Institut za kukuruz Zemun Polje

Institut za kukuruz „Zemun Polje” je naučnoistraživačka ustanova u beogradskom naselju Zemun Polje. Svoju delatnost obavlja u oblasti istraživanja u biotehničkim naukama, selekcije, semenarstva, razvoja hibrida kukuruza visokog potencijala rodnosti i kvaliteta za različite agroekološke uslove, osnovnih istraživanja u primenjenim i razvojnim programima u oplemenjivanju, proizvodnji semena, gajenja i korišćenja kukuruza i soje, razvoja ZP sistema proizvodnje kukuruza i soje sa ciljem dobijanja stabilnih i visokih prinosa u različitim agroekološkim uslovima gajenja, proizvodnje masovnog i komercijalnog semena, sušenja, dorade, ispitivanja kvaliteta, skladištenja, kao i prodaje komercijalnog i osnovnog ZP hibridnog semena kukuruza i ZP sorti soje, razvijanja procedura i metoda iskorišćavanja kukuruza i soje za ishranu domaćih životinja i industrijsku preradu, razvoja i primene različitih, naučnih programa i projekata sa ciljem unapređivanja proizvodnje kukuruza i soje u zemlji i inostranstvu, te školovanja i obučavanja stručnjaka sa ciljem povećanja proizvodnje i korišćenja kukuruza i soje.

Institut za kukuruz „Zemun Polje”
Osnivanje	1945.
Lokacija	Beograd Srbija
Direktor	dr Miodrag Tolimir
Adresa	Slobodana Bajića 1, Zemun Polje, Zemun - Beograd
Veb-sajt	Institut za kukuruz Zemun Polje

Istorijat

Institut je osnovan 1945. godine, najpre pod nazivom Savezni zavod za oplemenjivanje i proizvodnju bilja. Nakon nekoliko narednih promena naziva, 1961. ustanovljen je naziv pod kojim je i danas poznat.

Početne faze razvoja programa oplemenjivanja kukuruza obeležila je kolekcija izvornih materijala za oplemenjivanje i koncentracija većeg broja stručnjaka u ovoj oblasti u tadašnjoj Jugoslaviji. Početkom 50-tih godina 20. veka započeto je stvaranje samooplodnih linija upotrebom lokalnih populacija kao izvornih materijala. 1953. godine usledilo je povezivanje grupe istraživača Instituta sa tada vodećim univerzitetima i kolegama u SAD. Od tog perioda u Institutu su postojale nove faze oplemenjivanja kukuruza, koje je karakterisalo uvođenje novih hibrida sa poboljšanim svojstvima: hibrida sa povećanom jačinom korena i čvrstinom stabla, hibrida sa povećanom brzinom otpuštanja vlage u periodu sazrevanja, hibrida sa niže nasađenim klipom, hibrida sa kvalitetnijom semenskom proizvodnjom, hibrida sa većom tolerantnošću na uslove stresa, itd. U periodu 1960-1961. radilo se na testiranju prvih linija kukuruza dobijenih iz domaćih sorti, dok su američki dvolinijski hibridi korišćeni kao testeri. U periodu 1964-1966. registrovana je serija četvorolinijskih hibrida. 1964. godine prvi registrovani hibrid Instituta bio je hibrid ZP 755. 1969. godinu karakteriše i prvi izvoz semena hibrida kukuruza. Usled pojave sve ozbiljnije konkurencije i promena na tržištu, paralelano sa prestankom finansiranja iz državnog budžeta, ali i stvaranjem visokorodnih dvolinijskih (SC) hibrida, Institut se sve više organizovano bavi marketinškim aktivnostima.

Nakon rada na oplemenjivanju kukuruza normalnog kvaliteta zrna, 70-tih godina 20. veka započet je rad i na oplemenjivanju kukuruza specifičnih svojstava. Institut do danas karakteriše 40 priznatih hibrida kukuruza šećerca, a prvi hibridi kukuruza kokičara registrovani su 1983. godine. U periodu 1990-1997. godine Institut je prešao na sistem organizacije proizvodnje, što je podrazumevalo ugovorenu proizvodnju i doradu semena, a u isto vreme i njihovo plaćanje i prodaju semena.

2009. godine Institut je organizovan, kao naučnoistraživačka ustanova koja posluje u skladu sa propisima kojima se uređuje pravni položaj javnih službi. 15.09.2015. godine Institut za kukuruz „Zemun Polje“ obeležio je 70 godina svog postojanja.

Resursi kojima Institut raspolaže

• Banka gena kukuruza sa oko 6.000 uzoraka, u koje se ubrajaju 2.217 lokalnih populacija i 3.258 introdukovanih genotipova. Ova banka gena po svojoj veličini predstavlja devetu u svetu
• Doradni centar
• 6 laboratorija
• Eksperimentalna stanica za selekciju ranih hibrida kukuruza na Planinici

Glavna dostignuća

• Više od 630 ZP hibrida kukuruza priznatih u zemlji
• Više od 110 ZP hibrida kukuruza priznatih u inostranstvu
• 7 sorti soje priznatih u zemlji
• 2 sorte pšenice priznate u zemlji
• 2 sorte ječma priznate u zemlji
• 1 sorta ječma priznata u inostranstvu
• 1 sorta tritikalea priznata u zemlji

Poznati hibridi kukuruza

• ZP 196
• ZP 260
• ZP 333
• ZP 341
• ZP 366
• ZP 388
• ZP 427
• ZP 434
• ZP 504 su
• ZP 555
• ZP 560
• ZP 600
• ZP 606
• ZP 611 k
• ZP 633
• ZP 666
• ZP 677
• ZP 684
• ZP 684 ultra
• ZP 704
• ZP 735

Naučnoistraživački rad

Program naučnoistraživačkog rada Instituta realizuje se u okviru projekata, u čije ostvarivanje su aktivno uključeni timovi različitih specijalnosti - iz oblasti oplemenjivanja, molekularne biologije, fitopatologije, tehnologije, biohemije, modeliranja eksperimenata, izrade elektronskih baza podataka i njihove obrade. 2009. godine osnovan je i eksperimentalno-razvojni pogon za proizvodnju funkcionalne hrane. Ovo se prvenstveno odnosi na osobe sa specifičnim potrebama po pitanju ishrane. 2015. godine zepočeta je proizvodnja kukuruznog brašna bez glutena, koje u sebi ima povećan sadržaj antioksidanasa.

Biblioteka Instituta osnovana je 1946. godine. Ona se od 1997. godine vodi u centralnom registru Univerzitetske biblioteke "Svetozar Marković".

Međunarodna saradnja

Od osnivanja do 2015. godine Institut je realizovao 23 međunarodna projekta sa Rusijom, Belorusijom, Ukrajinom, Kazahstanom, Iranom, Zambijom, Francuskom, Bugarskom, Slovačkom, Nikaragvom, Hrvatskom i SAD. Izvoz semena obavlja se ka različitim tržištima - zemljama u regionu, Turskoj, Rusiji, Ukrajini, zemljama centralne i zapadne Evrope, zemljama Bliskog istoka i zemljama afričkog kontinenta.

Vidi još

• Mladen Mirić

Spoljašnje veze

• Institut za kukuruz “Zemun Polje”-hibridi
• Institut za kukuruz “Zemun Polje”-o nama