani. ISBN 978-86-88197-01-4.
Stojić, Nikola; Slavković, Joviša M. (2021). Guča kroz vekove : hronika. Guča: Biblioteka opštine Lučani. ISBN 978-86-88197-04-5.
Slavković, Joviša M. (2017). Stanovništvo Dragačeva : od polovine XV do druge decenije XXI veka (2. dopunjeno izd.). Guča: Biblioteka opštine Lučani. ISBN 978-86-88197-29-8.

Spoljašnje veze uredi

[1] „Zvanična internet stranica”. Arhivirano iz originala 07. 02. 2011. g. Pristupljeno 01. 02. 2011.

[2] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[3] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[4] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]