Zgrada Agrarne banke
Zgrada Agrarne banke se nalazi na uglu Trga Nikole Pašića i Vlajkovićeve ulice, na teritoriji opštine Stari Grad, u Beogradu, ima status spomenika kulture.[1] Izgrađena je prema projektu arhitekata Petra i Branka Krstića.
| Agrarna banka, Beograd | |
|---|---|
.jpg) Zgrada Agrarne banke | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Beograd |
| Opština | Stari Grad |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1932–1934 |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda. |
Istorija
urediUpravni odbor Privilegovane agrarne banke raspisao je konkurs za novu, reprezentativnu zgradu banke krajem 1930. godine,[2] a sama zgrada sazidana je između 1932. i 1934. godine kao jedna od poslednjih bankarskih palata Beograda između dva svetska rata, kojima je reprezentovana politička i ekonomska snaga države. Braća Krstić su na konkursu osvojili treću nagradu, ali je ipak doneta odluka da se izgradnja poveri njima, uz izmenu prvobitne koncepcije fasade.[3]
Nakon Drugog svetskog rata u zgradi Agrarne banke se nalazilo sedište Centralnog komiteta Komunističke partije Jugoslavije, odnosno Saveza komunista Jugoslavije sve do preseljenja u Palatu na Novom Beogradu, 1965. godine. Od 1960. godine u zgradi je počeo „privremeno” da radi Muzej Revolucije naroda i narodnosti Jugoslavije, koji je u ovoj zgradi ostao sve do svog utapanja u novoosnovani Muzej istorije Jugoslavije, 1996. godine. U sastavu Muzeja istorije Jugoslavije zgrada je ostala do 2006. godine kada se u nju uselio Istorijski muzej Srbije.
Arhitektura
urediKoncipirana je kao reprezentativni poslovni objekat sa ugaonom, zaobljenom fasadom i monumentalnom ulaznom partijom. Svojim arhitektonskim karakteristikama građevina spada u grupu građevina na kojima su autori ostvarili kompromis između akademskog i modernističkog shvatanja arhitekture i može se smatrati remek-delom srpskog ar dekoa.[2] Trodelna podela fasade, oživljene nizom jonskih stubova u prizemnoj zoni i karakterističnim krovnim vencom, dala je akademsko obeležje spoljnom izgledu zgrade, dok kompozicija celine i funkcionalno rešenje osnove odražavaju opredeljenje autora za modernističku koncepciju arhitekture. Delo je braće Petra i Branka Krstića, koji su ovim projektom dali značajan doprinos formiranju izgleda centralne zone Beograda[4] i spada u njihova najznačajnija ostvarenja. Konstrukcija zgrade je u armiranobetonskom bondruku, a fasada je obložena belovodskim peščarom.
Posle Drugog svetskog rata, zgrada je pretrpela izvesne izmene i nadzidana je prema projektu braće Krstić.
U zgradi se danas nalazi Istorijski muzej Srbije.
Skulptura
urediAutor skulptura i brojnih reljefa u stepenišnom holu Agrarne banke je vajar Lojze Dolinar, a glavni portal i gitere u kolonadi izradio je Milenko Đorđević.[3]
Galerija
uredi-
Zgrada Agrarne banke — detalj -
Zgrada Agrarne banke — detalj -
Zgrada Agrarne banke — detalj -
Zgrada Agrarne banke — detalj -
Zgrada Agrarne banke — detalj
-
Zgrada Agrarne banke -
Zgrada Agrarne banke — detalj -
Zgrada Agrarne banke — detalj
Izvori
uredi- ^ Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda
- ^ a b M. Prosen, Palata Privilegovane agrarne banke u Beogradu, Nasleđe 15, Beograd, 2014
- ^ a b M. Đurđević, Petar i Branko Krstić, Beograd, 1996.
- ^ „Spomenici kulture u Beogradu”. Arhivirano iz originala 09. 07. 2012. g. Pristupljeno 09. 07. 2012.
