Istorija srpskoga naroda (knjiga Stanoja Stanojevića)

Istorija srpskog naroda Stanoja Stanojevića prvi je celoviti pregled srpske prošlosti. Knjiga je prvi put objavljena 1908. godine. Pre Stanojevića knjigu Istorija srpskog naroda izdali su Ljubomir Kovačević i Ljubomir Jovanović, ali je ona obuhvatala period samo do 1020. godine. Koliko je srpska kultura osećala potrebu za celovitim pregledom srpske istorije govori podatak da je celokupni prvi tiraž (3.900 primeraka) prodat u preplati. Stanoje Stanojević se žalio da mu je prvo izdanje bilo loše sreće jer je objavljeno u godini Aneksione krize pa je bilo zabranjeno u Austrougarskoj, a deo tiraža je uništen.

Srpsku prošlost podelio je u 12 celina:

  • Balkansko poluostrvo pre dolaska Slovena,
  • Naseljavanje Slovena na Balkansko poluostrvo,
  • Prve srpske države,
  • Zeta kao politički centar srpskog naroda,
  • Borba Zete i Raške o prevlast,
  • Snaženje srpskih država,
  • Prevlast srpskog naroda na balkanskom poluostrvu,
  • Borba srpskog naroda sa Turcima,
  • Srpski narod pod Turcima,
  • Borba srpskoga naroda protiv Turske i protiv Austrije,
  • Kulturni i politički preporođaj srpskoga naroda,
  • Kulturno jedinstvo srpskoga naroda.

Četvrto izdanje iz 1926. sadrži i odeljak

Iza svakog poglavlja nalazi se popis najznačanijih izvora i literature. Drugo i sva potonja izdanja sadrže istorijske karte preuzete iz Srpskog istorijskog atlasa Vasilija Markovića koji je bio Stanojevićev učenik. Peto izdanje iz 1982. godine ne zadrži poglavlje o stvaranju Jugoslavije jer je Srpska pravoslavna crkva smatrala za najpogodnije izdanje za zapadnu Evropu drugo izdanje iz 1910. pa je prema njemu štampala reprint.

Stanojević je izlagao samo političku prošlost srpskog naroda nastojeći da prikaže politički razvoj svih Srba, nezavisno od države u kojoj su živeli. Period turske vlasti i zbivanja iz savremene istorije za autora prikazana su ukratko, često u skici a u skladu sa istoriografskim istraživanjima Stojana Novakovića, Mihaila Gavrilovića, Jovana Tomića i Slobodana Jovanovića. Stanojević je hteo da kulturnu istoriju prikaže u drugom delu svog dela, ali ga je smrt sprečila da započeto završi. Ova knjiga objavljena je i na češkom jeziku u prevodu Milana Paulova a sa predgovorom Jaroslava Bidloa. Bidlo je dodao poglavlje o srpskoj istoriji od 1910. do početka Prvog svetskog rata.