Dunavska ulica (Novi Sad)
Dunavska ulica je jedna od najpoznatijih ulica u Novom Sadu. Pored ulice Zlatna greda, Dunavska ulica je najstarija u gradu. Nalazi se u centru grada i zauzima prostor između Zmaj Jovine ulice i Beogradskog keja, odnosno Dunava po kojem i nosi ime.[1][2]
Ulica je kao putni pravac između centra grada i dunavske obale nastala u prvim godinama 18. veka, neposredno po osnivanju Rackog naselja okupljenog oko Mostobrana. Predstavljala je glavnu saobraćajnu vezu grada sa Dunavom što je odredilo i njen društveni, istorijski i kulturni značaj. U vremenu svog postanka ulica je bila okružena nezdravim močvarama. Nastala je na nasipu između dve bare. Početkom 18. veka grade se prve kuće i ulica dobija svoj lik. Na kartama je tada bila upisana kao Petrovaradinska ulica jer je vodila do pontona i Petrovaradina preko reke. Zbog mnogobrojnih bara koje su okruživale suvu „gredu“ po kojoj su građene kuće, jedno vreme je ulica bila prekrivena brojnim drvenim mostićima, te je na mnogim gradskim mapama s početka 18. veka bila upisivana i pod imenom Auf den Brucken, odnosno Ulica na ćuprijama - mostu. Jačanjem ekonomske moći građanstva niču prve zgrade od čvrstog materijala i ulica polako, do kraja 18. veka, zadobija svoj pravi lik. Tada dobija svoje konačno ime Dunavska ulica (sokak), odnosno Donau–Gasse, (nemački naziv) Duna utca (mađarski naziv).
U godinama pred bunu iz Dunavske ulice su sklonjene pomenute drvene kolibe i na njihovom mestu se gradi gostionica „Kod engleske kraljice“ (mesto današnjeg Muzeja Vojvodine) gde se svirala vojna muzika. Godine 1845. uvode se prvi fijakeri za javni prevoz a početna stanica nalazila se kod pomenute gostionice. Godinu dana kasnije mogli su se videti i prvi vučni fijakeri na petrolejski pogon.
Razvoj i izgradnja ulice su prekinuti bombardovanjem 1849. godine kada je ulica skoro potpuno sravnjena sa zemljom. Međutim, veoma brzo sledi oporavak ulice i tada u njoj niču reprezentativne palate građene u tada savremenim evropskim stilovima. Bile su to uglavnom kuće velikih trgovaca sa brojnim «špecerajskim» radnjama, gostionama i knjižarama. Placevi u Dunavskoj ulici su bili najskuplji u gradu, tako da je privilegiju stanovanja u promenadi imala samo najimućnija gradska gospoda.[3]
Danas je Dunavska ulica je jedno od najomiljenijih šetališta u Novom Sadu. U blizini su Dunavski park, Komanda garnizona, Muzej Vojvodine i Istorijski muzej. Brzo se može stići do samog Dunava ili izaći na Bulevar Mihajla Pupina. Tu su takođe zgrada Oficirskog doma i mnogobrojne višespratnice podizane u neobaroknom stilu.
Ovde se nalaze spomenici kulture Kuća u Dunavskoj ulici br. 1 u Novom Sadu (Zgrada gradske biblioteke), Kuća u Dunavskoj ulici br. 6 u Novom Sadu, Kuća u Dunavskoj ulici br. 7 u Novom Sadu, Kuća u Dunavskoj ulici br. 18 u Novom Sadu i Kuća u Dunavskoj ulici br. 20 u Novom Sadu.
Galerija
urediIzvori
uredi- ^ „Dunavska ulica”. TONS. Pristupljeno 5. 12. 2020.
- ^ „DUNAVSKA ULICA I DUNAVSKI PARK”. Novi Sad. Pristupljeno 5. 12. 2020.
- ^ „Dunavska ulica u samom centru Novog Sada , najstarija ulica sa prelepim fasadama”. Tripadvisor. Pristupljeno 5. 12. 2020.
Spoljašnje veze
uredi- „Ulica Dunavska, Novi Sad, Južno-Bački okrug”. Plan plus. Pristupljeno 5. 12. 2020.
- Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd