Komunistička partija Portugalije
Komunistička partija Portugalije (port. Partido Comunista Português) je politička partija koja deluje u Portugaliji. Osnovana je 1921. godine.
Komunistička partija Portugalije Partido Comunista Português | |
|---|---|
 | |
| Vođa | Centralni komitet |
| Generalni sekretar | Žeronimo de Souza |
| Osnovana | 6. marta 1921. |
| Sedište | Lisabon Portugalija |
| Broj članova (2008) | 58 928 |
| Ideologija | komunizam, marksizam-lenjinizam |
| Politička pozicija | krajnja levica |
| Evropska stranka | Evropska ujedinjena levica - nordijska zelena levica |
| Boje | crvena |
| Skupština Republike | 14 / 230
|
| Lokalne vlade | 174 / 2.078
|
| Evropski parlament | 3 / 21
|
| Regionalni parlamenti | 2 / 104
|
| Veb-sajt | |
| www | |
Istorijat uredi
Radnički sindikati i levičarski političari su posle kraja Prvog svetskog rata formirali nekoliko radničkih konferderacija s ciljem borbe za radnička prava. Nakon konsultacija i pomoći od strane Kominterne, dana 6. marta 1921. godine bila je osnovana Komunistička partija Portugalije. Posebnost oko osnivanja ove partije bila je ta da nije nastala raskolom u prethodnoj socijaldemokratskoj partiji, nego su ju organizovale anarho-sindikalističke i revolucionarno-sindikalističke grupe.[1] Na Prvom kongresu KPP 1923. godine, za prvog sekretara bio je izabran Karluš Rates.[2]
Nakon vojnog puča 28. maja 1926. godine, partiji je zabranjeno delovanje i njeni članovi su prešli u ilegalu. Njeno članstvo se reorganizovalo u mrežu nezavisnih ćelija.[3] Nezadovljna slabom aktivnošću članova partije, Kominterna je raspustila KPP 1938. godine.[4]
Godine 1933, na vlast je došao konzervativni diktator Antonio de Oliveira Salazar (bio na vlasti sledećih 36 godina kao premijer države), čime je povećana represija nad članovima partije. Mnogi od njih bili su poslani u koncentracioni logor Tarafa na Zelenortskim ostrvima.[5]
Porazom sila Osovine 1945. godine, Salazar je bio prisiljen da napusti neka svoja profašistička uverenja, te je dozvolio određen stepen demokratizacije. Komunisti su delovali unutar Pokreta za demokratsko jedinstvo. Međutim, Salazar je raspustio pokret 1948. godine i započeo progon nekih njegovih nepodobnih članova.[6]
Putovanjem Benta de Žezusa Karaše u Sovjetski Savez 1948. godine, KP Portugalije uspostavila je vezu s Međunarodnim komunističkim pokretom.[4]
Na Petom kongresu, održanom u Kijevu 1957. godine, partija je usvojila prvi zvanični program i ciljeve. Partija se na kongresu založila za dekolonizaciju Afrike i pravo svih njenih naroda da budu slobodni.
Januara 1960, grupa komunista je uspela da pobegne iz strogo čuvanog zatovra Peniše.[7] Jedan od njih bio je i bivši lider partije, Alvaro Kunjal. Žaime Sera, jedna od begunaca, kasnije je osnovala vojno krilo KPP, koje će izvršiti nekoliko vojnih akcija protiv režima 1970—ih godina.
Dana 25. aprila 1974. godine, skupina levo orijentisanih oficira izvršila je tzv. Karanfilsku revoluciju u kojoj je srušen režim star 40 godina. Dana 27. aprila, oslobođeni su svi politički robijaši, uključujući i komuniste. Dana 12. januara 1975, KP Portugalije bila je prva legalizovana politička stranka u zemlji.
Godinu dana posle revolucije, održani su izbori za Ustavotvornu skupštinu, ankojima je KPP osvojila 30 poslaničkih mesta. Novi ustav je usvojio nekoliko referenci na socijalizam i besklasno društvo, po željama partije. Protiv ovih referenci bila je samo jedna, desničarska stranka. Iste 1976, ponovno su održani parlamentarni izbori, a na njima je KPP osvojila 40 poslaničkih mesta.
Pred izbore 1979, partija je formirala koaliciju s Portugalskim demokratskim pokretom, nazvanu Ujedinjeni narodni savez, koji je osvojio 47 poslaničkih mesta. Većinu je ipak osvojila desna koalicija. Na izborima 1980, koalicija je osvojila 41 mesto u Skupštini, a 1987. KPP je ušla u koaliciju, zvanu Unitaristička demokratska koalicija (UDK), i osvojila 31 poslaničko mesto.
Nedavno delovanje uredi
Nakon pada Istočnog bloka početkom 1990-ih, velik deo članstva napustio je partiju, koja je nastavila dalje sa starim lenjinističkim programom.
Na parlamentarnim izborima 1991, partija je osvojila 17 poslaničkih mesta, a na izborima 2002. osvojila je dotad najniži broj glasova, samo 7% njih. Na parlamentarnim izborima 2005, broj poslaničkih mesta neznatno se povisio na 12 poslaničkih mesta.
Program KPP-a danas se temelji na razvoju „napredne demokratije 21. veka“. Njeni članovi zalažu se za dekirminalizaciju abortusa, za veća radnička prava, povećanje ulaganja u zdravstvo i obrazovanje, protiv imperijalizma i rata i za solidarnost sa zemljama poput Iraka, Avganistana, Palestine, Kube i Baskije.[8]
Galerija uredi
-
Broj glasova za UDK na parlamentarnim izborima 2005. godine (bez Madeire i Azora) -
Broj glasova za UDK na lokalnim izborima 2005. godine (bez Madeire i Azora)
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Como nasceu o Partido Comunista Português, Portuguese Communist Party, URL accessed 20 June 2006
- ^ Vasconcelos, José Carlos de (dir.). (1982) Revista História (History Magazine) — Number 47
- ^ Rosas, Fernando (dir.) (1996). Revista História (History Magazine) — Number 17 (New Series)
- ^ a b Rosas, Fernando (dir.) (1997). Revista História (History Magazine) — Number 28 (New Series)
- ^ Cunhal, Álvaro . Acção Revolucionária, Capitulação e Aventura. Edições Avante!. 1994. ISBN 972-550-232-9.
- ^ Rosas, Fernando (dir.) (1995). Revista História (History Magazine) — Number 8 (New Series)
- ^ Cunhal, Álvaro . O caminho para o derrubamento do fascismo. Edições Avante!. 1997. ISBN 972-550-262-0.
- ^ Portuguese Communist Party . Program and Statutes of the Portuguese Communist Party. Edições Avante!. 2005. ISBN 972-550-307-4.
