Isidor Ćirić
Isidor Ćirić (Stari Sivac, 8. mart 1844 — Sremski Karlovci, 15. decembar 1893) bio je srpski pravnik, književnik, političar i narodno-crkveni i patrijaršijski sekretar u Sremskim Karlovcima.[1]
| Isidor Ćirić | |
|---|---|
 Isidor Ćirić | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 8. mart 1844. |
| Mesto rođenja | Stari Sivac, Austrijsko carstvo |
| Datum smrti | 15. decembar 1893. (49 god.) |
| Mesto smrti | Sremski Karlovci, Austrougarska |
Biografija uredi
Porodica uredi
Otac Panta, majka Ana (rođ. Rajić) i brat Milan.[2]
Obrazovanje uredi
Osnovnu školu završio je u rodnom mestu, a nemačku školu u Petrovaradinu. Gimnaziju je pohađao u Vrbasu, Vinkovcima i Budimu (1863-1866), gde je i maturirao. Pravo je studirao u Pešti, kao stipendista zadužbine mitropolita Mojsija Putnika. U Pešti će kasnije steći i zvanje doktora pravnih nauka. Tokom školovanja dobro je savladao nemački i mađarski jezik.[3]
Književni rad uredi
Tokom studija bio je član omladinskog književnog društva „Preodnica”. Na sastancima društva je čitao svoje pesme, koje je kasnije i publikovao. Pesme je objavljivao u Danici, Matici, Vili i Mladoj Srbadiji.[1] U ovom periodu Isidor je preveo (prepevao) veliki broj pesama poučnog karaktera, koje su, bez potpisa, štampane u srpskim čitankama i objavljivane od strane ugarske države.
Prvu pesmu, pod nazivom Ruže i pelen, objavio je 1863. u Danici. Ukupno je napisao 121 pesmu (u periodu od 1863. do 1872).[3]
Narodno-crkveni i patrijaršijski sekretar uredi
Godine 1872. administrator Mitropolije i episkop budimski Arsenije Stojković pozvao je Isidora da preuzme mesto narodno-crkvenog i patrijaršijskog sekretara u Karlovcima. Episkop budimski je primetio Ćirića kao uglednog omladinca još za vreme školovanja u Budimu i Pešti.
Njegova dužnost bila je da, uz patrijarha ili administratora Mitropolije, prisustvuje narodno-crkvenim saborima u Karlovcima. Na saborskim zasedanjima čitao je carske ukaze o otvaranju sabora na srpskom jeziku, nakon kraljevskog komesara koji je ukaz čitao na mađarskom, kao i ukaze o potvrđivanju izbora patrijarha.
Tokom višedecenijskog rada Ćirić je sarađivao sa četvoricom administratora i trojicom patrijarha. Na funkciji je ostao sve do smrti, decembra 1893. godine.
Od 1875. i osnivanja Saborskog odbora bio je njegov zapisničar i izvestilac.[3]
Političar uredi
Godine 1879. izabran je za poslanika na Saboru u Karlovcima. Za poslanika na Zemaljskom saboru u Zagrebu, kao predstavnik Šimanovačkog sreza, prvi put je izabran 1888, a u istom periodu bio je i poslanik u Ugarskom saboru. Drugi put za poslanika u Hrvatskom i Ugarskom saboru izabran je 1892. godine.[3]
Privatni život uredi
Bio je blizak prijatelj sa dr Nikolom Nikom Maksimovićem, pravnikom i istaknutim članom Srpske narodne slobodoumne stranke. Dobre odnose imao je i sa episkopom gornjekarlovačkim Teofanom Živkovićem, arhimandritom Ilarionom Ruvarcem, gradonačelnikom Novog Sada Stevanom Pecijom Popovićem, episkopom šabačkim Samuilom Pantelićem i hrvatskim podbanom Danilom Stankovićem.
Isidor se 1882. oženio Evelinom (Evicom) Krečarević iz Karlovaca. Evelinin otac Pavle Krečarević bio je ugledni profesor Karlovačke gimnazije, a majka Katarina poticala je iz čuvene karlovačke porodice Popović Zuban. Bračni par Ćirić imao je četiri sina: Milana (koji je umro kao dete), Ivana (u monaštvu Irineja, potonjeg episkopa bačkog), Vladislava i Stevana (političara i ministra u Kraljevini Jugoslaviji). Evelina je rano umrla, a Isidor je ostao sam sa maloletnim sinovima.[3]
Smrt uredi
Godine 1893, na povratku iz Budimpešte sa sedice Ugarskog sabora Isidor je nazebao i dobio upalu pluća. Ubrzo potom je i umro 15. decembra. Sahranjen je sutradan, u porodičnoj grobnici na karlovačkom Donjem groblju. Opelo u Sabornoj crkvi je lično održao patrijarh Georgije Branković. Dirljive govore održali su njegovi prijatelji Stevan V. Popović, upravitelj Tekelijanuma i dr Laza Sekulić, bliski saradnik i osoba koja ga je zamenila na mestu patrijaršijskog sekretara.
Brigu o Isidorovim sinovima preuzeo je brat Milan sa suprugom Katicom. Iza sebe je ostavio značajan imetak, zahvaljujući kojem su se njegovi sinovi školovali.[3]
Odlikovanja uredi
Bio je nosilac viteškog krsta Ordena Franca Jozefa I (1875) i Ordena Svetog Save III reda, koji mu je 1883. dodelio srpski kralj Milan Obrenović.[3]
Učešće u kulturnom i društvenom životu uredi
Bio je član Književnog odeljenja Matice srpske[1], član Patronata Karlovačke gimnazije (tokom školske 1890/91. i 1891/92. godine), kao i član Odbora za prenos posmrtnih ostataka Branka Radičevića (1877).[3]
Reference uredi
- ^ a b v Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. 1984. str. 120.
- ^ Enciklopedija Novog Sada. Knjiga 29, Tre-Fur. Novi Sad: Novosadski klub "Dobra vest". 2008. str. 127.
- ^ a b v g d đ e ž Petković, Gordana (2016). Doktorska disertacija Znameniti članovi porodice Ćirić iz Sremskih Karlovaca (PDF). Novi Sad. str. 12—44.