Delije (osm. tur. دلی; tur. deli — „lud, hrabar, drski”) su bili turski neregularni vojnici, laka konjica. Na Balkanu se prvo javljaju u Bosni, a zatim i u Srbiji. Regrutovani su iz redova islamizovanog stanovništva na teritorijama koje su zauzeli Osmanlije. Beglerbegovi i sandžakbegovi često su imali svoje delije, a Gazi Husrev-beg je, po nekim izvorima, imao vojsku od 10.000 delija.[1] Veliki veziri su imali ličnu stražu od 400 do 500 delija, a neke paše i do 2000 delija.[2] Razlog za svoje ime (ludi) je da je većina delija bila sastavljena od mladih muškaraca od 20-30 godina. Delije su često nosile kape od lavljeg, leopardovog i hijeninog krzna.

Bitka Delije sa mađarskom konjicom, osmanska minijatura 1526.
Delije Bečki kodeks (Codex Vindobonensis) 1590.

Osnovna bit delija je da su delovali kao udarne (šok) trupe korišćenjem gerilske taktike. Takođe su bili i lična straža oficira u Rumeliji, gde su delije i nastale u 15. veku. Vrh delija je bio u 16. veku. Poslednji rat delija je bio Rusko-turski rat 1828-1829, nakon čega ih je sultan Mahmud II raspustio 1829.[3] godine, zajedno sa Janjičarima. Banditizam kod delija je bio čest i u unutrašnjosti Osmanskog carstva. Raspuštene delije su se tada naselile u današnjoj Siriji i Egiptu (tada deo Osmanskog carstva).[4][4]

Na kraju 17. veka delije su bile odgovorne za česte banditske napade na hrišćanska sela i gradove.

Reference

uredi
  1. ^ Zirojević, Olga (septembar 2004). „Akindžije i delije”. Republika. 
  2. ^ Joseph Hammer-Purgstall: History of the Ottoman Empire . Volume 10, Pest 1835, pp. 434 (Main register with more lateral numbers)
  3. ^ Kaya, S.. Tanzimat Dönemi Osmanlı Ordusu (1839-1876). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. 2005. URL:http://kybele.anadolu.edu.tr/tezler/2005/338517.pdf Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. oktobar 2013). Erişim: 8.12.2011. (Arşiv: WebCite®)
  4. ^ a b Rusko-turski rat (1828—1829)