Dimitrije T. Leko
Dimitrije T. Leko (Beograd, 22. januar 1863 — Kragujevac, 24. septembar 1914) bio je srpski arhitekta i urbanista, cincarskog porekla.
| Dimitrije T. Leko | |
|---|---|
 Dimitrije T. Leko | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 22. januar 1863. |
| Mesto rođenja | Beograd, Kneževina Srbija |
| Datum smrti | 24. septembar 1914. (51 god.) |
| Mesto smrti | Kragujevac, Kraljevina Srbija |
Biografski podaci uredi
Najveći deo svog života proveo je u inostranstvu. Srednju školu je završio u Vinterturu, a zatim je studirao arhitekturu u Cirihu, Ahenu i Minhenu. Po povratku u Beograd, krajem 19. veka, pokušao je da primeni model savremene evropske arhitekture i urbanizma u Beogradu. Lekov brat je bio poznati hemičar Marko T. Leko.
Dela uredi
Projektovao je znamenite beogradske građevine kao što su Beogradska meteorološka opservatorija[1] (1891), kuću porodice Vučo u Deligradskoj ulici (1893, kuća gde je odrastao pisac Aleksandar Vučo i u kojoj je 1988. otvoren prvi Makdonalds u istočnoj Evropi[2]), zgradu nove Vojne akademije u Nemanjinoj ulici (1899), u kojoj je od 2006. smešten Muzej grada Beograda[3][4], Palatu Atina na Terazijama (1902), „Vučinu kuću na Savi“ u Karađorđevoj ulici (1908), kao i škole u Makenzijevoj i u Ulici Gavrila Principa i mnoge druge kuće i vile.[5] Projektovao je više objekata za jednog od najbogatijih trgovaca u Beogradu s kraja 19. veka, Đorđa Vuča.
Leko je projektovao i kapelu iznad Ćele-kule u Nišu.
Kao urbanista, osvajao je prve nagrade na otvorenim konkursima za uređenje Terazija, Malog Kalemegdana, kao i grada Skoplja. Ipak, nijedan od tih njegovih projekata nije ostvaren.
Leko kao kritičar uredi
Dimitrije T. Leko je bio i jedan od prvih kritičara arhitekture i urbanizma u Srbiji. Važio je za oštrog i beskompromisnog kritičara urbanog razvoja Beograda, koga su njegovi protivnici često etiketirali kao isuviše revolucionarnog i provokativnog u svojim kritikama.[6] Neki od problema na koje je ukazivao početkom 20. veka, kao što su problem uređenja Terazijske terase, kao i obale Save, do danas su ostali nerešeni.[7]
Galerija uredi
-
Kapela iznad Ćele-kule. -
Vidi još uredi
- Nova zgrada Vojne akademije
Reference uredi
- ^ Glas javnosti: Prva meteorološka stanica
- ^ „Istorija Makdonaldsa u Srbiji” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 15. 03. 2012. g. Pristupljeno 23. 12. 2008.
- ^ Večernje novosti: Generalštab na ruletu[mrtva veza]
- ^ Muzej grada Beograda - O nama
- ^ Divna Đurić-Zamolo: Graditelji Beograda 1815-1914, Beograd, 1980.
- ^ B92: „Svi salonski ljudi i duhovi“
- ^ Nikola B. Nestorović: Građevine i arhitekti u Beogradu prošlog stoleća, Udruženje jugosl. inženjera i arhitekata - Klub arhitekata, Beograd, 1937
Spoljašnje veze uredi
- Biografija Dimitrija T. Leka
- Porodična grobnica porodice Leko Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. januar 2011)
