Karaburma
Karaburma je beogradsko naselje u gradskoj opštini Palilula, u severoistočnom delu Beograda. Prostire se duž severne padine brda Zvezdara, desne obale Dunava i leve obale Mirijevskog potoka. Karaburma je još poznata i po OFK Beogradu, čiji se stadion nalazi kod Bogoslovskog fakulteta.
Karaburma | |
|---|---|
 Panorama Karaburme | |
| Administrativni podaci | |
| Grad | Beograd |
| Opština | Palilula |
| Stanovništvo | |
| — 2002. | 55.343 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 48′ 58″ S; 20° 30′ 06″ I / 44.81611° S; 20.50167° I |
  Karaburma Karaburma na karti Grada Beograda | |
Položaj uredi
Karaburma se nalazi između naselja Zvezdara (jug), Bogoslovija (zapad), Ada Huja (sever), Rospi Ćuprija (istok) i Ćalije (jugoistok). Njena južna granica (ul. Dragoslava Srejovića, bivši Partizanski put) takođe je i opštinska granica između Palilule i Zvezdare (s druge strane se nalazi Zvezdarska šuma). Severna granica je Višnjička ulica, a istočna Mirijevski bulevar.
Karakteristike uredi
Karaburma je pretežno stambeno područje, jedno je od naseljenijih krajeva Beograda, sa ukupno 55.343 stanovnika u svim mesnim zajednicama. U naselju postoje dve zelene pijace i Omladinski stadion, na kojem igra OFK Beograd kao i fudbalski klub "FK Beograd".
Na Karaburmi se nalazi pet osnovnih škola: „Filip Višnjić“, „Jovan Popović“, „Stevan Dukić“, „Arčibald Rajs“ (bivša „Stjepan Stevo Filipović“) i „Jovan Cvijić“. Takođe, poznata je i po bioskopu "Slavica" koji je duže vreme zatvoren.
Najvažnije saobraćajnice na Karaburmi su Višnjička ulica, Mirijevski bulevar, Ulica Vojvode Micka Krstića, Ulica Marijane Gregoran i Ulica Salvadora Aljendea u kojoj se nalazi i okretnica linija javnog prevoza 16, 23 i 25.
Ime uredi
Uobičajeno mišljenje je da je Karaburma dobila naziv po rečima kara, što na turskom znači crn i reči burma koja označava venčani prsten, međutim, na starim osmanlijskim i austrijskim kartama, područje je imenovano kao Kajaburun (Kaya-burun), što na turskom znači „stenoviti rt“.
Istorija uredi
Karaburma je geografski bila nalik rtu isturenom u Dunav. Kada se susedno ostrvo Ada Huja povezalo sa kopnom i postalo poluostrvo, Karaburma se našla nekoliko stotina metara od obale reke. Keltski Skordisci su osnovali Singidunum u 3. veku p. n. e., na lokalitetima Karaburme i Rospi Ćuprije je pronađena nekropola iz tog perioda, sa vrednim artefaktima koji su pripadali njihovim ratnicima.[1]
Vekovima je područje bilo močvarno sa prostranim područjima žive gline, tako da su ga ljudi izbegavali još od rimskog perioda. Danas nepostojeći termalni izvori duž obale Dunava su zagrevali vodu močvare i isparavali, tako da je močvara stalno bila u izmaglici. Pominje se da je iznad Karaburme postojao grad Despotovac, nazvan po Despotu Stefanu (15. vek). Srpski knez Miloš Obrenović je u 19. veku naredio da Karaburma bude zvanično mesto za pogubljenja (nedaleko od današnjeg Pančevačkog mosta), što je ostalo do 1912. i doprinosilo ozloglašenosti kraja. Nedaleko od mosta je bila i kafilerija, gde su od kože pasa lutalica pravili rukavice. Pored Dunava je 1899. podignuta klanica, na zemljištu Džehanovo koje je ustupio kralj. U ovom kraju je bilo dozvoljeno podizanje kuća bez dozvole, ali kraj je do iza Prvog svetskog rata i ekspanzije Beograda, bio retko naseljen, u vidu malih i raštrkanih favela, bez vodovoda i kanalizacije, a i Višnjički put je bio loš. Do 1929. Karaburma je pripadala ataru Višnjičke opštine, u tom periodu je imala 6000 stanovnika. Naselje je oživelo tek podizanjem Pančevačkog mosta i proširenjem tekstilne fabrike „Kosta Ilić i sinovi".[2] U dve barake u kojima su stanovali radnici tokom gradnje mosta uselilo se obdanište. U to vreme Karaburma je "dobijala izgled fabričkog predgrađa Beograda".[3] Naselje je dobilo prvu osnovnu školu 1935, čija je zgrada 1940. bila sklona padu usled pomeranja zemljišta.[4]
Karaburma je 1.9.1955. postala jedna od beogradskih opština, ali je već 3.1.1957. priključena opštini Palilula. Danas je Karaburma moderno naselje, na desetak minuta od centra Beograda, s dobrim saobraćajnim vezama. Područje naselja se približno može raščlaniti na Staru Karaburmu (zapadni deo) i Karaburmu-Dunav ili Novu Karaburmu (istok). Jugoistočni ugao, koji se naslanja na Ćalije, poznat je i kao Karaburma 2}.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Antički period, Pristupljeno 8. 4. 2013.
- ^ Beograd koga više nema, Milenko Todorović, Vanredno izdanje Izdavačke delatnosti NIP "Politika" i lista "Politikin zabavnik" (1990-92?)
- ^ "Politika", 26. april 1936
- ^ "Politika", 27. mart 1940
Spoljašnje veze uredi
