Zagrebačka županija
Zagrebačka županija se nalazi u središnjem delu Hrvatske. Prema preliminarnim rezultatima popisa iz 2021. u županiji je živelo 301.206 stanovnika.[1]
| Zagrebačka županija | |
|---|---|
 | |
| Država |  Hrvatska |
| Admin. centar | Zagreb |
| Župan | Stjepan Kožić (HSS) |
| Površina | 3,078 km² km2 |
| — broj st. | 301.206 |
| — ISO 3166-2 | HR-01 |
| Pozivni broj | 035 |
| Zvanični veb-sajt | |
Stanovništvo
uredi
Prema popisu iz 2011. u županiji je živelo 317.606 stanovnika.
Županija u celini ima porast broja stanovnika (sa 283.298 stanovnika 1991. godine, na 309.696 2001. godine). Od ukupnog broja stanovništva 159.615 su žene i 150.081 muškarci. Stanovništvo Zagrebačke Županije čini 7% ukupnog stanovništva Hrvatske. Prosečna gustina naseljenosti je nešto veća od državnog proseka, najslabije su naseljeni viši brdski krajevi i močvarne nizije. Najveća su naselja Velika Gorica (63.517 stanovnika), Samobor (36.206 stanovnika) i Zaprešić (23.125 stanovnika).
Etnički sastav (2001): Hrvati 96,2%, Srbi 0,9%, Bošnjaci 0,3% i drugi.
U osam gradskih naselja živi 31% stanovništva županije.
Broj stanovnika po popisima
uredi| godina popisa | 2001. | 1991. | 1981. | 1971. | 1961. | 1953. | 1948. | 1931. | 1921. | 1910. | 1900. | 1890. | 1880. | 1869. | 1857. |
| br. stanovnika | 309.696 | 282.989 | 259.429 | 232.836 | 233.875 | 233.411 | 227.538 | 224.095 | 208.141 | 211.150 | 194.643 | 178.938 | 155.324 | 146.592 | 134.754 |
Geografija
urediŽupanija se nalazi u središnjoj Hrvatskoj. Okružuje Zagreb sa zapadne, južne i istočne strane pa se često naziva „zagrebačkim prstenom“. Geografski ova županija je dosta raznolika celina (Marijagoričko pobrđe i Žumberak na zapadu, nisko Turopolje i Pokuplje na jugu, nizijski krajevi na istoku). Površina županije iznosi 3.078 km².
- Reljef
Na zapadu prevladavaju brežuljkasti i gorski krajevi, a na jugu i istoku nizije. Najviši su delovi Žumberačka gora i Samoborsko gorje na jugozapadu i granični delovi Medvednice na severu. Na jugu niske Vukomeričke gorice razdvajaju nisko Turopolje od donjeg Pokuplja. Najveće ravnice pružaju se na istoku, u slivu reke Lonje.
- Vode
Sava je najveća reka, a njenom slivu pripadaju sve ostale reke u županiji (Kupa, Lonja, Krapina, Sutla, Odra i dr.). U jastrebarskom kraju i Pokuplju ima nekoliko ribnjaka. U županiji ima nekoliko jezera koja su nastala vađenjem šljunka.
- Klima
U županiji vlada umereno-kontinentalna klima sa toplim letima i umereno hladnim zimama, povremeno sa snežnim padavinama. Najviše padavina ima u kasno proleće, rano leto i jesen, a najmanje zimi i u rano proleće. Nema izrazito sušnih niti vlažnih perioda, a godišnja količina padavina smanjuje se od zapada prema istoku.
- Šume
Najviše očuvanih šuma ima u gorskim krajevima i niskim i slabo naseljenim močvarnim delovima Pokuplja. U vlažnim nizijama, preovladava hrast lužnjak, na suvim delovima i prigorjima hrast kitnjak, a u brdskim krajevima bukva, mestimično sa jelom.
Ekonomija
urediIndustrija i trgovina daju 2/3 prihoda županije, a potom slede poljoprivreda i saobraćaj. Poljoprivreda je najrazvijenija u vrbovečkom kraju, a vinogradarstvo u zelinskom i jastrebarskom kraju. Pokraj Ivanić Grada ima ležišta nafte i zemnog gasa. U mnogim naseljima u županiji nalaze se brojna manja industrijska preduzeća.
Politika
urediTrenutno je župan Stjepan Kožić (HSS)
Skupština se sastoji od 45 poslanika koji su podeljeni:
- Hrvatska demokratska zajednica (HDZ) 15
- Hrvatska seljačka stranka (HSS) 13
- Socijaldemokratska partija Hrvatske (SDP) 10
- Hrvatska narodna stranka (HNS) 4
- Demokratski Centar (DC) 3
Znamenitosti
uredi- Prirodne znamenitosti
Parkovi prirode Medvednica (granični delovi i skijaške staze) i Žumberak - Samoborsko gorje (središnji i severoistočni deo), specijalni rezervati Crna mlaka i Japetić, posebni botanički rezervat Cret Dubravica (stanište rosike - biljke mesožderke), orintološki rezervat Sava (Zaprešić-Samobor)
- Kulturno-istorijske znamenitosti
Gradski centri Samobora, ostaci Zelingrada i Okićgrada, primjeri turopoljskog drevnog građevinarstva (crkva svete Barbare u Velikoj Mlaki...), dvorac i barokna crkva u Jastrebarskom, staza šest dvoraca na zaprešićkom području, među kojima su najpoznatiji Novi dvori bana Josipa Jelačića.
Reference
uredi- ^ „Prvi rezultati popisa 2021. godine”. popis2021.hr. Arhivirano iz originala 14. 01. 2022. g. Pristupljeno 26. 8. 2022.
- ^ „STANOVNIŠTVO PREMA NARODNOSTI PO GRADOVIMA/OPĆINAMA, POPIS 2011.”. Državni zavod za statistiku. Pristupljeno 6. 5. 2013.
Literatura
uredi- CD-rom: „Naselja i stanovništvo RH od 1857-2001. godine“, Izdanje Državnog zavoda za statistiku Republike Hrvatske, Zagreb, 2005.
Spoljašnje veze
uredi- Turistička zajednica Zagrebačke županije (jezik: hrvatski)
