Imenička zamenica
Zamenice (ijek. zamjenice) predstavljaju jednu od promenljivih vrsta reči. One se odnose na lica, stvari, osobine, odnosno zamenjuju imenice ili prideve. Dele se na imeničke i pridevske.
Zamenice su tradicionalno smatrane jednim od delova govora, ali deo modernih teoretičari ih ne smatra jedinstvenom klasom, s obzirom na raznovrsnost lingvističkih funkcija koje obavljaju. Jedan primer zamenice je „njihovo”, što je i pluralno i singularno. Podtipovi obuhvataju lične i posesivne zamenice, refleksne i recipročne zamenice, demonstrativne zamenice, relativne i upitne zamenice i neodređene zamenice.[1]:1–34[2]
Upotreba zamenica često uključuje anaforu,[3][4] gde značenje zamenice zavisi od prethodnih reči. Na primer, u rečenici „Onaj jadni čovek izgleda kao da mu je potreban novi kaput”, antecedent zamenice „on” („mu”) je zavisan od „onaj jadni čovek”.
Pridev koji se odnosi na zamenicu je pronominalan.[A] Pronominalna je takođe reč ili fraza koja deluje kao zamenica. Na primer, u „To nije onaj koji sam ja hteo”, izraz „onaj” je pronominalan.[5]
Teorijska razmatranja uredi
U gramatici uredi
Zamenice (antōnymía) su navedene kao jedan od osam delova govora u delu Umetnost gramatike, raspravi o grčkoj gramatici koja se pripisuje Dionisiju Frakijskom i potiče iz 2. veka p. n. e. Zamenica se tamo opisuje kao „deo govora koji je zamenjiv za imenicu i označen za osobu”. Zamenice su i dalje smatrane delom govora u latinskoj gramatici (latinski termine je lat. pronomen, od čega potiče engleski naziv, preko srednjofrancuske reči), i stoga generalno u evropskoj tradiciji.
U modernijim pristupima, manje je verovatno da će se zamenice smatrati klasom jedne reči, zbog mnogo različitih sintaktičkih uloga koje igraju, što je predstavljeno različitim vrstama zamenica koje su navedene u prethodnim odeljcima.[6]
| Zamenica | Primer | |
|---|---|---|
| Prisvojna | naš | naša sloboda |
| Demonstrativna | ovaj | ovaj gospodin |
| Neodređena | neki | neke žabe |
| Negativna | nijedan | nijedna informacija |
| Upitna | čiji | čija opcija |
U lingvistici uredi
Lingvisti imaju znatnih poteškoća sa svrstavanjem zamenica u jednu kategoriju, i neki se ne slažu da zamenice zamenjuju imenice ili imeničke kategorije.[1] Određene vrste zamenica su često identične ili slične forme određivačima sa srodnim značenjem; neki primeri su dati u tabeli desno. Ova opservacija je navela neke lingviste, kao što je Pol Postal, da smatraju zamenice kao odrednice kod kojih je imenica ili imenična fraza koja im sledi izbrisana.[7] (Takav pristup se čak može navesti za određene lične zamenice; na primer, mi i vi bi mogli da budu analizirani kao određivači u izrazima kao što su mi Britanci i vi teniseri.) Drugi lingvisti su zauzeli slično stanovište, ujedinjujući zamenice i određivače u jednu klasu, koja se ponekad naziva „determinator-zamenica”, ili smatraju determinatore kao potklasu zamenica ili obrnuto. Razlika se može smatrati jednom od potkategorizacija ili valencija, slično pravljenju razlike između prelaznih i neprelaznih glagola - određivači su dopuna imeničke fraze kao što je slučaju sa prelaznim glagolima, za razliku od zamenica.[8] Ovo je konzistentno sa stajalištem o određivanju izraza, pri čemu se određivač, a ne imenica koja sledi, smatra glavom fraze. U lingvistici se često sreće stanovište prema kome zamenice dele tri različite kategorije: tačku gledišta, osobu i broj. Međutim, širina svake potkategorije se razlikuje među jezicima.[9]
Vezujuća teorija i antecedenti uredi
Upotreba zamenica često obuhvata anaforu, gde značenje zamenice zavisi od drugog referentnog elementa. Referent zamenice je često isti kao onaj prethodne (ili ponekad sledeće) imenične fraze, što se naziva antecedentom zamenice. Gramatičko ponašanje određenih vrsta zamenica, a posebno njihova moguća veza sa njihovim prethodnicima, bila je u središtu studija vezivanja, posebno u Čomskijanskoj upravi i teoriji vezivanja. U ovom objedinjavajućem kontekstu, refleksivne i recipročne zamenice na engleskom jeziku (kao što su himself i each other) nazivaju se anafori (u specijalizovanom restriktivnom smislu), a ne zamenički elementi. U skladu sa teorijom vezivanja, specifični principi se primenjuju na različite grupe zamenica.
