Zlin
Zlin (češ. Zlín, u razdoblju 1949—1989. Gottwaldov) je značajan grad u Češkoj Republici i veliki grad istorijske pokrajine Moravske. Zlin je najveći grad i sedište upravne jedinice Zlinski kraj, gde čini zaseban okrug Zlin, i ima 72.973 stanovnika.[1]
| Zlin češ. Zlín | |
|---|---|
 Pogled na grad Zlin i njegove fabrike | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Češka |
| Kraj | Zlinski kraj |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — | 77.288 |
| — gustina | 751,61 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 49° 13′ 36″ S; 17° 40′ 00″ I / 49.226667° S; 17.666667° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 230 m |
| Površina | 102,83 km2 |
  Zlin Zlin na karti Češke | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | Irena Ondrova |
| Veb-sajt | |
| www.mestozlin.cz | |
Grad Zlin je poznat po svetski poznatoj fabrici obuće "Bata", koja ovde začeta i razvijena u brend.[2]
Geografija uredi
Zlin se nalazi u istočnom delu Češke republike i udaljen je od glavnog grada Praga 300 km istočno. Od Brna, prvog većeg grada, grad je udaljen 100 km.
Reljef uredi
Zlin se nalazi u istorijskoj oblasti Moravskoj. Grad se nalazi na zatalasanom terenu na približno 230 m nadmorske visine. Istočno od grada uzdižu se planine Vsetinske vrhi.
Klima uredi
Klima oblasti Zlina je umereno kontinentalna.
Vode uredi
Grad Zlin se nalazi na maloj reci Drževnici, koja se zapadno od grada uliva u veću reku Moravu.
Istorija uredi
Područje grad bilo je naseljeno još u vreme praistorije. Naselje pod današnjim nazivom prvi put se u pisanim dokumnetima javlja 1322. godine, kada ga je stekla kraljica Elizabeta Riksa.[3] U to vreme Zlin je već bio trgovište i služio je kao zanatski cehovski centar za okolinu Moravske Vlaške,[4] a gradska prava stiče 1397. godine. Međutim, Zlin je sve do 20. veka bio malo središte zanatstva i trgovine.
Važna godina za razvoj Zlina bila je 1894. godine, kada je Tomaš Bata osnovao fabriku cipela „Bata“. Ona je tokom Prvog svetskog rata proizvodila obuću za vojsku Austrougarske. Industrija Bata je preobrazila grad. Usled značajnog privrednog rasta kompanije i sve većeg prosperiteta njenih radnika, sam Bata je izabran za gradonačelnika Zlina 1923. godine.[5] Arhitekte tada savremenog stila konstruktivizma, oblikovale su ga u novom ruhu, a stanovništvo se povećalo sa 3 na 35 hiljada u 1932. godine. Vlasnika Tomaša Batu Mlađeg su proterali nacisti 1939. godine, a posle rata fabrika je nacionalizovana. Po predsedniku Čehoslovačke Klementu Gotvaldu, 1949. godine grad je preimenovan u Gotvaldov. Ovo ime grad je nosio do 1990. godine, kada je vraćeno staro ime Zlin. Renome gradu su doneli filmski studiji, pre svega animirani filmovi 60-ih godina. Od 2000. godine. Zlin je sedište Univerziteta Tomaš Bata.
Stanovništvo uredi
Zlin danas ima oko 80.000 stanovnika i poslednjih godina broj stanovnika u gradu polako raste. Zahvaljujući Univerzitetu Tomaš Bata (od 01.01. 2001), značajan deo populacije čine i studenti, njih oko 10 hiljada.
| Populacija (ist.) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Izvor: Censuses[6][7] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Poznate ličnosti uredi
- Tomaš Bata, preduzetnik i osnivač fabrike Bata
- Tom Stopard, britanski dramski pisac
- Ivana Tramp, američka poslovna žena
Partnerski gradovi uredi
Galerija uredi
-
Rimokatolička crkva -
Gradska biblioteka -
Pešačka ulica u gradu -
Uprava fabrike „Bata“
Reference uredi
- ^ „Population of Municipalities – 1 January 2022”. Czech Statistical Office. 2022-04-29.
- ^ „Bata`s Zlin”. ic-zlin.com. Pristupljeno 5. 2. 2023.
- ^ „History and present”. Statutární město Zlín. Arhivirano iz originala 05. 02. 2022. g. Pristupljeno 2021-12-31.
- ^ „Historie a současnost Zlína” (na jeziku: češki). Statutární město Zlín. Pristupljeno 2021-12-31.
- ^ „The centre of the Baťa shoemaking empire”. Statutární město Zlín. Arhivirano iz originala 31. 12. 2021. g. Pristupljeno 2021-12-31.
- ^ „Historický lexikon obcí České republiky 1869–2011 – Okres Zlín” (PDF) (na jeziku: češki). Czech Statistical Office. 2015-12-21. str. 7—8.
- ^ „Population Census 2021: Population by sex”. Public Database. Czech Statistical Office. 2021-03-27.
