Zoran Đerić

Zoran Đerić (Bačko Dobro Polje, 22. jun 1960 — Sremska Kamenica, 8. novembar 2024) bio je srpski književnik, prevodilac, teatrolog i filmolog. Pisao je poeziju i eseje, naučne studije iz oblasti književnosti, pozorišta i filma. Prevodio je sa više slovenskih jezika. Bio je urednik kulturne rubrike u časopisu Glas omladine, upravnik i dramaturg Pozorišta mladih, urednik izdavačke delatnosti Kulturnog centra Novog Sada, glavni i odgovorni urednik časopisa Polja, pomoćnik direktora Sterijinog pozorja, glavni i odgovorni urednik časopisa Scena. Od jula 2016. godine bio je vršilac dužnosti upravnika, a od 2018. do 2022. upravnik Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu.

Zoran Đerić
Zoran Đerić
Puno ime	Zoran Đerić
Datum rođenja	(1960-06-22)22. jun 1960.
Mesto rođenja	Bačko Dobro Polje, FNR Jugoslavija
Datum smrti	8. novembar 2024.(2024-11-08) (64 god.)
Mesto smrti	Sremska Kamenica, Srbija

Biografija

Rođen je Bačkom Dobrom Polju (majka Dušanka, otac Radosav), gde je završio osnovnu školu, 1974. godine. Živeo je u Novom Sadu od 1979. godine.

Gimnaziju „Žarko Zrenjanin“ završio je u Vrbasu 1979. godine. Iste godine je upisao Filozofski fakultet u Novom Sadu, odsek jugoslovenske i svetske književnosti.

Tokom studija bio je glavni i odgovorni urednik književnog lista To jest.

Diplomirao je 1983. godine. Na istom Fakultetu završio je i postdiplomske studije iz komparativne književnosti (1983/ 1984). Magistrirao je radom: „Poezija Danila Kiša i Vladimira Nabokova“, a potom i doktorirao sa obrađenom temom: „Dom i bezdomnost u poeziji HH veka, na primeru ruskih, poljskih i srpskih emigrantskih pesnika“.

Zoran Đerić pisao je poeziju i eseje, naučne studije iz oblasti književnosti, pozorišta i filma. Napisao je, priredio i objavio preko 70 knjiga.

Poezija mu je prevođena na engleski, francuski, ruski, poljski, slovački, mađarski, bugarski, rumunski, slovenački i makedonski jezik. Objavljivana u periodici i antologijama u zemlji i inostranstvu. Učestvovao na međunarodnim književnim (pesničkim) festivalima u Rusiji, Poljskoj, Mađarskoj, Bugarskoj i Srbiji.

Karijera

U svojoj poslovnoj karijeri obavljao je sledeće poslove:

• 1983. godine zaposlio se u redakciji časopisa „Glas omladine“ kao urednik kulturne rubrike;
• 1988. godine je postao upravnik, a potom i dramaturg Pozorišta mladih u Novom Sadu;
• 1993. godine postaje urednik izdavačke delatnosti Kulturnog centra Novog Sada, ali i urednik govornih programa;
• 1995 – 2000. godine je glavni i odgovorni urednik časopisa Polja;
• 2000 – 2004. godine je lektor za srpski jezik na Univerzitetu u Lođu u Poljskoj. Tada je pokrenuo i uređivao elektronski časopis za slavistiku, SL (Slawistyka Lodzka);
• 2005. godine je bio gostujući profesor na Univerzitetu u Banja Luci (najpre na Filozofskom fakultetu, a potom na Akademiji umjetnosti);
• 2006 – 2012. godine je bio direktor Pozorišta mladih u Novom Sadu;
• 2013. godine postaje glavni i odgovorni urednik časopisa za pozorišnu umetnost Scena;
• 2015 (jul) – 2016 (jul) godine bio je pomoćnik direktora Sterijinog pozorja;
• 2016–2018. bio je vršilac dužnosti upravnika Srpskog narodnog pozorišta;
• 2018–2022. bio je upravnik Srpskog narodnog pozorišta.