Napomene uredi
- ^ Not to be confused with prenominal, which means "before the noun". English adjectives are prenominal – the blue house — and most of the French adjectives are postnominal — la maison bleue.
Reference uredi
- ^ a b Bhat, Darbhe Narayana Shankara (2007). Pronouns (Paperback izd.). Oxford: Oxford University Press. str. 1. ISBN 978-0199230242.
- ^ Börjars, Kersti; Burridge, Kate (2010). Introducing English grammar (2nd izd.). London: Hodder Education. str. 50–57. ISBN 978-1444109870.
- ^ Tognini-Bonelli (2001:70) writes that "an anaphor is a linguistic entity which indicates a referential tie to some other linguistic entity in the same text".
- ^ The four ways just listed in which anaphora is important for linguistics are from McEnery (2000:3).
- ^ Loos, Eugene E.; Anderson, Susan; Day, Dwight H. Jr.; Jordan, Paul C.; Wingate, J. Douglas. „What is a pronominal?”. Glossary of linguistic terms. SIL International.
- ^ For example, Vulf Plotkin (The Language System of English, Universal Publishers, 2006, pp. 82–83) writes: "[...] Pronouns exemplify such a word class, or rather several smaller classes united by an important semantic distinction between them and all the major parts of speech. The latter denote things, phenomena and their properties in the ambient world. [...] Pronouns, on the contrary, do not denote anything, but refer to things, phenomena or properties without involving their peculiar nature."
- ^ Postal, Paul (1966). Dinneen, Francis P., ur. „On So-Called "Pronouns" in English”. Report of the Seventeenth Annual Round Table Meeting on Linguistics and Language Studies. Washington, D.C.: Georgetown University Press: 177—206.
- ^ For detailed discussion see George D. Morley, Explorations in Functional Syntax: A New Framework for Lexicogrammatical Analysis, Equinox Publishing Ltd., 2004, pp. 68–73.
- ^ Simon, Horst J.; Wiese, Heike (2002). Pronouns - Grammar and Representation. Linguistics Today. str. 190. ISBN 9789027227737.
Literatura uredi
- Bhat, Darbhe Narayana Shankara (2007). Pronouns (Paperback izd.). Oxford: Oxford University Press. str. 1. ISBN 978-0199230242.
- Wales, Katie (1995). Personal pronouns in present-day English (Digital print. izd.). New York: Cambridge University Press. ISBN 9780521471022.
- Simon, Horst J. (2002). Pronouns - Grammar and Representation. Linguistics Today. ISBN 9789027227737.
- Bhat, Darbhe N.S. (2007). Pronouns. Oxford University Press. ISBN 978-0199230242.
- Rödl, Sebastian (2012). Categories of the Temporal. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-04775-4.
- O'Grady, William; Dobrovolsky, Michael; Katamba, Francis (1996). Contemporary Linguistics: An Introduction. Harlow, Essex: Longman. ISBN 978-0582246911. Arhivirano iz originala 13. 1. 2022. g. Pristupljeno 11. 11. 2020.
- Holmes, Janet (2001). An Introduction to Sociolinguistics (second izd.). Harlow, Essex: Longman. ISBN 978-0582328617. Arhivirano iz originala 13. 7. 2021. g. Pristupljeno 11. 11. 2020.
- Croft, William (2000). Explaining Language Change: An Evolutionary Approach. Harlow, Essex: Longman. ISBN 978-0582356771. Arhivirano iz originala 13. 7. 2021. g. Pristupljeno 11. 11. 2020.
- Lundin, Leigh (23. 9. 2007). „The Power of Prepositions”. On Writing. Cairo: Criminal Brief. Arhivirano iz originala 8. 7. 2011. g. Pristupljeno 18. 7. 2012.
- Jeremy Butterfield, (2008). Damp Squid: The English Language Laid Bare, Oxford University Press, Oxford. ISBN 978-0199574094.
- Harper, Douglas. „Grammar”. Online Etymological Dictionary. Arhivirano iz originala 9. 3. 2013. g. Pristupljeno 8. 4. 2010.
