Живот је леп (film iz 1997)
Život je lep (ital. La vita è bella) italijanska je dramedija iz 1997. godine, u režiji Roberta Beninjija. Glavne uloge tumače Roberto Beninji, Nikoleta Braski i Đustino Durano. Radnja prati Gvida Orefičea, italijanskog Jevreja vlasnika knjižare, koji upotrebljava svoju plodnu maštu da zaštiti sina od užasa interniranja u nacistički koncentracioni logor. Film je delimično bio inspirisan knjigom Na kraju, pobedio sam Hitlera, koju je napisao Rubino Romeo Salmoni, kao i Beninjijevim ocem, koji je tokom Drugog svetskog rata proveo dve godine u koncentracionom logoru Bergen-Belzen.
| Život je lep | |
|---|---|
 Filmski poster | |
| Izvorni naslov | La vita è bella |
| Žanr | drama, komedija romansa, ratni |
| Režija | Roberto Beninji |
| Glavne uloge | Roberto Beninji Nikoleta Braski Đustino Durano |
| Godina | 1997. |
| Trajanje | 116 minuta |
| Zemlja | Italija |
| Jezik | italijanski |
| Budžet | 20 miliona dolara |
| Zarada | 230,1 miliona dolara |
| Veb-sajt | www |
| IMDb veza | |
Film je ostvario i kritički i komercijalni uspeh. Zaradio je više od 230 miliona dolara širom sveta, što ga je učinilo jednim on filmova koji nisu na engleskom sa najvećom zaradom, i dobio pohvale od strane kritičara i publike, mada su neki iskritikovali iskorištavanje teme u svrhu komedije. Osvojio je nagradu žirija na Kanskom filmskom festivalu 1998. godine, devet nagrada David di Donatello (uključujući onu za najbolji film), pet nagrada Nastro d'Argento, dve Evropske filmske nagrade i tri Oskara (najbolji film na stranom jeziku, najbolji glumac i najbolja originalna muzika).
Radnja uredi
Priča filma prati jevrejsku porodicu koja završava u koncentracionom logoru i njihov način da tamo prežive i sve učine drugačijim i ljepšim od okrutne stvarnosti.
Godine 1939. Jevrejin Gvido (Beninji) seli se u Areco, gde se zapošljava kao konobar i zaljubljuje u Doru (Nikoleta Braski). Njih dvoje se upoznaju na neuobičajen način – kada Dora na Gvida padne. Iako već zaprošena, pristaje da se uda za Gvida, zbog njegove upornosti i duhovitosti.
U srećnom i idiličnom braku, njih dvoje žive u jednom malom italijanskom gradiću zajedno sa njihovim sinom. Nakon par godina, izbija Drugi svetski rat, a s obzirom na to da je Gvido jevrejskog porekla, a svi Jevreji moraju biti prebačeni u koncentracione logore, nemački regruti odvode Gvida i sina Đozuea na voz za logor. Kada Dora shvati da su njih dvojica odvedeni, iako nije jevrejske veroispovesti, zahteva da se ukrca na voz. Odmah po dolasku, muškarci i žene bivaju razdvojeni, te biva razdvojena i njihova porodica, a mali Đozue ostaje sa ocem. Kako bi sačuvao sina od strahota rata, Gvido smišlja priču da je njihovo zatvaranje samo igra, u kojoj je pobednik onaj koji skupi 1000 poena, a glavna nagrada je tenk.
Po dolasku i smeštanju u spavaonice, jedan nemački oficir ulazi u mušku spavaonicu i traži nekog ko zna nemački kako bi preveo njegove reči, tj. logorska pravila. Gvido, iako ne govori nemački, javlja se kao prevodilac. Pred svima u prostoriji, uključujući Đozuea, simultano prevodi sa nemačkog na italijanski, smišljajući priču o tenku, a pravila ponašanja uključuju zabranu traženja slatkiša, plakanja i zvanja majke (prema njegovim rečima, korpulentan oficir je juče ostao bez nekoliko poena jer se žalio da je bio gladan i tražio džem od kajsija). Ljudi koji ga razumeju su u neverici, ali se niko ne usuđuje da ga prekine, dok je sin oduševljen.