Članstva

• Član odeljenja za scensku umetnost i muziku Matice srpske.
• Član uredništva Zbornika Matice srpske za scensku umetnost i muziku.
• Član uredništva Zbornika Matice srpske za slavistiku.
• Član uredništva časopisa Zlatna greda.
• Član redakcije časopisa za lutkarsku umetnost Niti, u izdanju Pozorišnog muzeja Vojvodine.
• Član redakcije časopisa za pozorišnu i vizuelnu umetnost Agon (Banja Luka).
• Član redakcije Enciklopedije Republike Srpske.
• Društvo književnika Vojvodine (član UO)
• Srpsko književno društvo (član)
• Društvo novosadskih književnika (član)

Nagrade i priznanja

Višestruko je nagrađivan. Nagrade su:

• Brankova nagrada Matice srpske, 1981.
• Nagrada Festivala jugoslovenske poezije mladih, za ciklus pesama „Talog”, Vrbas, 1982.
• Nagrada „Mlada Struga”, 1983.
• Nagrada „Pečat varoši sremskokarlovačke”, za ciklus pesama „Glas i orkestar”, 1983.
• Nagrada „Pavle Marković Adamov”, za knjigu Vatreno krštenje, 1995.
• Nagrada DKV za prevod godine, 2006.
• Nagrada Društva književnika Vojvodine za knjigu godine, za naučnu monografiju Poetika bezdomnosti, 2015.
• Nagrada „Đura Jakšić”, za knjigu Čarnok, 2016.
• Vukova nagrada, 2020.
• Nagrada „Teodor Pavlović”, za najbolju knjigu, za knjigu Celuloidna književnost: književnost i film, 2020.
• Nagrada „Laza Kostić”, za knjigu poezije Pesme produženog trajanja, 2022.
• Zmajeva nagrada, za knjigu Azbučne molitve, 2024.

Dela

Zbirke poezije

• Talog (1983);
• Zglob (1985);
• Unutrašnja obeležja (1990);
• Sestra, knjiga o incestu (1992);
• Pod starom lipom haiku (1993) - Nagrađena knjiga;
• Odušak, himnode (1994);
• (ital) Voglio dimenticare tutto izabrane pesme na italijanskom jeziku (2001);
• Az bo vide, azbučne molitve (2002);
• Nataloženo, izabrane i nove pesme (2007);
• Blato, dokumentarne pesme (2011);
• 3: U vozovima evropske klase / U dugim zatvorenim kompozicijama / U dimu i pepelu poema-studija (2011);
• Čarnok, pesnička monografija (2015);
• (slov.) Nové devínske elégie: dokumentárne básne (2017) i
• Senke M. Cr. (2018).

Studije iz oblasti književnosti

• Vatreno krštenje kritika (1995);
• Pesnik nokturna, o pesništvu Selimira Radulovića (1997);
• More i mramorje dnevnik putovanja po Apuliji (2000)
• Anđeli nostalgije. Poezija Danila Kiša i Vladimira Nabokova studija (2000);
• Danilo Kiš, ruža-pesnik (2011);
• Pesnik i njegova senka eseji o srpskom pesništvu HH veka (2005);
• Stvaranje modernog svijeta (1450—1878) [zajedno sa Darkom Gavrilovićem i Zoranom Josićem] (2005);
• Sa Istoka na Zapad slovenska književna emigracija u HH veku (2007);
• Dom i bezdomnost u poeziji HH veka na primerima ruskih, poljskih i srpskih emigrantskih pesnika (2007);
• Slovenska čitanka ogledi i prevodi iz slovenskih književnosti HH veka (2013);
• Upotreba grada, savremeni novosadski roman (2014);
• Poetika bezdomnosti slovenska književna emigracija HH veka (2014) i
• Stevan Pešić, Dud u Kovilju. Izbor iz pesničke zaostavštine (2015).

