Kuća Stevana Mokranjca u Beogradu
Kuća Stevana Mokranjca u Beogradu je značajna kao kuća u kojoj je živeo i radio poznati kompozitor Stevan Stojanović Mokranjac, za vreme boravka u Beogradu, nalazi se na uglu ulica Dositejeve 16 i Gospodar Jevremove. Predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.[1]
| Kuća Stevana Mokranjca u Beogradu | |
|---|---|
 Kuća Stevana Mokranjca u Beogradu | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Beograd |
| Opština | Stari grad |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1872. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| beogradskonasledje | |
Kuća je kao porodična kuća Jakova Damjanovića, građevinskog preduzimača, sagrađena 1872. godine. Od jula 1878. do maja 1879. godine kuća je poslužila za smeštaj humanitarne organizacije Engleskog zavoda za srpsku siročad, kasnije Zavoda za srpsku siročad, koji je posle srpsko-turskih ratova osnovao engleski lekar dr Henri Ciman i za čije je potrebe uz objekat dograđeno dvorišno krilo.
U kući je živeo i radio Stevan Stojanović Mokranjac (1856—1914), najistaknutiji srpski kompozitor i horovođa, pedagog i sakupljač narodnih melodija kojima je obogatio umetničku muziku. Muzičke studije usavršavao je u Nemačkoj i Italiji. Bio je predstavnik muzičkog realizma i jedna od najznačajnijih ličnosti u istoriji srpske muzike na prelazu iz 19. u 20. vek. Svoj najviši domet dosegao je delom Rukoveti,a jedna od najznačajnih i najčešće izvođenih duhovnih kompozicija je Liturgija Svetog Jovana Zlatoustog.
Arhitektura uredi
U arhitektonskom smislu, kuća predstavlja svedenu varijantu klasicistički koncipiranih stambenih jednospratnica druge polovine 19. veka. Objekat je jednospratan, ali monumentalan, sa prostranim dvorištem. Skladnoj podeli fasade doprinose horizonralni venci, kao i pilastri koji odvajaju prozorske otvore. Kuća je dobar primer kvalitetnog građevinskog i zanatskog ostvarenja u stambenoj arhitekturi Beograda s početka osme decenije 19. veka, kada je sporovedena prva urbanictička regulacija ovog dela grada i kada se u primeni dekorativnih elemenata sve više prihvataju uticaji zapadnoevropske arhitekture. U enterijeru je sačuvana radna soba kompozitora, sa postavkom ličnih predmeta.
Zbog izuzetne istorijske ličnosti koja je ovde živela, ali i autentično očuvanih arhitektonskih vrednosti, Kuća Stevana Mokranjca je utvrđena za spomenik kulture (Odluka, „Službeni list grada Beograda“ br. 4/83).[2]
Vidi još uredi
Izvori uredi
- ^ Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda
- ^ Dokumentacija Zavoda za zaštitu spomenika kulture
