Dragan Živanović
Dragan Živanović (selo Ba, 8. januar 1955) penzionisani je general-major Vojske Jugoslavije. Bio je komandant 125. motorizovane brigade Vojske Jugoslavije za vreme Rata na Kosovu i Metohiji i NATO bombarodovanja SRJ, a kasnije i komandant odbrane karaule Košare.
| Dragan Živanović | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 8. januar 1955. |
| Mesto rođenja | Ba kod Ljiga,  NR Srbija,  FNR Jugoslavija |
| Profesija | vojno lice |
| Vojna karijera | |
| Služba | Jugoslovenska narodna armija Vojska Jugoslavije Vojska Srbije i Crne Gore 1975 — 2006. |
| Čin | general-major |
| Komandant | 125. motorizovane brigade VJ |
| Učešće u ratovima | Rat na Kosovu i Metohiji NATO bombardovanje SRJ |
Biografija uredi
Živanović je odrastao je u selu Ba, na padinama Rajca, odnosno Suvobora, gde je završio osnovnu školu. Potom je otišao put Beograda gde je upisao najpre Vojnu gimnaziju, a odmah nakon toga i Vojnu akademiju. Četvrtu godinu je završio u Sarajevu. Po završetku osnovnih studija biva prvobitno raspoređen u Prizren, a onda se vratio u Beograd gde je nastavio školovanje.
U drugoj polovini 1970-ih kada su Albanci na Kosovu i Metohiji imali vrlo visok stepen autonomije, zapravo „državu u državi”, i dok je dobar deo jugoslavenskog građanstva izdvajao 3% svog ličnog dohotka za srpsku južnu pokrajinu kako sam general kaže video je da Albanci nisu istinski prihvatili Jugoslaviju kao svoju domovinu. Već od marta 1981. godine krenuli su nemiri i žestoki sukobi sa policijskim snagama na Kosovu i Metohiji, dok se albansko nasilje nad Srbima povećavalo iz dana u dan. Vojska JNA tada nije reagovala.
Raspad SFRJ je generala Dragana Živanovića zatekao u Beogradu, koji je bio poslat 1991. godine na Baniju i Kordun sa svojom tenkovskom četom, da pomogne Srbima da se odbrane od hrvatskih paravojnika. U proleće 1992. kada su Republika Srbija i Crna Gora proglasile treću južnoslavensku državu, on se vraća u Beograd, gde nastavlja školovanje.
Juna 1998. godine kada je na Kosovu i Metohiji počeo otvoreni rat, odnosno napadi albanskih terorista na vojne i policijske snage, Živanović je bio postavljen za komandanta 125. motorizovane brigade čije je sedište bilo u Kosovskoj Mitrovici.[1] Zona odgovornosti je bila od južnih padina Kopaonika, pa sve do planinskog venca Prokletije, odnosno od Kosovske Mitrovice pa sve do Peći i Dečana.
Vlada SR Jugoslavije je u jesen 1998. godine prihvatila misiju stranih posmatrača iz OEBS-a, sa ciljem da se izbegne bombardovanje. Posmatrači koje je predvodio Vilijam Voker, imali su špijunsko delovanje, odnosno osmatrali su lokacije i kretanje srpskih bezbedonosnih snaga i snimali sve to. Kasnije su avioni NATO pakta tačno gađali te ciljeve.[2]
Brojno stanje 125. brigade do početka agresije na SR Jugoslaviju 1999. godine bilo je oko 1.800 ljudi, a nakon početka agresije počelo je popunjavanje ljudstva sa rezervnim sastavom, tako da je bilo i do 8.000 ljudi u vreme NATO agresije.
Misija OEBS-a je povučena 20. marta 1999. godine, kao što su i strane diplomate dobile nalog da napuste u što kraćem roku našu zemlju. Da bi 24. marta 1999. godine NATO pakt pokrenuo zločinačku akciju „Milosrdni Anđeo”, kada je izvršena 78-dnevna agresija na Srbiju i Crnu Goru, sa nesagledivim posledicama. Pored toga što su avioni NATO pakta gotovo danonoćno bombardovali vojne i civilne ciljeve na Kosovu i Metohiji, i to zabranjenim kasetnim bombama, bilo je pokušaja kopnene invazije na Srbiju iz više pravaca. Jedan od tih pravaca je išao preko karaule Morina i Košare, a što se završilo neuspehom neprijateljskih snaga. Tačnije, albanski teroristi su imali pomoć u ljudstvu od Vojske Republike Albanije, zatim britanskih specijalnih jedinica SAS (trojica su im poginula kod Košara), Legije stranaca, američkih marinaca i raznih drugih plaćenika, najviše iz islamskih zemalja. General Živanović tvrdi, da su u terorističkim kampovima u Tropoji i Kukešu, Albanci su obučavani od nemačkih i italijanskih vojnih instruktora.
U bici za Košare, koja je počela 9. aprila 1999. godine na Veliki petak, a trajala je sve do 14. juna te godine. Neprijatelji su koristili američki sistem napada u talasima. Prvi žestoki talas je bio od 9. do 11. aprila 1999. kada je 53. granični bataljon izdržao strahoviti udar. Tada se u širem rejonu karaule Košare nalazilo svega 135 ljudi, iako je prvobitno Vojska Republike Albanije granatirala susednu karaulu Morina, što je bila varka.
Na jako nepristupačnom planinskom terenu gde često ima visokih snežnih nanosa i magla krenule su borbe srpskih vojnika i napadača. Kasnije je stiglo pojačanje na karaulu Košare, tako da je kopnena invazija na Srbiju zaustavljena. Sveukupno u proleće 1999. godine sa srpske strane tu na Košarama je bilo oko 1.500 vojnika, dok su oni ispred sebe imali četiri puta brojnijeg neprijatelja. Granicu SR Jugoslavije branili su pripadnici 125. motorizovane brigade i delovi 63. padobranske i 72. specijalne brigade.[3]
Po potpisivanju Vojno-tehničkog sporazuma u Kumanovu 9. juna 1999. godine, počelo je narednih dana izvlačenje srpskih snaga sa prostora Kosova i Metohije u centralne delove Srbije. To povlačenje bilo je u borbenom položaju jer su iz Republike Albanije nadirali albanski teroristi. Zavladala je anarhija jer jedinice KFOR-a nisu odmah preuzele teritoriju. 125. brigada je izmeštena od Trstenika do Kruševca, a odlikovana je i ordenom Narodnog heroja 1999. godine. Desetak godina kasnije ova jedinica je rasformirana.
Dolaskom na vlast demokrata u Srbiji, mnogi generali su bili penzionisani. Živanović je penzionisan 2006. godine. Tužilaštvo za ratne zločine, posle tri godine isleđivanja, odustalo je od krivičnog gonjenja protiv generala Živanovića.[4]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Pavković, Lazarević, Živanović: Bili smo teret zemlji za koju smo se borili”. RTS. 17. 5. 2020. Pristupljeno 6. 6. 2020.
- ^ „GENERAL DRAGAN ŽIVANOVIĆ: Herojski put 125. MTBR iz Kosovske Mitrovice”. RTS. 10. 4. 2019. Pristupljeno 6. 6. 2020.
- ^ „U paklu Košara – neispričana ratna priča”. Politika. 25. 3. 2013. Pristupljeno 6. 6. 2020.
- ^ „KOMANDANT ODBRANE KOŠARA: Od mene su pravili zločinca”. Večernje novosti. 9. 4. 2019. Pristupljeno 6. 6. 2020.