Studije iz oblasti teatrologije i filmologije

Iz oblasti teatrologije, samostalno ili u saradnji sa drugima izdao je sledeća dela:

• Nezasićenje poljska dramaturgija HH veka (2006)
• Istorija Vitolda Gombroviča knjiga o predstavi (2008)
• Testosteron. Nova poljska dramaturgija (2009)
• Poetika srpskog filma: Srpski pisci o filmu, 1908-2008 (2009)
• Pozorište i film studije, članci, prikazi (2010)
• Vitkacijeva Luda lokomotiva između pozorišta i filma (2010)
• Dramaturški postskriptum pozorišni ogledi (2014)
• Pozorište lutaka u Novom Sadu (2014)
• Lutka i maska u srpskoj kulturi, od obrednog do pozorišnog čina, priredili Ljiljana Dinić i Zoran Đerić (2014)
• Lutkarstvo u Srbiji, od vašarskih do sokolskih scena, priredili: Ljiljana Dinić i Zoran Đerić (2015).

Prevodilaštvo i priređivački rad

Zoran Đerić se bavi priređivanjem: antologija, zbirki poezije raznih autora i zbornika naučnih radova. Prevodi sa više slovenskih jezika.

Priređivački rad

• Revoltirani čovek, esej Albera Kamija (1998);
• Kamen koji raste, priča Albera Kamija (1998);
• Koncert za 1001 bubanj Miroslava Antića (1998);
• Tri dijaloga iz života Nikole Strajnića (2002);
• Samo jedan sam Merilin, pesme Anđele Đaneli; priredio Zoran Đerić, prevela sa italijanskog Kristina Koprivšek (2002);
• Poezija 1972-1980, Đorđe Sudarski Red (2008);
• Dramsko delo Branislava Nušića – tradicija i savremenost, Međunarodni simpozijum (2015);
• Jurkovskom u čast, Zbornik radova (2016);
• Nova srpska drama 2007-2015 (2016) i
• Duša na vetru - odabrane pesme Žarka Dimića.

Antologije

Priredio je sledeće antologije:

• Powrót do domu / Povratak kući poljska emigrantska poezija [dvojezično: poljski i srpski] (2002);
• Vaskrs u srpskoj književnosti (2006);
• Božić u srpskoj književnosti (2006);
• VASKRS u srpskoj književnosti (2010);
• A gde je tvoj dom? antologija ruske emigrantske poezije / A gde dom tvoй? antologiя russkoй zarubežno poэzii (2014);
• S glavom u oblacima, antologija poljske poezije za decu (2015);
• Nova srpska drama (2016);
• I, tako, bez doma, bezdomnost srpskih pesnika HH veka (2017) i
• (engl.) A tribute to Jurkowski. Collection of Papers (2017).

Prevodilaštvo

• Vladimir Nabokov, Grozd i druge pesme (1994);
• Vladimir Nabokov, Britva i druge priče (1994);
• Vladimir Nabokov, Istrebljivanje tirana, autobiografska i druge proze (1994);
• Daniil Harms, Jelizaveta Bam (1997);
• Vladimir Nabokov, Vodič po Berlinu (1997);
• Powrót do domu (polj) / Povratak kući, poljska emigrantska poezija [dvojezično: poljski i srpski]; (2002);
• Kšištof Varga, Tekila (2005);
• Vitold Gombrovič / Poslednje i prve stranice prozna i esejistička zaostavština (2009);
• Daniil Harms, Jelizaveta Bam (2010);
• Bohumil Hrabal, Mačke (2011);
• Vjeslav Hejno, Umetnost lutkarske režije (2012);
• Henrik Jurkovski, Teorija lutkarstva II (2013);
• Henrik Jurkovski, Lutka u kulturi (2015);
• S glavom u oblacima, antologija poljske poezije za decu (2015) i
• Henrik Jurkovski, Lutka u kulturi II (2016).

Spoljašnje veze

• Zoran Đerić, biografija (DNK)
• Zoran Deric
• Gradska biblioteka, Književne promocije
• Zoran Đerić, Polja
• Sterijino pozorje, izdavaštvo
• Letopis Pozorišnog muzeja Vojvodine
• Upravnik nije supermen („Politika”, 1. april 2019)
• Želeo sam Dostojevskog na sceni - intervju („Politika”, 3. decembar 2021)