Jedna žena joj je pojasnila da svu decu još prvih dana vode na „tuširanje“, odnosno u gasnu komoru. Kada su ih pozvali na tuširanje, Đozue tvrdoglavo odbija kupanje i sakriva se u okolini, te na taj način eskivira smrt.
Takođe, dok su u logoru, Dora ne zna da li su Gvido i Đozue i dalje živi. U jednom trenutku, idući na radna mesta, Gvido je ugledao praznu prostoriju za razglas, te se zajedno sa svojim sinom oglašava, zovući svoju princezu, a Đozue oduševljeno priča o dogodovštinama. Dora, čuvši to, je u potpunoj neverici, presrećna što su njih dvojica živi i što se Gvido brine o Đozueu.
Međutim, kada Gvido pokuša da pronađe svoju suprugu, po noći se prerušivši u ženu i ušavši u grupu žena, biva uhvaćen i odveden na streljanje. Tada preplašen, nemajući kud, shvati da ga sin posmatra, sakriven u jednoj samici. Namignuvši mu, počinje komično da maršira, sa osmehom od uva do uva, dok mu regrut drži pušku uperenu u leđa vodeći ga iza ćoška. Sin je spokojan, videvši nasmejanog tatu, nesvestan da je nizom pucnjeva za par trenutaka njegov otac ubijen. Sutradan, kada se Đozue probudi i izađe iz kutije, nigde nema nikog okolo, ponegde su samo ostaci paljevina i ruševine. Tada iza ugla stiže američki tenk, a Đozue se oduševljava, ubeđen da je sve što je Gvido pričao istina. Tenk staje tačno ispred njega, te iako ne razume oficira, koji priča na engleskom, on ga pokupi i zajedno idu među grupom oslobođenika iz logora. U jednom trenutku, Đozue ugleda majku i skače joj u naručje, presrećno joj saopštavajući joj da su pobedili. Dora je u neverici, grli sina i potvrđuje rečima: „Da, pobedili smo.”
Uloge uredi
| Glumac | Uloga |
|---|---|
| Roberto Beninji | Gvido Orefiče |
| Nikoleta Braski | Dora Orefiče |
| Đustino Durano | Elisio |
| Đorđo Kantarini | Đosue |
| Serđo Bini Bestruh | Ferućio |
| Mariza Paredes | Dorina majka |
Nagrade uredi
- 3 osvojena Oskara (najbolji glavni glumac Roberto Beninji, strani film, muzika) i 4 nominacije (najbolji film, režija, scenario, montaža)
- Osvojena BAFTA nagrada (najbolji glavni glumac Roberto Beninji) i 2 nominacije (najbolji strani film, scenario)
- Nominacija za Zlatnu palmu u Kanu
Zanimljivosti uredi
- Nikoleta Braski je Beninjijeva stvarna supruga, koja je s njim igrala u više filmova.
- Broj na Beninjovoj zatvoreničkoj uniformi nosio je i Čarls Čaplin u filmu „Veliki diktator“, koji je umnogome uticao na ovaj film.
- Beninji je izjavio da naslov filma potiče od citata Lava Trockog, koji ga je napisao pre svoje smrti.
- Beninji je tek drugi glumac u istoriji koji je osvojio Oskara za film koji je sam režirao. Prvi je bio Lorens Olivije za film „Hamlet“ iz 1948. Beninji je ujedno tek drugi italijanski glumac koji je osvojio tu nagradu, nakon Sofije Loren.
- Godine 1998, Zlatni globus za najboljeg glumca osvojio je Džim Keri za tragikomediju „Trumanov šou“, dok Beninji nije bio ni nominovan. Kasnije je Beninji ipak osvojio Oskara za najboljeg glumca, dok Keri za tu nagradu nije bio ni nominovan.