- Ashtadhyayi, Work by Panini. Encyclopædia Britannica. 2013. Arhivirano iz originala 5. 8. 2017. g. Pristupljeno 23. 10. 2017. „Ashtadhyayi, Sanskrit Aṣṭādhyāyī ("Eight Chapters"), Sanskrit treatise on grammar written in the 6th to 5th century BCE by the Indian grammarian Panini.”
- McGregor, William B. (2015). Linguistics: An Introduction (2nd izd.). Bloomsbury Academic. str. 15–16. ISBN 978-0567583529.
- Casson, Lionel (2001). Libraries in the Ancient World. New Haven, Connecticut: Yale University Press. str. 45. ISBN 978-0300097214. Arhivirano iz originala 24. 8. 2021. g. Pristupljeno 11. 11. 2020.
- G. Khan, J. B. Noah, The Early Karaite Tradition of Hebrew Grammatical Thought (2000)
- Pinchas Wechter, Ibn Barūn's Arabic Works on Hebrew Grammar and Lexicography (1964)
- Schäfer, Roland (2016). Einführung in die grammatische Beschreibung des Deutschen (2nd izd.). Berlin: Language Science Press. ISBN 978-1537504957. Arhivirano iz originala 28. 7. 2017. g. Pristupljeno 17. 1. 2020.
- Butler, Christopher S. (2003). Structure and Function: A Guide to Three Major Structural-Functional Theories, part 1 (PDF). John Benjamins. str. 121—124. ISBN 978-1588113580. Arhivirano (PDF) iz originala 22. 1. 2020. g. Pristupljeno 19. 1. 2020.
- Carter, Ronald; McCarthy, Michael (2017). „Spoken Grammar: Where are We and Where are We Going?”. Applied Linguistics. 38: 1—20. doi:10.1093/applin/amu080.
- Gussenhoven, Carlos; Jacobs, Haike (2005). Understanding Phonology (2nd izd.). London: Hodder Arnold. ISBN 978-0340807354. Arhivirano iz originala 19. 8. 2021. g. Pristupljeno 11. 11. 2020.
- Graham, Steve; Perin, Dolores (2007). „A meta-analysis of writing instruction for adolescent students”. Journal of Educational Psychology. 99 (3): 445—476. doi:10.1037/0022-0663.99.3.445.
- Graham, Steve; McKeown, Debra; Kiuhara, Sharlene; Harris, Karen R. (2012). „A meta-analysis of writing instruction for students in the elementary grades”. Journal of Educational Psychology. 104 (4): 879—896. doi:10.1037/a0029185.
- „National Grammar Day”. Quick and Dirty Tips. Arhivirano iz originala 12. 11. 2021. g. Pristupljeno 12. 11. 2021.
- Büring, Daniel (2005). Binding theory. Cambridge Textbooks in Linguistics. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-81280-1.
- Bussmann, H., G. Trauth, and K. Kazzazi 1998. Routledge dictionary of language and linguistics. Taylor and Francis.
- Chomsky, N. 1981/1993. Lectures on government and binding: The Pisa lectures. Mouton de Gruyter.
- Corblin, F. 1996. "Quantification et anaphore discursive: la reference aux comple-mentaires". Linguages. 123, 51–74.
- Grosz, Barbara J.; Joshi, Aravind K.; and Weinstein, Scott (1983). "Providing a unified account of definite noun phrases in discourse". In Proceedings, 21st Annual Meeting of the Association of Computational Linguistics. 44–50.
- Kibble, R. 1997. "Complement anaphora and dynamic binding". In Proceedings from Semantics and Linguistic Theory VII, ed. A. Lawson, 258–275. Ithaca, New York: Cornell University.
- McEnery, T. 2000. Corpus-based and computational approaches to discourse anaphora. John Benjamins.
- Moxey, L. and A. Sanford 1993. Communicating quantities: A psychological perspective. Laurence Erlbaum Associates.
- Nouwen, R. 2003. "Complement anaphora and interpretation". Journal of Semantics, 20, 73–113.
- Sanford, A., L. Moxey and K. Patterson 1994. "Psychological studies of quantifiers". Journal of Semantics 11, 153–170.
- Schmolz, H. 2015. Anaphora Resolution and Text Retrieval. A Linguistic Analysis of Hypertexts. De Gruyter.
- Tognini-Bonelli, E. 2001. Corpus linguistics at work. John Benjamins.
- Yıldırım, Savaş & Kiliçaslan, Yilmaz & Erman Aykaç, R. 2004. A Computational Model for Anaphora Resolution in Turkish via Centering Theory: an Initial Approach. 124–128.
Spoljašnje veze uredi
- English pronouns exercises, by Jennifer Frost
„Pronoun”. New International Encyclopedia. 1905.
